Phẫu Thuật Nứt Kẽ Hậu Môn Khi Nào? Thông Tin Cần Biết

Phẫu thuật nứt kẽ hậu môn là phương pháp được thực hiện để thu nhỏ vết nứt và hỗ trợ làm lành vết thương. Đây là thủ thuật đơn giản, hiệu quả, an toàn, nhưng cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn để tránh các biến chứng có thể xảy ra.

Thông tin cần biết vết nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là một vết rách hoặc một vết loét (hở) phát triển ở niêm mạc hậu môn. Các triệu chứng phổ biến của tình trạng này thường bao gồm:

• Xuất hiện một cơn đau buốt khi đi đại tiện, cơn đau thường có thể kéo dài nhiều giờ sau khi đi đại tiện.
• Chảy máu trong sau sau khi đi đại tiện. Hầu hết người bệnh sẽ nhận thấy một lượng máu màu đỏ tươi dính trên phân hoặc giấy vệ sinh.

Hầu hết các trường hợp nứt kẽ hậu môn xảy ra ở những người bị táo bón, khi phân cứng, đặc và có kích thước lớn, dẫn đến rách niêm mạc ống hậu môn khi người bệnh đi đại tiện. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm:

• Tiêu chảy dai dẳng;
• Bệnh viêm ruột, chẳng hạn như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng;
• Mang thai và sinh con;
• Bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục, chẳng hạn như giang mai, mụn rộp, có thể lây nhiễm trong ống hậu môn và gây tổn thương niêm mạc hậu môn;
• Cơ vòng hậu môn căng bất thường, có thể làm tăng sức căng ở ống hậu môn và dẫn đến nứt kẽ hậu môn.

Nứt kẽ hậu môn thường được cải thiện mà không cần điều trị y tế. Tuy nhiên người bệnh nên đến bệnh viện để xác định các tình trạng có triệu chứng tương tự, chẳng hạn như bệnh trĩ hoặc các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể hướng dẫn người bệnh các biện pháp làm giảm các triệu chứng cũng như hạn chế nguy cơ tái phát bệnh.

Để cải thiện tình trạng nứt kẽ hậu môn, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc làm dịu hậu môn hoặc thuốc nhuận tràng để giúp người bệnh dễ đi đại tiện hơn. Thuốc giảm đau, chẳng hạn như paracetamol, cũng được sử dụng để hạn chế mức độ nghiêm trọng của cơn đau.

Phẫu thuật có thể được khuyến nghị trong trường hợp nứt kẽ hậu môn dai dẳng và người bệnh không đáp ứng các biện pháp điều trị khác. Phẫu thuật thường mang lại hiệu quả cao trong việc điều trị nứt kẽ hậu môn, nhưng cũng có thể mang lại một số biến chứng nhỏ, chẳng hạn như mất kiểm soát ruột tạm thời hoặc vĩnh viễn (đại tiện không tự chủ).

Các vết nứt hậu môn thường tự lành trong vài tuần, tuy nhiên có thể tái phát nếu người bệnh bị táo bón mà không có kế hoạch điều trị phù hợp. Ở một số người, các triệu chứng bệnh có thể kéo dài hơn 6 tuần, được gọi là nứt kẽ hậu môn mãn tính.

Phẫu thuật nứt kẽ hậu môn khi nào?

Phẫu thuật nứt kẽ hậu môn là thủ thuật được sử dụng để điều trị vết nứt hoặc loét ở hậu môn nhằm mục đích thu nhỏ vết nứt và làm lành vết thương nhanh chóng. Cắt cơ vòng hậu môn là thủ thuật được sử dụng phổ biến nhất để điều trị tình trạng nứt kẽ hậu môn không có biến chứng.

Phẫu thuật có thể được đề nghị nếu các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả điều trị. Biện pháp này thường được xem là mang lại hiệu quả tốt nhất đối với hơn 90% đối tượng bệnh và cho hạn chế khả năng tái phát. Tuy nhiên, sau phẫu thuật đôi khi người bệnh có thể gặp một số biến chứng nhỏ, chẳng hạn như rối loạn khả năng kiểm soát đại tiện.

Mục đích khi thực hiện phẫu thuật nứt kẽ hậu môn là thu nhỏ kích thước vết nứt, giảm thiểu các chấn thương và hỗ trợ quá trình phục hồi các cơ ở hậu môn. Phẫu thuật được thực hiện tại bệnh viện hoặc phòng khám, với bác sĩ có chuyên môn. Do đó, người bệnh nên liên hệ trực tiếp với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Chuẩn bị trước khi phẫu thuật nứt kẽ hậu môn

Trước khi chỉ định phẫu thuật nứt kẽ hậu môn, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh thực hiện các xét nghiệm liên quan, chẳng hạn như khám trực tràng hoặc ước tính kích thước vết nứt bằng ngón tay.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể đề nghị một số xét nghiệm khác để xác định chính xác vị trí và đường đi của vết nứt, chẳng hạn như:

• Chụp X – quang với chất cản quang bari: Trong quá trình xét nghiệm này, người bệnh được nuốt dung dịch bari trước khi chụp X – quang để giúp xác định bất kỳ bất thường ở niêm mạc hậu môn.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết cao của các mô.
• Siêu âm nội soi: Thủ thuật này sử dụng một đầu dò hẹp với sóng âm tần số cao, đưa vào hậu môn và ruột để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc bên trong.
• Chụp đường rò: Trong xét nghiệm này, một phương tiện tương phản được đưa vào qua lỗ hậu môn để hình dung kích thước và đường đi của vết nứt.
• Nội soi đường tiêu hóa dưới: Phương pháp này bao gồm việc đưa một ống soi mềm vào hậu môn và ruột để bác sĩ quan sát các mô bên trong.

