Phẫu Thuật Viêm Cột Sống Dính Khớp: Thông Tin Cần Biết

Phẫu thuật viêm cột sống dính khớp là phương pháp điều trị bệnh bằng cách can thiệp ngoại khoa, giúp cải thiện các triệu chứng và biến chứng do bệnh lý này gây ra. Tuy nhiên, phẫu thuật tiềm ẩn nhiều nguy cơ không mong muốn và có chi phí cao nên không được xem là phương pháp điều trị tối ưu.

Phẫu thuật viêm cột sống dính khớp là gì?

Viêm cột sống dính khớp thuộc nhóm bệnh viêm khớp – cột sống. Đặc trưng của bệnh lý này là viêm xảy ra tại mối nối giữa các đốt sống trên cột sống hoặc giữa cột sống với xương chậu, sau đó dần chuyền sang dính khớp. Bệnh lý này có mức độ tiến triển rất chậm và không đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Nhưng nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây viêm và dính khớp, dẫn đến tình trạng gù vẹo cột sống và mất chức năng vận động.

Y học hiện đại vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh nhưng hầu hết các trường hợp khởi phát bệnh đều có liên quan đến yếu tố di truyền. Hiện tại, bệnh lý này có thể điều trị bằng nhiều cách khác nhau như dùng thuốc Tây y, vật lý trị liệu, áp dụng các biện pháp bổ sung,… Hầu hết các trường hợp bệnh nhẹ đều đáp ứng điều trị tốt với các phương pháp điều trị này. Nhưng nếu bệnh đã chuyển biến sang giai đoạn nặng không thể điều trị nội khoa, bắt buộc người bệnh phải tiến hành điều trị bằng cách can thiệp ngoại khoa, được áp dụng phổ biến là phương pháp phẫu thuật.

Mục đích của việc phẫu thuật là giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh và khôi phục khả năng vận động. Ở nước ta, phẫu thuật chữa viêm cột sống dính khớp được áp dụng khá phổ biến và thành công với nhiều trường hợp. Tuy nhiên, phương pháp trị bệnh này yêu cầu kỹ thuật rất cao và người thực hiện phải có trình độ chuyên môn nhất định. Nếu xảy ra một vấn đề nhỏ trong quá trình phẫu thuật sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm khác.

Khi nào nên phẫu thuật viêm cột sống dính khớp?

Viêm cột sống dính khớp gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Tuy nhiên, không phải ai bị viêm cột sống dính khớp cũng có thể tiến hành điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Chuyên gia cho biết, phẫu thuật chỉ được áp dụng đối với những trường hợp sau đây:

• Trường hợp đau nhức dữ dội, không đáp ứng điều trị nội khoa
• Bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống
• Viêm cột sống dính khớp diễn ra kéo dài gây phá hủy khớp và biến dạng cột sống, khiến khả năng vận động bị ảnh hưởng.

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán tình trạng bệnh để có thể đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất. Ngoài ra, phương pháp điều trị bệnh cũng cần được cân nhắc dựa trên các yếu tố như sức khỏe của người bệnh, điều kiện y tế, nguyện vọng của người bệnh,…

Các loại phẫu thuật chữa viêm cột sống dính khớp

Dựa vào mức độ tổn thương tại cột sống ở từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định loại hình phẫu thuật điều trị sao cho phù hợp. Trong đó, phẫu thuật thay khớp háng là loại phẫu thuật được áp dụng phổ biến nhất.

1. Phẫu thuật thay khớp háng: Được chỉ định thực hiện với những trường hợp bị tổn thương tại mô và khớp hông. Mục đích của loại hình phẫu thuật này là loại bỏ một phần khớp bị hư hỏng và thay thế bằng khớp nhân tạo. Loại phẫu thuật này cũng có thể áp dụng tương tự với trường hợp tổn thương tại khớp vai, khớp gối,…

2. Phẫu thuật cắt xương cột sống: Mục đích của phương pháp này là điều chỉnh lại cột sống, giúp người bệnh có thể đứng thẳng và hoạt động linh hoạt hơn. Thường được áp dụng với trường hợp viêm cột sống dính khớp gây hợp nhất đốt sống dẫn đến tình trạng gù cột sống. Biến chứng thường gặp của loại hình phẫu thuật này là đau lưng dưới và rò rỉ dịch não tủy.

3. Dùng dụng cụ kết hợp cột sống: Ở phương pháp phẫu thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ đặc biệt để hợp nhất hai hoặc nhiều xương lại với nhau, ví dụ như đinh vít. Sau phẫu thuật, các khớp sẽ được hợp nhất với nhau và duy trì đường cong bình thường của cột sống.

