Mụn Cám

Triệu chứng và nguyên nhân

Mụn cám là một trong những loại mụn phổ biến nhất, có thể gây ảnh hưởng đến mọi giới tính và độ tuổi. Dạng mụn này không gây đau đớn, đỏ da hoặc sưng viêm, nhưng cần được điều trị phù hợp để đảm bảo tính thẩm mỹ và ngăn ngừa các bệnh lý da liễu khác.

Định nghĩa

Mụn cám là những nốt mụn nhỏ li ti, thường xuất hiện ở các khu vực có nhiều tuyến bã nhờn, chẳng hạn như cằm và hai bên cánh mũi. Đây là một dạng mụn trứng cá nhẹ, có lớp sừng bên ngoài màu trắng hoặc đen, bên trong có nhân trắng đục. Nguyên nhân chính dẫn đến mụn cám là do bụi bẩn, tế bào chết hoặc các tác nhân khác gây tắc nghẽn các lỗ chân lông.

Mặc dù không gây đau đớn, viêm sưng, mưng mủ như các dạng mụn khác, tuy nhiên mụn cám rất phổ biến, gây khó chịu và mất thẩm mỹ. Làn da bị mụn cám thường kém mịn màng, sần sùi, sạm màu và mất đi sự mềm mại tự nhiên.

Mụn cám là một thể mụn nhẹ, tuy nhiên, nếu không được điều trị phù hợp, mụn có thể phát triển thành các thể nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như mụn bọc, mụn đỏ hoặc mụn mủ. Trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc khi người bệnh nặn mụn thường xuyên, có thể dẫn đến viêm nhiễm và tổn thương cấu trúc da.

Hình ảnh

Triệu chứng

Mụn cám là những nốt mụn nhỏ, không bị viêm, đỏ hoặc sẹo mụn lớn. Mụn có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận của khuôn mặt, chẳng hạn như cằm và mũi, tuy nhiên mụn cũng có thể gây ảnh hưởng đến vai, ngực hoặc lưng.

Cơ chế hình thành và các dấu hiệu phổ biến của mụn cám bao gồm:

  • Tắc nghẽn lỗ chân lông: Các tuyến bã nhờn được bài tiết thông qua lỗ chân lông. Tuy nhiên, nếu tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hoặc khi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, có thể dẫn đến hình thành mụn ẩn, mụn cám và các dạng mụn khác.
  • Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức: Rối loạn hormone, đặc biệt là sự tăng cao của hormone testosterone có thể dẫn đến tăng sản xuất chất nhờn trên da và dẫn đến mụn.
  • Nhiễm vi khuẩn Propionibacterium: Vi khuẩn Propionibacterium là nguyên nhân gây viêm nhiễm và khiến tình trạng tắc nghẽn tuyến bã nhờn trở nên nghiêm trọng hơn. Điều này dẫn đến việc hình thành nhân mụn.

Ngoài ra, nếu không được chăm sóc đúng cách, mụn cám có thể dẫn đến một số dạng mụn nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:

  • Mụn sẩn: Là các nốt mụn nhỏ li ti hoặc vết sưng trên da;
  • Mụn đầu trắng và mụn đầu đen: Xảy ra khi các lỗ chân lông mở bị bịt kín.

Mụn cám là dạng mụn nhẹ nhưng có thể trở nên nghiêm trọng theo thời gian. Do đó, điều quan trọng là có kế hoạch chăm sóc, điều trị cũng như bảo vệ da phù hợp.

Nguyên Nhân

Hầu hết các trường hợp, nguồn gốc dẫn đến các loại mụn là do rối loạn nội tiết tố. Tuy nhiên, có một số nguyên nhân cũng như yếu tố rủi ro có thể làm tăng nguy cơ hình thành mụn. Cụ thể các nguyên nhân dẫn đến mụn cám bao gồm:

1. Nguyên nhân nội tiết

Thay đổi hoặc rối loạn nội tiết tố tự nhiên có thể dẫn đến tiết nhiều bã nhờn hơn bình thường. Điều này khiến da bị quá tải và gây tắc nghẽn các lỗ chân lông. Tình trạng này là nguyên nhân chính dẫn đến nổi các nốt mụn li ti dày đặc ở mũi, trán hoặc cằm.

