Halothan Là Thuốc Gì? Liều Lượng, Cách Dùng, Lưu Ý Và Giá Bán

Gây mê là công việc tối quan trọng trong mỗi cuộc phẫu thuật. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về loại thuốc gây mê Halothan được sử dụng rộng rãi hiện nay qua bài viết dưới đây của VietmecGroup.

Halothan là thuốc gì? Các đặc điểm cơ bản

Thuốc Halothan (hay Halothane) là biệt dược được chỉ định sử dụng cho thủ thuật gây mê toàn thân. Thuốc được tác động thông qua đường hô hấp và có tác dụng nhanh. Halothan có mức độ gây mê dễ kiểm soát, thời gian hồi tỉnh nhanh chóng sau phẫu thuật. 

Thuốc được dùng với nhiều đối tượng người bệnh ở mọi độ tuổi khác nhau dùng cho người bệnh thuộc mọi lứa tuổi và có thể được sử dụng trong cả phẫu thuật thời gian ngắn cũng như thời gian dài.

Quy cách đóng gói và thành phần thuốc

Thuốc thường được đóng gói theo 2 dạng sau: 

• Lọ 125ml.
• Lọ 250ml. 

Trong mỗi 100ml thuốc sẽ bao gồm thành phần chính là:

• 187g Halothane.
• 0.01% Thymol.
• 0.0005% Smoniac
• Một số tá dược khác.

Đặc tính hóa học của Halothane

Thuốc có các đặc tính cơ bản sau:

• Halothane có chỉ định về mặt hóa học là 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroethane (C2HBrClF3). 
• Có khối lượng phân tử là 197,38g.mol. Trọng lượng riêng là 1.872 đến 1.877 ở 20 độ C, và điểm sôi là 49 độ C đến 51 độ C, ở 760mmHg. 
• Áp suất hơi là 243mmHg ở 20 độ C. 
• Hệ số máu/khí là 2.5 ở 37 độ C, và hệ số dầu/nước là 220 ở 37 độ C. 
• Halothane không cháy, có mùi dễ chịu và hơi của nó khi trộn cùng Oxy theo tỷ lệ từ 0.5 đến 50% sẽ không gây nổ.

Thuốc Halothan hoạt động như thế nào?

Halothane bay hơi và hoạt động như một chất gây mê thông qua đường hô hấp. Độ sâu của thuốc mê có thể được kiểm soát và thay đổi nhanh chóng. Gây mê Halothane sẽ làm giảm hô hấp chậm rãi và có thể xuất hiện thở nhanh do giảm thể tích thủy triều, giảm thông khí phế nang. 

Hơi Halothane không gây kích ứng đường hô hấp, và thông thường thuốc không gây ra hiện tượng tăng tiết nước bọt hoặc dịch phế quản. Các phản xạ hầu họng và thanh quản sẽ bị giảm đi nhanh chóng. 

Thuốc gây giãn phế quản, do đó có thể dẫn đến tình trạng thiếu Oxy, nhiễm toan hoặc ngừng thở xảy ra khi gây hôn mê sâu. Vì vậy, bệnh nhân cần sử dụng loại thuốc này dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ. 

Halothane không mang lại tác dụng giảm đau. Tuy nhiên, ưu điểm của Halothan là người bệnh khi tỉnh lại thường không bị buồn nôn hay nôn.

Một số tác động khác từ thuốc chứa Halothane

Thuốc mê Halothane sẽ làm giảm huyết áp và thường xuyên làm giảm nhịp tim, Thuốc gây ức chế tim nhiều hơn hẳn so những loại thuốc gây mê đường hô hấp khác như Isoflurane. Ngoài ra nó còn gây giãn mạch ở da và cơ xương. Nồng độ thuốc càng lớn thì sự thay đổi này càng rõ ràng. Sử dụng kết hợp Atropine có thể đảo ngược nhịp tim chậm. 

Thuốc mê Halothane cũng gây giãn mạch da và cơ xương. Nó không gây giải phóng các loại Catecholamine.

Khi bắt đầu hôn mê, huyết áp sẽ tụt xuống ở mức vừa phải và sẽ có khuynh hướng tăng dần khi nồng độ thuốc được giảm đến mức duy trì. Điều này giúp vùng mổ ít chảy máu hơn trong quá trình phẫu thuật. Trong trường hợp  cần thiết bác sĩ sẽ dùng Methoxamin 5mg (hoặc Phenylephrin) để nâng huyết áp.

Rối loạn nhịp tim có thể xảy ra trong quá trình gây mê bằng Halothane. Chúng bao gồm nhịp nút, phân ly A-V, ngoại tâm thu thất và ngoại tâm thu. Halothane khiến hệ thống dẫn truyền cơ tim trở nên nhạy cảm hơn với hoạt động của Epinephrine và Levarterenol (Norepinephrine) và có thể dẫn tới rối loạn nhịp tim nghiêm trọng. 

Thuốc mê Halothane cũng làm tăng áp lực dịch tủy não. Thuốc có thể bổ trợ bởi thuốc giãn cơ để duy trì mức độ gây mê nhẹ hơn. Thuốc mê Halothane làm tăng tác dụng của thuốc giãn cơ xương không phân cực và chất ngăn chặn hạch. Halothane cũng là một loại hóa chất gây giãn tử cung mạnh.

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Halothan

Những đối tượng nào được chỉ định sử dụng Halothan và những bệnh nhân cần tránh sử dụng loại thuốc này?

