Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Của Bộ Y Tế

Viêm khớp là một bệnh lý cơ xương khớp thường gặp nhưng có thể gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Để hiểu rõ hơn về quá trình điều trị và các biện pháp theo dõi phòng ngừa biến chứng, mời bạn đọc tham khảo phác đồ điều trị viêm khớp mới nhất của Bộ y tế trong nội dung bài viết dưới đây.

Một số thông tin chung về phác đồ điều trị viêm khớp

Viêm khớp là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng sưng tấy, đau nhức của một hoặc nhiều khớp xương trên cơ thể. Bệnh thường gặp chủ yếu ở người cao tuổi, với các biểu hiện đặc trưng là những cơn đau mỏi và cứng khớp. Trong đó, thoái hóa và viêm khớp dạng thấp là hai dạng bệnh phổ biến nhất của bệnh viêm khớp.

Phác đồ điều trị viêm khớp mới nhất của Bộ Y tế
Phác đồ điều trị viêm khớp mới nhất của Bộ Y tế

Phác đồ điều trị viêm khớp mới nhất đã được Bộ Y tế thông qua với các nguyên tắc tiêu chuẩn và mục đích điều trị mà bất kỳ cơ sở y tế nào cũng cần tuân theo để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả.

Nguyên tắc điều trị chung

Theo chỉ định của Bộ y tế, bệnh lý viêm khớp được điều trị theo các nguyên tắc dưới đây:

  • Điều trị toàn diện, tích cực và theo dõi sát sao những triệu chứng cũng như tiến triển của bệnh.
  • Sử dụng các loại thuốc cơ bản như thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm – DMARDs nhằm ổn định triệu chứng lâm sàng, đặc biệt trong trường hợp cần điều trị bệnh kéo dài.
  • Các loại DMARDs sinh học sẽ được chỉ định kết hợp với thuốc DMARDs trong trường hợp bệnh tiên lượng nặng hoặc khi bệnh nhân xuất hiện biến chứng nguy hiểm.
  • Trao đổi trước với bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp khi cần sử dụng các loại thuốc sinh học.
  • Thực hiện điều trị bệnh đúng theo trình tự, kết hợp với các xét nghiệm chức năng gan, bệnh lao và đánh giá hoạt tính bệnh thông qua các chỉ số DAS28, SDAI,…

Mục tiêu điều trị

Một phác đồ điều trị viêm khớp cần đạt được các mục tiêu cụ thể sau:

  • Hỗ trợ giảm nhanh triệu chứng đau nhức, khó chịu cho người bệnh.
  • Giúp chống viêm, giảm sưng và bảo tồn tối đa chức năng vận động.
  • Ngăn ngừa bệnh tiến triển xấu và phòng tránh những rủi ro không mong muốn xảy ra.
  • Ngoài ra các phác đồ điều trị này còn phải tập trung cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân sau điều trị.

Phác đồ điều trị viêm khớp của Bộ Y tế chi tiết

Bệnh viêm khớp cấp tính hoàn toàn có thể chữa trị dứt điểm nếu phát hiện sớm và có phác đồ điều trị viêm khớp phù hợp. Theo quy định của Bộ Y tế, phác đồ chung cho nhóm bệnh xương khớp cần 4 giai đoạn là điều trị tập trung, điều trị phối hợp, theo dõi tiến triển và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Các loại thuốc chủ yếu có trong phác đồ điều trị viêm khớp

Điều trị viêm khớp bằng các loại thuốc dạng tiêm hoặc uống là phương pháp đầu tiên được các bác sĩ chỉ định. Tùy vào tình trạng sức khỏe cũng như mức độ bệnh viêm khớp, phác đồ điều trị viêm khớp của Bộ Y tế sẽ được kê đơn với các loại thuốc sau:

1. Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs và KVKS):

Những loại thuốc chống viêm không chứa steroid thường dùng trong phác đồ điều trị được chia thành 2 nhóm chính là: Thuốc kháng viêm ức chế có chọn lọc và thuốc kháng viêm ức chế không chọn lọc COX2. Cụ thể:

Thuốc NSAIDs chọn lọc COX2:

Thông thường, các loại thuốc này được chỉ định đầu tiên vì có thời gian sử dụng lâu dài, ít gây tác dụng phụ nguy hiểm và ít tương tác với Methotrexat.

