Bà Bầu Bị Trào Ngược Dạ Dày: Nguyên Nhân Và Cách Trị An Toàn Nhất

Bà bầu bị trào ngược dạ dày là tình trạng xảy ra khá phổ biến. Trào ngược dạ dày gây ra các triệu chứng như đau thượng vị, ợ nóng, ợ chua, khó tiêu,… khiến chất lượng cuộc sống hàng ngày của thai phụ bị suy giảm đáng kể. Lâu dần sẽ khiến mẹ bầu rơi vào trạng thái mệt mỏi và suy nhược. Nếu không tiến hành xử lý đúng cách và kịp thời sẽ phát sinh ra biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở bà bầu

Trào ngược dạ dày là tình trạng mà rất nhiều chị em phụ nữ đang trong giai đoạn thai kỳ mắc phải. Đây là hiện tượng dịch vị tiêu hóa bên dưới dạ dày bị trào ngược lên trên vùng thực quản và gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, hôi miệng,… Bác sĩ chuyên khoa cho biết, mẹ bầu là đối tượng rất dễ bị trào ngược dạ dày do tác động của các nguyên nhân sau đây:

• Sự phát triển của thai nhi: Trong giai đoạn của thai kỳ, cổ tử cung của mẹ liên tục giãn nở để đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi. Điều này đã khiến cho dạ dày và thực quản bị chèn ép quá mức, tạo cơ hội cho bệnh trào ngược dạ dày khởi phát. Các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày sẽ diễn ra thường xuyên và rõ rệt hơn vào những tháng cuối của thai kỳ.
• Nhiễm khuẩn Hp: Vi khuẩn Hp là tác nhân chính gây ra các bệnh lý về dạ dày, trong đó có bệnh trào ngược dạ dày. Khi mang thai, sức đề kháng của cơ thể mẹ bị suy giảm đáng kể. Điều này đã tạo cơ hội cho vi khuẩn Hp xâm nhập vào hệ tiêu hóa, phát triển mạnh mẽ và tấn công gây bệnh.
• Thay đổi hormone: Trong giai đoạn thai kỳ, cơ thể mẹ sẽ tăng cường sản sinh ra hormone Progesterone giúp nới lỏng dây chằng và khớp xương để phục vụ cho sự phát triển của thai nhi. Hormone này cũng đã tác động đến vòng cơ thắt thực quản khiến chúng trở nên mềm hơn và xuất hiện kẽ hở. Điều này đã tạo cơ hội cho acid dạ dày trào ngược lên vùng thực quản.
• Lo lắng, stress: Lo lắng trong khoảng thời gian thai kỳ sẽ kích thích cơ thể tăng sinh cortisol. Nồng độ hormone này sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thắt thực quản và kích thích dạ dày tăng sinh acid tiêu hóa. Điều này đã tạo cơ hội cho dịch vị trào ngược lên trên thực quản và gây ra bệnh.
• Thừa cân, béo phì: Mẹ bầu thường sử dụng các loại thực phẩm bổ dưỡng trong giai đoạn thai kỳ giúp con tăng cân. Nhưng nếu bạn sử dụng quá nhiều cũng sẽ khiến cơ thể bị tăng cân mất kiểm soát và gây ra tình trạng thừa cân béo phì. Đây cũng là một trong những yếu tố gây ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa và gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh trào ngược dạ dày.
• Nguyên nhân khác: Mẹ bầu cũng có thể bị trào ngược dạ dày do tác động của một số yếu tố khác như mặc quần áo quá chật, tiền sử mắc bệnh trào ngược dạ dày hoặc hen suyễn, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, dùng thuốc Tây y điều trị bệnh,…

Dấu hiệu nhận biết bà bầu bị trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày khiến mẹ bầu phải đối mặt với nhiều triệu chứng khó chịu và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Mẹ bầu nên chú ý đến tình trạng sức khỏe của bản thân để sớm phát hiện ra bệnh và có biện pháp can thiệp đúng cách. Dưới đây là các triệu chứng trào ngược dạ dày thường gặp ở mẹ bầu bạn có thể tham khảo:

• Ợ chua, ợ nóng: Acid dạ dày khi trào ngược lên thực quản sẽ gây ra cảm giác nóng rát rất khó chịu. Lúc này, người bệnh sẽ có triệu chứng ợ nóng, ợ hơi và ợ chua liên tục.
• Buồn nôn và nôn: Triệu chứng này thường xảy ra vào ban đêm khi mẹ bầu ngủ. Ở tư thế ngủ, dạ dày và thực quản ngang bằng nhau nên acid dạ dày sẽ dễ dàng trào ngược lên thực quản. Điều này đã khiến cho lớp niêm mạc thực quản bị kích thích và gây ra triệu chứng buồn nôn, nôn
• Khó nuốt: Nếu tình trạng trào ngược diễn ra nhiều lần sẽ ảnh hưởng không tốt đến niêm mạc thực quản và gây ra triệu chứng viêm sưng, phù nề. Điều này đã khiến quá trình vận chuyển thức ăn từ miệng đến dạ dày bị cản trở. Khi ăn uống, mẹ bầu sẽ cảm thấy đau rát vùng cổ họng và khó nuốt.
• Đau thượng vị, tức ngực: Trào ngược dạ dày khiến mẹ bầu phải đối mặt với triệu chứng đau tức vùng thượng vị rất khó chịu. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do đầu mút thực quản phải chịu kích thích do sự tấn công của acid tiêu hóa
• Khàn tiếng, ho khan: Dịch vị tiêu hóa có chứa enzyme pepsin và axit clohydric. Khi dịch vị bị trào ngược lên vùng thực quản, hàm lượng acid trong dịch vị sẽ kích thích đến dây thanh quản và gây viêm sưng. Lúc này, người bệnh sẽ có triệu chứng khàn tiếng, mất tiếng và ho khan khiến chất lượng cuộc sống và công việc bị ảnh hưởng.
• Đầy bụng, khó tiêu: Trào ngược thực quản khiến việc tiêu hóa thức ăn diễn ra tại dạ dày bị trì trệ. Lượng thức ăn không được tiêu hóa hết sẽ tích tụ lại tại dạ dày và sản sinh ra độc tố gây hại đến cơ quan này. Lúc này, mẹ bầu sẽ có triệu chứng chướng bụng và khó tiêu rất khó chịu.

Trào ngược dạ dày khi mang thai nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày là tình trạng thường gặp khi mang thai và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ cũng như thai nhi. Nhưng nếu tình trạng này diễn ra với mức độ nghiêm trọng thì mẹ cần phải hết sức lưu ý vì bệnh có thể phát sinh ra nhiều biến chứng phức tạp khác. Cụ thể là:

• Các triệu chứng của bệnh như buồn nôn, ợ hơi, ợ chua,… nếu diễn ra kéo dài sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý và khiến mẹ bầu rơi vào tình trạng chán ăn. Điều này sẽ khiến cơ thể mẹ không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để nuôi dưỡng thai nhi, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

• Nếu tình trạng trào ngược diễn ra thường xuyên vào ban đêm sẽ khiến chất lượng giấc ngủ của mẹ bầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này đã để lại nhiều hệ lụy không mong muốn như mẹ bầu mệt mỏi và thiếu ngủ, thai nhi hấp thu dinh dưỡng kém….
• Ở những trường hợp nguy hiểm hơn, trào ngược dạ dày nếu không được kiểm soát tốt sẽ tiến triển nặng và gây ra một số bệnh lý như viêm loét dạ dày – thực quản, viêm xoang,…

Nếu bị trào ngược dạ dày kèm theo các triệu chứng sau đây thì mẹ bầu cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ:

• Đau đầu, chóng mặt
• Sốt cao
• Buồn nôn
• Đi ngoài phân đen
• Gầy sút cân nhanh và không rõ nguyên nhân