Các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ định hướng loại phẫu thuật nứt kẽ hậu môn và đề nghị các biện pháp điều trị liên quan khác.

Các loại phẫu thuật nứt kẽ hậu môn

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, có nhiều phương pháp phẫu thuật nứt kẽ hậu môn được chỉ định, chẳng hạn như:

1. Tiêm botulinum toxin

Tiêm botulinum toxin là một phương pháp điều trị tương đối mới và được chỉ định khi các phương pháp điều trị nứt kẽ hậu môn tại nhà không mang lại hiệu quả. Botulinum toxin là một chất độc mạnh, nhưng an toàn khi được sử dụng với liều lượng nhỏ.

Trong trường hợp bị nứt kẽ hậu môn, tiêm botulinum có thể hỗ trợ làm tê liệt cơ vòng hậu môn. Điều này có thể sẽ ngăn các cơ co thắt, giảm đau và giúp vết nứt lành lại.

Mặc dù hiện tại không rõ tỷ lệ điều trị thành công khi tiêm botulinum, tuy nhiên theo các nghiên cứu, hiệu quả tiêm botulinum tương tự như điều trị nứt hậu môn bằng các loại thuốc mỡ thoa hậu môn.

Tác dụng của việc tiêm botulinum có thể kéo dài trong 2 – 3 tháng, điều này có thể giúp vết nứt lành lại. Bên cạnh đó, người bệnh nên có kế hoạch ăn uống nhiều chất xơ để làm mềm phân, chống táo bón và ngăn các vết nứt trở nên nghiêm trọng hơn.

2. Cắt mô xung quanh vết nứt

Cắt mô xung quanh vết nứt (Fissurectomy) là thủ thuật cắt bỏ các mô ở xung quanh vết nứt hậu môn, nhằm mục đích giảm thiểu các chấn thương cơ thắt hậu môn và bảo tồn chức năng cơ thắt. Phương pháp này được thực hiện trong hơn 50% các trường hợp phẫu thuật nứt kẽ hậu môn và có tỷ lệ chữa khỏi gần như là 100%.

Trước khi tiến hành thủ thuật, bác sĩ sẽ xác định độ nông – sâu của vết nứt và vị trí vết nứt. Các vết nứt nông thường được xử lý tại văn phòng của bác sĩ trong khi các lỗ rò sâu có thể được điều trị ở phòng phẫu thuật. Người bệnh sẽ được gây tê cục bộ hoặc gây mê toàn thân để giảm đau khi thực hiện thủ thuật.

Chống chỉ định thực hiện phẫu thuật:

• Các vết nứt nằm ở phía trên cơ thắt hậu môn (nơi có nhiều cơ hơn);
• Có nhiều vết nứt;
• Vết nứt liên quan đến bệnh viêm ruột hoặc do xạ trị điều trị ung thư tại chỗ;
• Đối với phụ nữ, các đường nứt kẽ hậu môn nằm về phía trước, thường liên quan đến các mô âm đạo, không được điều trị bằng phương pháp này.

Trong thủ thuật này, các mô có thể bị tổn thương do đó có thể dẫn đến mất kiểm soát phân (không có khả năng kiểm soát nhu động ruột). Bên cạnh đó, thủ thuật này cũng được được chỉ định cho người nứt kẽ hậu môn tái phát.

Trong quá trình thực hiện thủ thuật, bác sĩ sẽ tiến hành gây tê cục bộ hoặc gây mê toàn thân để giúp người bệnh không cảm thấy đau đớn khi phẫu thuật. Thuốc kháng sinh sẽ được đưa vào cơ thể thông qua đường truyền IV để hỗ trợ và giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Người bệnh sẽ được yêu cầu nằm úp sấp xuống bàn phẫu thuật. Bác sĩ tiến hành cắt đi phần da bị tổn thương xung quanh vết nứt và các phần da thừa xung quanh. Sau khi phẫu thuật, vết thương sẽ được băng bó để giữ vệ sinh và tránh các biến chứng. Toàn bộ thủ thuật mất khoảng 30 phút đến 1 giờ để thực hiện, tùy thuộc vào vị trí và kích thước của vết nứt.

Thông thường mất khoảng một đến hai tuần để phục hồi sau phẫu thuật. Bác sĩ có thể hướng dẫn người bệnh biện pháp kiểm soát cơn đau, thay đổi chế độ ăn uống cũng như hạn chế vận động thể chất để rút ngắn thời gian phục hồi vết thương.