Một số loại thuốc phổ biến thuộc nhóm này gồm có:

  • Celecoxib: 200mg, uống từ 1 – 2 lần/ ngày.
  • Etoricoxib: 60 – 90mg, uống 1 lần/ ngày.
  • Meloxicam: 15 mg dưới dạng tiêm bắp tay hoặc uống, liều dùng 1 lần/ ngày.
Người bệnh cần được theo dõi chức năng gan thận khi sử dụng các NSAIDs kéo dài
Người bệnh cần được theo dõi chức năng gan thận khi sử dụng các NSAIDs kéo dài

Thuốc kháng viêm ức chế không chọn lọc COX2:

Nhóm thuốc này thường được chỉ định sau khi các thuốc Celecoxib, Etoricoxib hay Meloxicam không mang lại tác dụng như mong muốn.

  • Diclofenac: Đây là loại thuốc chống viêm ức chế không chọn lọc được dùng nhiều nhất trong phác đồ điều trị viêm khớp. Diclofenac được dùng dưới dạng tiêm bắp hoặc uống, 75mg/ lẫn x 2 lần/ngày, sử dụng liên tục trong 3 – 7 ngày. Sau đó giảm liều lượng xuống còn sử dụng 50mg, 2 – 3 lần/ ngày trong 4 – 6 tuần liên tục.
  • Brexin (phối hợp giữa Cyclodextrin và Piroxicam): 2mg uống mỗi ngày.
  • Các thuốc kháng viêm không steroid khác: Liều tương tự.

Các thuốc nhóm này có tác dụng mạnh hơn nhưng nếu dùng trong thời gian dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như viêm loét, xuất huyết dạ dày tá tràng. Do vậy, khi sử dụng, người bệnh cần tuân thủ theo đúng chỉ định về liều lượng và cách dùng của bác sĩ.

Trong trường hợp sử dụng kéo dài, người bệnh cần kết hợp theo dõi chức năng của gan, thận và thực hiện một số biện pháp bảo vệ dạ dày bằng các thuốc ức chế bơm Proton.

2. Corticosteroids

Corticosteroids thường chỉ được chỉ định trong trong thời gian ngắn để cải thiện các triệu chứng bệnh trong khi chờ các thuốc viêm khớp mang lại hiệu quả.

Sử dụng các Corticosteroids điều trị được chỉ định theo phác đồ như sau:

  • Thể viêm khớp trung bình: 16 – 32 mg Methylprednisolone hoặc các loại thuốc tương đương uống vào 8 giờ sáng sau khi ăn no, mỗi ngày một lần.
  • Thể viêm khớp nặng: 40mg Methylprednisolone đường truyền tĩnh mạch, mỗi ngày một lần.
  • Thể viêm khớp cấp tính, nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng: 500 – 1000 mg Methylprednisolon truyền tĩnh mạch với liều lượng từ 35 – 40 phút/ngày, trong 3 ngày liên tục. Sau đó, người bệnh sử dụng theo liều lượng thông thường và lặp lại mỗi tháng nếu cần thiết.
  • Điều trị dài hạn: Áp dụng cho những trường hợp phụ thuộc Corticoid hoặc bệnh nhân bị suy thượng thận do sử dụng Corticoid kéo dài. Liều khởi đầu là 20mg/ ngày, uống vào lúc 8 giờ sáng. Khi có đáp ứng các điều trị lâm sàng và xét nghiệm, bắt đầu giảm dần liều dùng, duy trì 5 – 8 mg/ ngày hoặc cách ngày. Trong trường hợp cho phép, người bệnh có thể ngừng thuốc khi quá trình điều trị cơ bản có hiệu lực, thường là sau 6 – 8 tuần.