4. Phẫu thuật cắt bỏ cung sau cột sống: Với những trường hợp viêm cột sống dính khớp gây áp lực lên tủy sống và dây thần kinh khiến hoạt động của chi bị ảnh hưởng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ cung sau cột sống. Khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ phần xương dẹt lamina của vòm đốt sống. Mục đích của phương pháp này là loại bỏ sự chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh, giúp ổn định và hợp nhất cột sống.

Phẫu thuật có chữa dứt điểm bệnh không?

Phẫu thuật thường được chỉ định thực hiện cuối cùng khi tất cả các phương pháp điều trị khác đều không mang lại hiệu quả tích cực. Vậy phẫu thuật có điều trị dứt điểm được bệnh lý viêm cột sống dính khớp hay không?

Giải đáp thắc mắc này chuyên gia cho biết, bệnh viêm cột sống dính khớp là bệnh lý hệ thống, bệnh khởi phát khi hoạt động của hệ miễn dịch  bị rối loạn. Hầu hết các trường hợp khởi phát bệnh đều liên quan đến yếu tố di truyền. Vì thế, y khoa vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh lý này. Mục đích của việc phẫu thuật cũng tương tự như các phương pháp điều trị bệnh khác, chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng ở một thời điểm nhất định.

Phẫu thuật thành công vẫn không điều trị dứt điểm hoàn toàn mà chỉ có thể ngăn cản nguy cơ phát sinh biến chứng. Thực tế, phẫu thuật không phải là phương pháp điều trị tối ưu, nếu không cần thiết thì bạn không nên tiến hành phẫu thuật. Thay vào đó, hãy ưu tiên điều trị bệnh bằng các phương pháp bảo tồn, hạn chế xâm lấn can thiệp.

Các vấn đề thường gặp sau phẫu thuật

Chuyên gia cho biết, phẫu thuật điều trị viêm cột sống dính khớp mang lại hiệu quả nhanh chóng và có nhiều lợi ích như giảm đau, ổn định cột sống, cải thiện tư thế và khả năng vận động. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro trong và sau khi thực hiện. Cụ thể là:

+ Đau đớn: Người bệnh phải đối mặt với tình trạng đau nhức dữ dội tại vết mổ trong 1 – 2 ngày sau phẫu thuật. Lúc này, bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc giảm đau để cảm thấy dễ chịu hơn. Thường được dùng là thuốc giảm đau chống viêm non-steroid.

+ Chướng bụng: Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ gặp phải một số bất thường tại đường tiêu hóa, điển hình nhất là triệu chứng chướng bụng. Bạn có thể nhận biết tình trạng này bằng cách dùng tay gõ vào bụng và phát hiện ra tiếng kêu. Ngoài ra, bạn còn cảm thấy tức ngực dữ dội và khá khó chịu. Để khắc phục tình trạng này bạn có thể áp dụng biện pháp chườm nóng, massage nhẹ nhàng và tránh ăn uống quá no. Với những trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ yêu cầu dùng thuốc kích thích nhu động ruột hoặc đặt sonde trong dạ dày.

+ Bí tiểu: Sau phẫu thuật điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp, người bệnh có thể bị bí tiểu rất khó chịu. Cách khắc phục cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần chườm nóng hoặc sử dụng kẹp ngắt quãng để kích thích cảm giác buồn tiểu. Tình trạng bí tiểu thường xuất hiện sau 1 – 2 ngày rút sonde. Trường hợp bí tiểu do chèn ép tủy hoặc rối loạn cơ tròn, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện vật lý trị liệu để cải thiện.

Ngoài những vấn đề thường gặp ở trên, phẫu thuật điều trị viêm cột sống dính khớp cũng có thể gây ra các biến chứng sau đây: 

• Nhiễm trùng hoặc áp xe vết mổ
• Tụ máu tại vết mổ
• Rò dịch tủy não và phù nề tủy
• Chèn ép tủy thần kinh
• Lao cột sống
• Phát sinh tác dụng phụ của thuốc gây tê
• ….

Trường hợp phát sinh biến chứng sau phẫu thuật, người bệnh cần nằm viện để được bác sĩ theo dõi và can thiệp khi cần thiết. Nhưng cũng có nhiều trường hợp phát sinh biến chứng sau 1 – 2 tháng phẫu thuật, điều này đã khiến cho việc chẩn đoán và xử lý trở nên khó khăn hơn.