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày cho bà bầu

Bà bầu là đối tượng nhạy cảm nên phải cẩn thận trong việc điều trị, nếu chữa không đúng cách có thể để lại nhiều hệ lụy nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Nếu thấy bản thân có triệu chứng của bệnh, tốt nhất mẹ bầu nên tiến hành thăm khám chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Các phương pháp chẩn đoán trào ngược dạ dày cho mẹ bầu trong y khoa là theo dõi nồng độ pH, đo áp suất thực quản, nội soi, chụp x-quang nuốt barium,… Sau khi chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe của thai phụ và mức độ bệnh trạng để lên phác đồ điều trị. Dưới đây là các phương pháp điều trị trào ngược dạ dày cho bà bầu mà Vietmec tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

Dùng thuốc Tây y theo đơn kê

Đây là phương pháp trị bệnh không được khuyến khích áp dụng cho bà bầu, do thành phần dược tính trong thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Dùng thuốc Tây chỉ được thực hiện khi bệnh đã thực sự chuyển biến nặng và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mẹ bầu. Các loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày cho bà bầu thường được sử dụng là:

• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Rebamipide, Misoprostol, Sucralfat…
• Thuốc kháng acid: Natri bicarbonat, Nhôm hydroxit, muối Magie, …
• Thuốc ức chế bơm proton: Omeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole,…
• Thuốc kháng histamin H2: Famotidin, Ranitidin,…

Thông thường, thai phụ sẽ được ưu tiên kê đơn điều trị bằng thuốc kháng acid vì loại thuốc này có độ an toàn cao và có thể sử dụng để trị bệnh cho cả phụ nữ mang thai. Nhưng nếu trong thuốc kháng acid có chứa thành phần dược tính Magnesium Trisilicate và Sodium Bicarbonate thì tuyệt đối không được cho mẹ bầu sử dụng.

Dùng thuốc Tây y trị bệnh ít nhiều đều có ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Vì thế, trong suốt quá trình điều trị bằng phương pháp này mẹ cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Không tự ý mua thuốc về dùng để cải thiện triệu chứng của bệnh tại nhà.

Chữa bệnh bằng mẹo dân gian

Đây là phương pháp trị bệnh có độ an toàn cao và được ưu tiên áp dụng cho mẹ bầu. Các mẹo trị bệnh trong dân gian có nguồn gốc hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên với thành phần dược tính khá thấp. Khi mẹ bầu sử dụng sẽ giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra nhưng không tác động xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Dưới đây là các mẹo chữa bệnh được áp dụng phổ biến hiện nay mẹ bầu có thể tham khảo:

+ Nghệ và sữa chua: Nghệ và sữa chua đều là hai loại thực phẩm có tác dụng đặc biệt tốt đối với hệ tiêu hóa. Hoạt chất curcumin trong nghệ có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa rất tốt. Sữa chua có khả năng tăng cường lợi khuẩn đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa. Nếu bạn dùng kết hợp hai loại thực phẩm này với nhau sẽ trở thành bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh trào ngược dạ dày khá hiệu quả.

• Trộn đều 1 – 2 thìa bột nghệ vào trong cốc sữa chua rồi sử dụng để ăn vào trước mỗi bữa ăn.
• Ngoài ra, bạn cũng có thể pha bột nghệ với nước ấm hoặc sữa ấm rồi dùng để uống vào trước bữa ăn

+ Nước gừng: Uống nước gừng khi bị trào ngược dạ dày sẽ mang lại hiệu quả kháng viêm, chống buồn nôn, giảm đau bụng và tiêu chảy khá tốt. Hoạt chất prostaglana tìm thấy trong gừng còn có khả năng trung hòa dịch vị tiêu hóa. Bạn có thể nấu nước gừng uống mỗi ngày giúp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày.

• Gừng tươi đem rửa sạch sẽ, cạo bỏ lớp vỏ bên ngoài rồi thái thành lát mỏng
• Cho gừng vào ấm cùng với ít nước và nước, sau đó bắc lên bếp đun sôi.
• Chắt lấy lượng nước thu được, để cho nguội rồi sử dụng để uống hết trong ngày
• Áp dụng cách trị bệnh này đều đặn mỗi ngày bạn sẽ thấy triệu chứng của bệnh thuyên giảm đáng kể.