3. DMARDs – Thuốc chữa viêm khớp tác dụng chậm

Bên cạnh việc chỉ định các loại thuốc điều trị triệu chứng lâm sàng, trong phác đồ điều trị viêm khớp của Bộ Y tế, các bác sĩ thường chỉ định cho người bệnh một số loại thuốc chữa viêm khớp tác dụng chậm. Tác dụng của nhóm thuốc này là ngăn ngừa hoặc ngừng quá trình bệnh tiến triển.

Tuy nhiên việc sử dụng các DMARDs cần thời gian lâu dài kết hợp với việc theo dõi các triệu chứng lâm sàng trong quá trình điều trị. Tùy vào từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc và liều lượng khác nhau. Cụ thể:

Thể nhẹ và thông thường

Với thể nhẹ và thông thường, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng Methotrexat với liều khởi đầu là 10mg/ lần x 1 lần/ tuần. Tùy theo khả năng đáp ứng thuốc mà liều lượng có thể duy trì và thay đổi khoảng 7,5 – 15 mg mỗi tuần, tối đa 20mg cho phù hợp.

Sử dụng Sulfasalazine với liều khởi đầu là 500mg/ ngày, sau đó tăng thêm 500mg mỗi tuần và duy trì ở mức 1000mg chia thành 2 lần mỗi ngày. Hoặc kết hợp sử dụng Sulfasalazine/ Hydroxychloroquine và Methotrexat.

Các DMARDs như Methotrexat, Sulfasalazine, Hydroxychloroquine thường được chỉ định phổ biến
Các DMARDs như Methotrexat, Sulfasalazine, Hydroxychloroquine thường được chỉ định phổ biến

Thể nặng, kháng điều trị các DMARDs cơ bản, không mang lại hiệu quả sau 6 tháng

Lúc này, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị kết hợp DMARDS với các thuốc sinh học. Trước khi chỉ định sử dụng các thuốc sinh học, người bệnh sẽ được thực hiện sàng lọc bệnh lao, viêm gan, chỉ số chức năng gan thận và đánh giá mức độ hoạt động của bệnh (tốc độ máu lắng, DAS28, HQA, CRP).

Với thể này, bác sĩ sẽ kê đơn điều trị kết hợp Methotrexate với thuốc kháng Interleukin 6 (tocilizumab): Methotrexate 10 – 15g/ tuần, Tocilizumab 4 – 8 mg/kg cân nặng (khoảng 200 – 400mg được truyền tĩnh mạch 1 lần/ tháng).

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể sử dụng Methotrexate (10 – 15mg/ tuần) kết hợp với 1 trong 4 loại thuốc kháng TNF-α sau:

  • Etanercept 50mg dạng tiêm dưới da 1 lần/ tuần.
  • Adalimumab 40mg dạng tiêm dưới da một lần/ 2 tuần.
  • Golimumab 50mg dạng tiêm dưới da 1 lần/ tháng.
  • Infliximab dạng truyền tĩnh mạch 2 – 3 mg/kg mỗi 4 – 8 tuần.

Hoặc kết hợp Methotrexate với thuốc kháng lympho B (rituximab): Methotrexate 10 – 15 mg/ tuần kết hợp Rituximab 500 – 1000 mg theo đường truyền tĩnh mạch, cách mỗi 2 tuần.

Sau 3 – 6 tháng điều trị, nếu các loại thuốc sinh học thứ nhất không mang lại hiệu quả như mong đợi thì bác sĩ có thể xem xét chỉ định sử dụng loại thuốc sinh học thứ 2. Tương tự như vậy, xem xét đến thuốc sinh học thứ 3 nếu các loại thuốc thứ 2 không mang lại kết quả sau 3 – 6 tháng điều trị.