Lưu ý khi phẫu thuật chữa viêm cột sống dính khớp

Nếu được bác sĩ chỉ định phẫu thuật điều trị viêm cột sống dính khớp thì bạn nên tiến hành càng sớm càng tốt. Chú ý, cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín và có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm để thực hiện, giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe và hạn chế phát sinh rủi ro sau phẫu thuật. Một số điều cần lưu ý khi phẫu thuật chữa viêm cột sống dính khớp mà bạn cần nắm rõ là:

Trước khi phẫu thuật

• Tìm hiểu rõ về phương pháp điều trị bệnh này và trao đổi với bác sĩ về những lợi ích cũng như rủi ro có thể gặp phải sau phẫu thuật.
• Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược đang sử dụng. Tiến hành cai thuốc lá để tránh gây ảnh hưởng đến quá trình phục hồi tổn thương sau phẫu thuật
• Hình thành thói quen ăn uống khoa học. Nên ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi để bổ sung thêm vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm gây viêm như thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn,…

Sau khi phẫu thuật

Chăm sóc đúng cách sau khi phẫu thuật sẽ giúp quá trình phục hồi tổn thương diễn ra một cách tốt nhất và hạn chế các rủi ro không mong muốn. Một số điều mà người bệnh cần lưu ý là:

+ Khi còn ở bệnh viện

• Nằm nghỉ ngơi trên giường cứng và kê gối thấp. Không nên vận động ngay sau khi mổ, người bệnh sẽ được chỉ định đeo nẹp để bất động cột sống.
• Giữ vệ sinh vết mổ thật sạch sẽ, thay băng 2 lần/ngày để tránh bị nhiễm trùng. Đối với trường hợp vết mổ có kích thước lớn, bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể hơn.
• Trong 3 ngày sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng thuốc ngậm để cải thiện triệu chứng sưng họng và ho do ảnh hưởng của thuốc mê.
• Trong hai ngày còn đặt dẫn lưu dịch sau phẫu thuật, nếu thấy dịch chảy ra bất thường bạn cần thông báo ngay cho bác sĩ.
• Nếu đã xì hơi được sau khi phẫu thuật, bạn có thể tiêu thụ các loại thức ăn nhẹ dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa,… để bổ sung năng lượng cho cơ thể.
• Cần hạn chế vận động trong suốt 1 tháng sau phẫu thuật. Người bệnh chỉ có thể vận động nhẹ nhàng và dừng lại ngay khi xuất hiện cơn đau.

+ Chăm sóc khi đã về nhà

• Sử dụng nẹp cố định kéo dài thêm 3 tháng để cố định vị trí phẫu thuật, tránh vận động sai tư thế khiến quá trình phục hồi tổn thương bị ảnh hưởng. Nên hỏi bác sĩ hoặc nhân viên y tế về cách thay và vệ sinh nẹp trước khi xuất viện. Không được lạm dụng việc dùng nẹp cố định để tránh bị nhão cơ, giảm cơ, yếu cột sống,…
• Cần hạn chế thực hiện các động tác như xoay người, ưỡn cột sống hoặc cúi đầu trong 3 tháng đầu sau phẫu thuật. Bạn vẫn có thể di chuyển nhẹ nhàng hoặc đi lên xuống cầu thang. Khi ngồi nên sử dụng ghế có tựa lưng chắc chắn, thành ghế và mặt ghế vuông góc với nhau, ghế có độ cao phù hợp để khi ngồi lên có thể chạm chân xuống đất.

• Người bệnh không nên nằm võng hoặc nằm sofa, ngồi bệt, ngồi khoanh chân, khuâng bê vật nặng,… để tránh ảnh hưởng hưởng đến vết thương. Khi tắm rửa nên nhờ đến sự trợ giúp của người thân để tránh bị nhiễm trùng vết mổ.
• Không quan hệ tình dục trong 2 tuần sau mổ, sau đó bạn có thể quan hệ lại bình thường. Nhưng nếu cảm thấy khó chịu thì bạn nên ngừng lại và đợi thêm một thời gian nữa để cơ thể phục hồi.
• Bạn có thể tham gia một số bộ môn thể thao nhẹ nhàng sau 3 tháng phẫu thuật và sau 6 tháng là có thể chơi thể thao bình thường. Tuy nhiên, bạn cũng nên hạn chế các bộ môn thể thao đối kháng mạnh hoặc va chạm trực tiếp như đá bóng, leo núi,…
• Chế độ ăn uống sau phẫu thuật cần cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết để cơ thể nhanh phục hồi. Lúc này, người bệnh nên ưu tiên tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều đạm như thịt, cá, trứng, sữa,… Bạn cũng có thể sử dụng thêm các loại thực phẩm nhuận tràng để tránh bị táo bón như rau xanh, khoai lang, chuối. Chú ý bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày.

Phẫu thuật điều trị viêm cột sống dính khớp chỉ nên áp dụng khi thực sự cần thiết do đây không phải là lựa chọn tối ưu và tiềm ẩn nhiều rủi ro không mong muốn. Nếu bệnh chỉ diễn ra ở mức độ nhẹ, bạn có thể điều trị nội khoa theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh đó, bạn cũng nên điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt và thói quen ăn uống hàng ngày sao cho phù hợp để tình trạng bệnh nhanh chóng chuyển biến tốt.