Biện pháp phòng ngừa trào ngược dạ dày cho bà bầu

Trào ngược dạ dày rất dễ khởi phát trong giai đoạn thai kỳ và gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống hàng ngày cũng như sức khỏe của thai phụ. Để phòng tránh bệnh lý này, mẹ bầu phải hình thành cho bản thân thói quen ăn uống và sinh hoạt khoa học. Cụ thể là:

• Thay đổi tư thế ngủ cũng là một trong những cách giúp hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày hiệu quả. Tốt nhất, mẹ bầu nên nằm ngủ nghiêng về phía bên trái. Ở tư thế ngủ này dạ dày sẽ thấp hơn cuống họng, hạn chế được tình trạng acid tiêu hóa bị đẩy ngược lên trên. Đồng thời, đây cũng là tư thế ngủ giúp thai nhi có thể hấp thụ dưỡng chất từ mẹ một cách tốt nhất.
• Tránh ăn quá no khiến dạ dày phải hoạt động hết công suất và gây ra triệu chứng buồn nôn, nôn. Tốt nhất, mẹ bầu nên chia 3 bữa chính thành 7 – 8 bữa nhỏ để sử dụng trong ngày. Cách này sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn và cơ thể mẹ cũng có thể hấp thụ dưỡng chất từ thực phẩm một cách tốt nhất.
• Chú ý ăn chậm nhai kỹ, ăn chín uống sôi, không vừa ăn vừa uống, ăn đúng giờ và đủ bữa, không nên bỏ bữa. Tuyệt đối không trộn chung cơm với canh để ăn cho nhanh, điều này sẽ khiến thức ăn không được nghiền nhuyễn và thấm đều enzyme tiêu hóa, khi đi xuống dạ dày sẽ khiến cơ quan này hoạt động nhiều hơn.
• Tăng cường bổ sung vào trong thực đơn ăn uống các loại thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hóa như rau xanh, trái cây tươi,… Nên tránh ăn đồ cay nóng, đồ chiên xào, đồ ăn nhanh, rượu bia, đồ uống có gas,…
• Lên thực đơn ăn uống phù hợp với từng giai đoạn của thai kỳ để có thể bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Tránh tình trạng ăn quá nhiều, ăn thừa chất và dẫn đến tình trạng thừa cân béo phì.
• Sau khi ăn nên đi dạo vài vòng để kích thích nhu động ruột và giúp quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra tốt hơn. Tuyệt đối không được nằm hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn no. Nên bỏ thói quen ăn đêm hoặc ăn sát giờ đi ngủ

• Mẹ bầu nên giữ cho tinh thần luôn ổn định và thoải mái, tránh bị căng thẳng hoặc lo lắng trong thời gian dài. Hạn chế đến những nơi có nhiều khói thuốc lá, môi trường bị ô nhiễm hoặc chứa nhiều hóa chất độc hại.
• Dành từ 30 – 45 phút mỗi ngày để vận động cơ thể giúp tăng cường thể lực, cải thiện chức năng của cơ quan tiêu hóa và giúp cơ thể mẹ có thể hấp thụ dưỡng chất một cách tốt nhất. Tuy nhiên, mẹ chỉ nên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như yoga cho mẹ bầu, thiền định, đi bộ, bơi lội,…. Không nên thực hiện các bài tập nặng để tránh ảnh hưởng xấu đến thai nhi.

Trào ngược dạ dày là triệu chứng thường gặp ở bà bầu do tác động của nhiều nguyên nhân khác nhau. Để cải thiện, mẹ bầu nên điều chỉnh lại thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày sao cho phù hợp. Đồng thời, áp dụng các mẹo chữa bệnh lành tính có nguồn gốc từ dân gian để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Nếu tình trạng trào ngược diễn ra với mức độ nặng, mẹ bầu nên tiến hành thăm khám và điều chuyên khoa để phòng ngừa biến chứng xảy ra.