Điều trị phối hợp

Phác đồ điều trị viêm khớp khuyến khích bệnh nhân sử dụng phối hợp thêm một số các biện pháp vật lý có tính chất hỗ trợ hoặc can thiệp ngoại khoa với những trường hợp mà thuốc không mang lại hiệu quả tích cực.

  • Vật lý trị liệu: Luyện tập thể chất có vai trò quan trọng trong việc cải thiện tính linh hoạt của xương khớp và ổn định sức khỏe. Các bài tập vật lý trị liệu được xây dựng dựa trên từng trường hợp cụ thể.
  • Liệu pháp Đông y: Điều trị Đông Tây y kết hợp đang trở thành xu thế được nhiều cơ sở y tế áp dụng hiện nay. Trong khi thuốc Tây y giúp cải thiện sức khỏe từ bên trong, các biện pháp trị liệu Đông y như châm cứu và bấm huyệt có thể hỗ trợ điều trị từ bên ngoài, giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm đau nhức tại một số vị trí nhất định trên cơ thể.
  • Phẫu thuật: Đây là phương pháp phổ biến được áp dụng cho bệnh nhân viêm khớp nhiễm trùng, những trường hợp tổn thương không thể phục hồi như hoại tử, mất mô xương, sụn khớp. Khi người bệnh không thể kiểm soát các triệu chứng bằng thuốc hoặc các biện pháp trị liệu, phẫu thuật là phương án tối ưu nhất. Tùy vào trường hợp mà các bác sĩ có thể lựa chọn giữa phẫu thuật thay khớp hoặc phẫu thuật xâm lấn.
Một số biện pháp hỗ trợ điều trị như vận động trị liệu, châm cứu, bấm huyệt
Một số biện pháp hỗ trợ điều trị như vận động trị liệu, châm cứu, bấm huyệt

Phòng ngừa biến chứng

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng để phòng ngừa tình huống xấu khi áp dụng phác đồ điều trị viêm khớp:

  • Theo dõi tình trạng sức khỏe: Các loại thuốc chống viêm thường gây một áp lực không nhỏ lên hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày. Người bệnh nếu gặp phải một số triệu chứng như: Chướng bụng, đầy hơi, ợ chua, ợ nóng,… cần thông báo ngay với bác sĩ điều trị. Trong trường hợp này, có thể phải sử dụng thuốc ức chế bơm proton và điều trị nhiễm khuẩn Hp nếu phải dùng các loại thuốc kháng viêm không chọn lọc và thuốc sinh học kéo dài.
  • Phòng tránh loãng xương: Các DMARD và Corticosteroid có thể gây ảnh hưởng đến cấu trúc xương khớp, điển hình nhất là tình trạng loãng xương. Lúc này, bác sĩ sẽ kê thêm vitamin D, một số loại canxi tổng hợp và Bisphosphonates để ngăn ngừa tình trạng này.
  • Sử dụng các hoạt chất bổ sung thay thế: Các chất bổ sung thay thế như Glucosamine, Chondroitin hay dầu cá được khuyến khích sử dụng cho bệnh nhân viêm khớp. Glucosamine và Chondroitin thường được điều chế dưới dạng các hợp chất sulfat, có tác dụng giảm đau nhức và thúc đẩy quá trình tái tạo sụn. Đồng thời, dầu cá có đặc tính chống viêm mạnh, có thể kết hợp an toàn với một số thuốc điều trị theo đơn.
  • Phòng tránh thiếu máu: Ngoài ra nếu trong quá trình áp dụng phác đồ điều trị viêm khớp, người bệnh bị thiếu máu thì cần bổ sung sắt, vitamin B12 và Axit folic.