Ngoài ra, việc sử dụng thuốc nội tiết tố hoặc một số loại thuốc khác, chẳng hạn như thuốc tránh thai, có thể dẫn đến tăng lượng hormone một cách đột ngột. Điều này gây ra nhiều bã nhờn và hình thành mụn bọc hoặc mụn cám trên da.

2. Di truyền

Các chuyên gia da liễu cho biết, mụn trứng cá có yếu tố di truyền, tỷ lệ chiếm khoảng 50% các trường hợp. Di truyền là yếu tố khách quan, không thể phòng ngừa. Do đó bạn cần có kế hoạch chăm sóc phù hợp nếu trong gia đình có người bị mụn.

3. Vệ sinh da không phù hợp

Làm sạch da là điều cực kỳ quan trọng, đặc biệt là đối với người thường xuyên trang điểm. Nếu tẩy trang không sạch, mỹ phẩm có thể tồn tại trên da, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn.

Trong trường hợp, da không được vệ sinh thường xuyên và đúng cách, có thể dẫn đến nhiễm khuẩn. Điều này cũng dẫn đến hình thành mụn.

4. Nhiễm trùng vi khuẩn

Vi khuẩn tồn tại trong không khí và có thể bám dính trên tay. Một số loại vi khuẩn có thể kích thích các tuyến bã nhờn hoạt động, gây tắc các lỗ chân lông và hình thành mụn cám. Bên cạnh đó, các thói quen, chẳng hạn như sờ tay lên mặt hoặc nặn mụn, có thể là khiến vi khuẩn lây truyền đến da và gây mụn.

Ngoài ra, một số vật dụng hàng ngày, chẳng hạn như khẩu trang, vỏ gối, vỏ chăn, có thể tồn tại vi khuẩn. Tiếp xúc với các vật dụng này có thể khiến vi khuẩn lây nhiễm vào da và dẫn đến mụn. Do đó, các bác sĩ da liễu khuyến cáo, mọi người nên thường xuyên vệ sinh đồ dùng cá nhân để phòng ngừa mụn.

5. Sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng

Hiện tại có nhiều loại mỹ phẩm với thương hiệu, thành phần và công dụng khác nhau. Việc sử dụng mỹ phẩm không đúng công dụng hoặc lạm dụng có thể khiến các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, hình thành mụn hoặc gây viêm da dị ứng ở mặt.

Trong trường hợp sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc chứa các thành phần gây kích ứng da, chẳng hạn như cortisone, có thể khiến da bị bào mòn và hư hỏng. Điều này khiến vi khuẩn, bụi bẩn xâm nhập vào da và gây hình thành mụn cám. Ngoài ra, các loại mỹ phẩm kém chất lượng có thể dẫn đến kích ứng da và gây ra nhiều nốt mụn nhỏ li ti, được gọi là mụn kích ứng.

6. Chế độ ăn uống thiếu khoa học

Những người có thói quen ăn nhiều dầu mỡ, chất béo hoặc uống nhiều rượu bia, thường có nguy cơ hình thành mụn cám cao hơn những người khác. Các chất kích ứng này có thể khiến tình trạng da trở nên xấu đi, dễ tổn thương và khiến mụn dễ hình thành.

7. Căng thẳng

Thường xuyên ở trong trạng thái căng thẳng, stress, áp lực, có thể khiến các cơ quan khác trong cơ thể hoạt động không bình thường. Chẳng hạn như quá trình trao đổi chất, tái tạo và phục hồi da có thể bị thay đổi khi người bệnh căng thẳng. Điều này khiến tình trạng da xấu đi, dễ bị tổn thương và hình thành mụn cám.

Ngoài ra, áp lực có thể làm tăng tình trạng tiết bã nhờn trên da. Điều này có thể dẫn đến rối loạn tiết bã nhờn, gây tắc lỗ chân lông và gây mụn.

Mụn trứng cá nói chung và mụn cám nói riêng thường phổ biến ở thanh thiếu niên. Tuy nhiên, người trưởng thành có phong cách sống thiếu khoa học, stress hoặc căng thẳng kéo dài, có thể dẫn đến hình thành mụn. Mụn ở người lớn thường khó trị và cần được chăm sóc phù hợp để duy trì sức khỏe da.