3. Cắt cơ co thắt trong hậu môn

Cắt cơ co thắt trong hậu môn là thủ thuật thực hiện một vết cắt nhỏ trong cơ vòng bao quanh ống hậu môn. Điều này nhằm mục đích giảm căng thẳng ở ống hậu môn, giúp vết nứt có thời gian lành lại và giảm nguy cơ phát triển các vết nứt mới.

Đây là một phẫu thuật tương đối đơn giản, có thời gian thực hiện ngắn, thường được tiến hành khi người bệnh được gây mê toàn thân. Điều này có nghĩa là người bệnh sẽ ngủ trong quá trong phẫu thuật và không cảm thấy đau đớn khi thủ thuật được tiến hành.

Cắt cơ co thắt trong hậu môn là loại phẫu thuật nứt kẽ hậu môn mang lại hiệu quả cao. Hầu hết các trường hợp sẽ lành hoàn toàn trong vòng 2 – 4 tuần. Tuy nhiên, đôi khi người bệnh có thể gặp một số biến chứng, chẳng hạn như:

• Mất kiểm soát ruột tạm thời: (đi đại tiện không tự chủ) do tổn thương cơ hậu môn. Tuy nhiên, đây là một dạng són phân (rò rỉ phân) nhẹ và thường chỉ kéo dài trong một vài tuần.
• Xuất huyết: Xuất huyết hoặc chảy máu thường xảy ra sau khi thực hiện cắt cơ vòng hậu môn. Tình trạng này thường hiếm gặp, tuy nhiên có thể nghiêm trọng và người bệnh cần thực hiện phẫu thuật bổ sung để cầm máu.
• Áp xe quanh hậu môn: Biến chứng này rất hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra, bác sĩ có thể đề nghị dẫn lưu áp xe và thực hiện các thủ thuật khác để chữa lành vết nứt kẽ hậu môn.

Trong thủ thuật này, bác sĩ thực hiện một vết cắt ở cơ vòng trong của hậu môn. Điều này giúp giảm căng thẳng, tăng cường lưu lượng máu đến hậu môn và giúp vết nứt mau lành.

Sau khi thực hiện thủ thuật, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, thực hiện chế độ ăn uống nhiều chất xơ để giúp phân mềm và uống nhiều nước để chống táo bón.

4. Phẫu thuật hạ niêm mạc trực tràng

Phẫu thuật hạ niêm mạc trực tràng (Anal advancement flaps) là thủ thuật lấy một mô khỏe mạnh từ một bộ phận khác của cơ thể và sử dụng để chữa lành vết nứt kẽ hậu môn. Phương pháp này cũng có thể tăng cường lượng máu lưu thông đến hậu môn và ngăn ngừa các vết nứt tái phát.

Phẫu thuật hạ niêm mạc trực tràng thường được để nghị đề điều trị các vết nứt hậu môn ở phụ nữ mang thai hoặc do chấn thương bên trong ống hậu môn. Ngoài ra, thủ thuật cũng được thực hiện để điều trị vết nứt mãn tính hoặc khi các phương pháp khác không mang lại hiệu quả.

Phục hồi sau khi phẫu thuật nứt kẽ hậu môn

Sau khi thực hiện phẫu thuật nứt kẽ hậu môn người bệnh thường được hẹn tái khám sau một hoặc hai tuần kể từ ngày phẫu thuật. Điều này giúp bác sĩ kiểm tra vết nứt đã lành hay chưa hoặc xác định các dấu hiệu biến chứng và có kế hoạch cải thiện phù hợp.

Nếu các vết nứt đã lành hoàn toàn, người bệnh sẽ được hướng dẫn các biện pháp tự chăm sóc tại nhà và hẹn tái khám sau vài tuần.

Nếu các vết nứt đặc biệt nghiêm trọng hoặc không đáp ứng điều trị sau 8 tuần, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh đến gặp bác sĩ phẫu thuật đại trực tràng hoặc bác sĩ chuyên về hậu môn – trực tràng. Các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra chuyên môn, xác định các bệnh lý rủi ro và có kế hoạch điều trị hiệu quả nhất.

Các vết nứt kẽ hậu môn là tình trạng rất phổ biến và thường có thể tự lành mà không cần điều trị. Trong trường hợp vết nứt nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Phẫu thuật nứt kẽ hậu môn thường mang lại hiệu quả cao, an toàn và nguy cơ tái phát thấp.

Sau phẫu thuật, người bệnh cần có kế hoạch thay đổi chế độ ăn uống, mức độ hoạt động và tăng cường lượng chất lỏng để làm mềm phân, chống táo bón cũng như hỗ trợ làm lành vết nứt hậu môn. Ngoài ra, người bệnh nên thông báo với bác sĩ về các cơn đau đớn, rò rỉ phân hoặc các biến chứng khác sau khi phẫu thuật để có kế hoạch xử lý phẫu hợp.

Tham khảo thêm: Bị nứt kẽ hậu môn nên ăn gì, kiêng gì nhanh khỏi?