Theo dõi sau thực hiện phác đồ điều trị viêm khớp

Sau điều trị, người bệnh viêm khớp cần theo dõi một số vấn đề như sau:

  • Xét nghiệm công thức máu cấp, kiểm tra hình ảnh thông qua phim chụp X-quang, CT, MRI nếu cần thiết.
  • Sinh thiết gan hoặc làm các xét nghiệm về gan nếu nghi ngờ xuất hiện tổn thương gan, men gan lớn hơn 3 trong 3 lần xét nghiệm kế tiếp nhau.
  • Nếu chỉ số enzyme gan cao gấp đôi bình thường và kéo dài, người bệnh cần ngưng sử dụng thuốc Methotrexat.
  • Trường hợp viêm đa khớp, có yếu tố dạng thấp, bệnh nhân là nữ hoặc Anti CCP (+) tỷ giá cao, xuất hiện các tổn thương ngoài khớp, cần điều trị tích cực ngay trong giai đoạn đầu và cân nhắc dùng các thuốc sinh học sớm.
  • Thực hiện xét nghiệm định kỳ đánh giá các tế bào máu ngoại vi, protein phản ứng C (CRP), SGOT, SGPT, tốc độ máu lắng 2 tuần/lần trong 4 tháng đầu tiên. Sau đó, trong 3 tháng tiếp theo bệnh nhân kiểm tra một lần tùy theo quá trình hồi phục.
Theo dõi sát sao sau khi điều trị là việc làm bắt buộc
Theo dõi sát sao sau khi điều trị là việc làm bắt buộc

Nên tiến hành điều trị viêm khớp ở đâu?

Lựa chọn cơ sở y tế uy tín và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm là yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công của quá trình chữa bệnh. Dưới đây là một số địa chỉ điều trị viêm khớp trên toàn quốc hiện nay:

Tổ hợp Y tế Cổ truyền Biện chứng Quân Dân 102

Đây là đơn vị có tiền thân là Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông Y Việt Nam – một trong những địa điểm khám, chữa bệnh bằng Y học cổ truyền tốt nhất, được nhiều bệnh nhân tin tưởng. Tại đây có sự kết hợp giữa cổ truyền, hiện đại nhằm mang đến hiệu quả cao và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Các bác sĩ của Tổ hợp Y tế Cổ truyền Biện chứng Quân Dân 102 có nhiều năm kinh nghiệm, tận tâm với nghề như: Bác sĩ Phan Đình Long, bác sĩ Bùi Thị Thu Hằng, Thầy thuốc ưu tú Lê Phương,…

Khi gặp các vấn đề về xương khớp, bạn có thể tìm đến địa chỉ sau:

  • Hà Nội: Số 7, ngách 8/11 Lê Quang Đạo, Nam Từ Liêm (0888 598 102).
  • Hồ Chí Minh: 179 Nguyễn Văn Thương, Phường 2, Q. Bình Thạnh (0888 698 102).

Bệnh viện Bạch Mai

Bệnh viện Việt Đức là địa chỉ khám chữa bệnh lý xương khớp hàng đầu, có thể mạnh về phẫu thuật. Người bệnh viêm khớp đến với bệnh viện sẽ được điều trị bởi bác sĩ thuộc Cơ xương khớp.

Hiện tại, khoa Cơ xương khớp có hệ thống phòng chức năng của gồm: cấp cứu, tư vấn chuyên khoa, tiêm khớp, siêu âm (4D và 2D), nội soi khớp, tập vận động được trang bị nhiều máy móc kỹ thuật hiện đại.

  • Địa chỉ: Tại số 78 Đường Giải Phóng, Phường Phương Đình, Đống Đa, TP Hà Nội.

Bệnh viện E

Bệnh viện E là bệnh viện đa khoa TW hạng nhất trực thuộc Bộ Y tế. Trong đó, khoa Cơ xương khớp là một trong những chuyên khoa có truyền thống của bệnh viện. Khoa có đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp hỗ trợ chẩn đoán và điều trị đầy đủ.