Biến chứng

Mụn cám là dạng mụn nhẹ, không gây đau đớn, sưng tấy hoặc để lại sẹo mụn như các loại mụn khác. Tuy nhiên, dạng mụn này hình thành do các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, dẫn đến bài tiết chất thải và bụi bẩn gặp khó khăn. Do đó, mụn cám thường không thể tự khỏi.

Ngoài ra, nếu các tuyến bã nhờn không được làm sạch, mụn có thể trở nên nghiêm trọng hơn và gây ảnh hưởng đến cấu trúc da. Bên cạnh đó, mụn cám kéo dài sẽ kéo giãn các lỗ chân lông và gây mất thẩm mỹ.

Mụn cám cũng được xem là tiền đề của các loại mụn đầu đen, mụn đầu trắng và các loại mụn mủ. Do đó, nếu bị mụn cám, bạn nên có kế hoạch xử lý cũng như phòng ngừa phù hợp.

Mặc dù mụn cám là dạng mụn nhẹ, tuy nhiên người bệnh không nên tự ý lột mụn tại nhà. Điều này có thể khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến cấu trúc da. Cụ thể, các phương pháp lột mụn cám có thể dẫn đến một số rủi ro, chẳng hạn như:

  • Gây tổn thương da: Một số cách lột mụn có thể tác động quá mức đến làn da. Điều khiến da có những vết xước nhỏ, không thể nhìn thấy được. Đôi khi vết xước da có thể có kích thước lớn hơn và để lại sẹo.
  • Kích ứng da: Một số thành phần có trong miếng lột mụn có thể gây kích ứng, dẫn đến ngứa ngáy, đỏ da hoặc đau rát khi sử dụng.
  • Viêm da: Miếng dán lột mụn có thể chứa vi khuẩn từ tay hoặc các bề mặt tiếp xúc. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn và khiến mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
  • Mở rộng lỗ chân lông: Việc lột mụn thường xuyên sẽ mở rộng các lỗ chân lông. Điều này có thể tạo điều kiện để mụn phát triển và khiến da trở nên sần sùi, không mịn màng.

Phòng ngừa

Mụn cám là tình trạng phổ biến và rất khó để phòng ngừa, đặc biệt là khi mụn liên quan đến di truyền. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế mụn bằng cách lưu ý, chẳng hạn như:

  • Thường xuyên rửa mặt sạch sẽ bằng nước ấm và sữa rửa mặt dịu nhẹ;
  • Thường xuyên sử dụng kem dưỡng ẩm;
  • Giữ tay sạch sẽ và hạn chế sờ tay lên khuôn mặt;
  • Hạn chế trang điểm và cố gắng sử dụng các sản phẩm dành cho da mụn hoặc không gây mụn. Ngoài ra, tẩy trang vào cuối này để làm sạch các lỗ chân lông.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Có nhiều phương pháp điều trị mụn cám, bao gồm điều trị tại nhà với các phương pháp tự nhiên, thay đổi chế độ ăn uống hoặc đến phòng khám da liễu điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Điều quan trọng là nắm rõ tình trạng của da để có kế hoạch xử lý phù hợp nhất.

Tùy thuộc vào mức độ mụn, các biện pháp điều trị bao gồm:

1. Tẩy tế bào chết

Tẩy tế bào chết là bước làm sạch da quan trọng và cần thiết để điều trị mụn cám. Bạn có thể sử dụng các chất hóa học hoặc các biện pháp cơ học để loại bỏ các tế bào chết trên da. Tẩy tế bào chết có thể cải thiện mụn cám bằng cách loại bỏ các tế bào gây tắc nghẽn lỗ chân lông.

Tẩy tế bào chết cũng giúp tăng hiệu quả của các phương pháp trị mụn, bằng cách cho phép các phương pháp thâm nhập sâu vào da, khi lớp da trên cùng đã được loại bỏ.

Có nhiều phương pháp cũng như sản phẩm tẩy tế bào chết khác nhau, bao gồm tẩy cơ học và hóa chất. Tuy nhiên, tẩy tế bào chết cơ học có thể gây kích ứng và tổn thương da. Do đó, bác sĩ thường khuyến khích bạn tẩy tế bào chết nhẹ nhàng với các sản phẩm có gốc axit salicylic hoặc glycolic.

2. Các biện pháp tự nhiên trị mụn cám

Mụn cám thường đáp ứng tốt các phương pháp tự điều trị tại nhà. Các biện pháp phổ biến bao gồm:

  • Mặt nạ mật ong và quế: Mật ong và quế có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn và có thể ngăn ngừa mụn phát triển. Bạn chỉ cần trộn 2 thìa mật ong nguyên chất và 1 thìa quế để tạo thành hỗn hợp sệt. Rửa mặt sạch sẽ sau đó thoa hỗn hợp này lên da, để yên trọng 10 - 15 phút và rửa mặt lại với nước sạch.
  • Tinh dầu tràm trà: Tình dầu tràm trà có khả năng chống vi khuẩn và giảm viêm da. Thoa tinh dầu này lên da có thể cải thiện mụn cám và một số loại mụn trứng các khác. Để thực hiện phương pháp này, bạn trộn 1 phần tinh dầu với 9 phần nước, dùng tăm bông để thoa lên vùng da mụn 1 - 2 lần mỗi ngày.
  • Thoa trà xanh lên da: Trà xanh có nhiều chất chống oxy hóa, có tác dụng giảm vi khuẩn gây ra mụn. Bạn có thể ngâm trà xanh trong nước khoảng 3 - 4 phút, để trà nguội, dùng bông gòn nhúng nước trà và thoa lên vùng da mụn.
  • Dưỡng ẩm với nha đam: Nha đam thường được sử dụng để điều trị trầy xước, phát ban, bỏng và các tính trạng da khác. Nha đam cũng có chứa axit salicylic và lưu huỳnh, có thể hỗ trợ điều trị mụn. Bạn có thể sử dụng thìa để cạo phần gel trong suốt từ lá nha đam, thoa trực tiếp lên da 1 - 2 lần mỗi ngày để giảm mụn cám.
  • Bôi giấm táo: Giấm táo có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn và nấm, bao gồm vi khuẩn gây mụn. Giấm táo cũng chứa axit lactic, có thể cải thiện tình trạng sẹo mụn. Bạn có thể trộn 1 phần giấm táo với 3 phần nước, thoa nhẹ nhàng lên vùng da mụn, để yên trọng 5 - 10 giây, sau đó lau khô da. Lặp lại quá trình 1 - 2 lần nếu cần thiết.

3. Biện pháp điều trị không kê đơn

Có nhiều sản phẩm trị mụn cám không kê đơn, từ nhẹ đến trung bình, bao gồm kem làm sạch, gel, sữa rửa mặt và các loại kem trị mụn khác. Tùy thuộc vào thành phần hoạt tính, các sản phẩm trị mụn có thể tiêu diệt vi khuẩn, làm sạch da và tăng tốc độ chữa lành cũng như tái tạo da mới.

Một số sản phẩm trị mụn không kê đơn bao gồm:

  • Benzoyl peroxide: Đây là thành phần tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, loại bỏ dầu thừa gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Tuy nhiên, sản phẩm có thể gây khô da, đóng vảy, đỏ rát và chậm chích.
  • Axit salicylic: Thành phần này có thể làm thông thoáng các lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn. Tác dụng phụ bao gồm châm chích và kích ứng nhẹ.
  • Axit alpha hydroxy: Sản phẩm này có thể loại bỏ tế bào chết, giảm viêm và kích thích tái tạo da mới, mịn màng hơn.
  • Lưu huỳnh: Lưu huỳnh có tác dụng tẩy các tế bào da chết, tránh gây tắc nghẽn lỗ chân lông và hỗ trợ loại bỏ dầu thừa trên da. Tác dụng phụ bao gồm khô da và một số sản phẩm đôi khi có mùi khó chịu.
Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

  • Mụn bọc không thể tự hết. Càng để lâu, mụn càng chai, điều trị cũng ngày càng khó khăn, nguy cơ để lại sẹo trên da cao hơn.
  • Thông thường nếu được điều trị đúng cách mụn bọc sẽ biến mất hoàn toàn khoảng sau ít nhất 3 tháng
  • Nên vệ sinh da mặt đúng cách để ngăn ngừa mụn bọc
Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android