  • Địa chỉ: Tại số 87 – 89 Phố Trần Cung, phường Nghĩa Tân, Cầu Giấy, Hà Nội.

Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM

Cho tới nay, sau hơn 25 năm thành lập và phát triển, bệnh viện Đại học Y Dược đã và đang phát triển thành một bệnh viện quy mô quốc tế. Với đội ngũ là những thầy thuốc, bác sĩ đầu ngành, nơi đây cũng trở thành địa chỉ khám chữa bệnh uy tín của nhiều bệnh nhân viêm khớp.

  • Địa chỉ: Nằm tại số 215 Hồng Bàng, Phường 11, Quận 5, TP Hồ Chí Minh.

Bệnh viện Chợ Rẫy

Bệnh viện Chợ Rẫy là cơ sở y tế tuyến cuối của cả nước. Đây là nơi mà mọi bệnh nhân đặt niềm tin tuyệt đối khi tới thăm khám và chữa bệnh. Khoa Nội Cơ Xương Khớp của bệnh viện chủ yếu điều trị nhiều bệnh lý như: các bệnh viêm khớp tự miễn, bệnh tự miễn hệ thống, loãng xương, thoái hóa khớp,…

  • Địa chỉ: Nằm tại 201B Nguyễn Chí Thanh, Phường 12, Quận 5, TP Hồ Chí Minh.
Người bệnh viêm khớp cần tiến hành thăm khám và điều trị sớm
Người bệnh viêm khớp cần tiến hành thăm khám và điều trị sớm

Những lưu ý khi áp dụng phác đồ điều trị viêm khớp

Để đảm bảo quá trình điều trị với phác đồ điều trị viêm khớp đạt được hiệu quả cao nhất, người bệnh cần lưu ý thêm một số lời khuyên từ chuyên gia như sau:

  • Người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua thuốc theo đơn cũ hoặc tăng giảm liều lượng. Các loại thuốc điều trị chỉ được sử dụng theo đơn trong một khoảng thời gian nhất định, vượt quá liều dùng có thể gây ra tác dụng không mong muốn ảnh hưởng đến sức khoẻ.
  • Tuyệt đối không áp dụng pháp đồ điều trị viêm khớp của người khác khi chưa thăm khám. Việc này có thể làm gia tăng các triệu chứng và xuất hiện nhiều biến chứng liên quan.
  • Trong quá trình sử dụng thuốc hoặc các biện pháp hỗ trợ nếu xuất hiện những biểu hiện lạ như: Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mề đay, buồn nôn,… người bệnh cần nhanh chóng ngừng thuốc và thông báo đến bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cách xử lý phù hợp.
  • Tránh thay đổi tư thế đột ngột hoặc mang vác vật nặng gây áp lực lớn lên các khớp đang bị tổn thương. Đồng thời trong giai đoạn điều trị, người bệnh nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn, kết hợp dùng các dụng cụ hỗ trợ như: Nẹp, nạng,…
  • Kết hợp với việc xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, đúng cách. Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin C, D, canxi để thúc đẩy phục hồi tổn thương. Tìm hiểu vấn đề đau xương khớp kiêng ăn gì để tránh xa những thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất đạm, chất bảo quản, chất kích thích,…
  • Thiết lập một chế độ luyện tập hợp lý để kiểm soát cân nặng, tránh tình trạng thừa cân, béo phì.

Phác đồ điều trị viêm khớp sẽ giúp người bệnh nhanh chóng loại bỏ các triệu chứng đau nhức, đồng thời ngăn chặn bệnh tái phát và các biến chứng nguy hiểm xuất hiện. Tốt nhất, khi bị viêm khớp, bạn đọc nên đi thăm khám sớm để được các bác sĩ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, tránh tình trạng bệnh tiến triển mãn tính và khó chữa khỏi.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Ẩn

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android