Chỉ định

Halothane được chỉ định để gây mê và duy trì hôn mê toàn thân.

Chống chỉ định

Bên cạnh đó, hãy đảm bảo trao đổi với bác sĩ phẫu thuật kỹ càng về tiền sử y khoa của mình. Điều này sẽ đảm bảo việc sử dụng thuốc an toàn nhất. Cụ thể những trường hợp sau được khuyến cáo không sử dụng Halothan:

• Halothan không được khuyến cáo sử dụng trong gây mê sản khoa ngoại trừ trường hợp cần làm giãn tử cung.
• Không sử dụng trong các trường hợp có tiền sử hoặc nghi ngờ mắc hội chứng sốt cao ác tính.
• Chống chỉ định tuyệt đối với bệnh nhân có tiền sử sốt hoặc vàng da, viêm gan, suy thận,… không xác định nguyên nhân sau khi gây mê bằng Halothan.
• Khuyến cáo không nên dùng lại trong vòng 3 tháng sau khi gây mê bằng Halothan, trừ trường hợp thật cần thiết.
• Không phối hợp Halothan với các loại chất ức chế thần kinh (IMAOs) không chọn lọc.

Liều lượng và cách dùng của thuốc Halothan

Nếu dùng Halothan trong hệ thống gây mê kín thì cần có vôi soda để hấp thụ Sioxyd Carbon. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng Halothan trong hệ thống gây mê nửa kín có hấp thụ Cacbonic.

Nên sử dụng phối hợp Halothan cùng Oxygen, hỗn hợp Oxygen –  Dinitrogen Oxyd (N2O) hoặc Fentanyl. 

Liều khởi mê thay đổi tùy theo từng bệnh nhân. Liều duy trì thường trong khoảng từ 0.5 đến 1.5%.

Khi cần giãn cơ nhiều thì phối hợp Halothan cùng Succinylcholine nhỏ giọt tĩnh mạch hoặc tiêm ngắt quãng. Tránh dùng chung với Tubocurarine vì sẽ gây nguy cơ tụt huyết áp nặng.

Hiện này không có thuốc giải độc đặc hiệu đối với Halothan. Khi xảy ra hiện tượng quá liều, cần điều trị theo triệu chứng. Đặc biệt là hỗ trợ đường hô hấp bằng Oxy.

Phản ứng phụ của Halothan

Một số phản ứng phụ thường thấy bao gồm:

• Tăng Enzym gan thoáng qua, có nguy cơ gây viêm gan.
• Loạn nhịp tim, hạ huyết áp.
• Viêm da dị ứng ở mặt và toàn thân, vàng da.

Các phản ứng phụ hiếm gặp:

• Buồn nôn và nôn.
• Ngừng tim.
• Hoại tử gan cấp.
• Sốt cao ác tính.

Xem thêm:

• Ketamine Là Thuốc Gì? Chỉ Định Và Lưu Ý Khi Sử Dụng

Lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản thuốc 

Cần chuẩn bị và lưu ý những gì trước và trong khi sử dụng Halothan cho cuộc phẫu thuật để đảm bảo độ an toàn cao nhất cho người bệnh:

Tương tác của Halothane với thuốc khác

• Epinephrine hoặc Levarterenol (Norepinephrine): Cần được sử dụng thận trọng trong gây mê bằng Halothan vì sự kết hợp của chúng có thể gây ra tăng nhịp tim hoặc rung thất.
• Thuốc giãn cơ không phân cực và thuốc ngăn ngừa hạch: Halothane có thể tăng cường tác dụng của các loại thuốc này.
• Thuốc ức chế thần kinh: Cần theo dõi kỹ khi sử dụng thuốc gây mê dạng hơi.
• Ngoài ra, còn có một số báo cáo ở những đối tượng nhạy cảm về mặt di truyền, việc sử dụng thuốc gây mê tổng quát, Succinylcholine, thuốc giãn cơ trị đau vai gáy có thể gây ra một hội chứng khủng hoảng tăng thân nhiệt ác tính. Do đó, cần theo dõi nhiệt độ cơ thể trong quá trình phẫu thuật để nhận biết sớm và có biện pháp hỗ trợ thường khi có hội chứng này.

Cẩn trọng khi dùng Halothan cho bệnh nhân

Những yêu cầu sau đây cũng cần được đảm bảo khi sử dụng Halothan cho các đối tượng bệnh nhân:

• Thận trọng khi dùng cho phụ nữ có thai: Hiện chưa có báo cáo an toàn về các tác dụng phụ của Halothan có thể xảy ra đối với sự phát triển của thai nhi. Do đó, chúng tôi khuyến cáo không nên sử dụng Halothan cho phụ nữ đang mang thai, đặc biệt là trong thời kỳ đầu. Trừ trường hợp bác sĩ chuyên khoa đánh giá lợi ích lớn hơn nguy cơ chưa biết cho thai nhi.
• Triệu chứng vàng da: Nếu tiếp xúc với Halothane trước đó và gây vàng da không rõ nguyên nhân, cần cân nhắc sử dụng các loại thuốc gây mê khác.
• Yêu cầu cao đối với chuyên môn: Halothane nên được sử dụng trong các thiết bị hóa hơi được hiệu chuẩn. Thiết bị hóa hơi nên được đặt bên ngoài mạch điện trong các hệ thống tái tạo mạch kín để tránh dùng quá liều. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ trong quá trình gây mê để tìm các dấu hiệu của quá liều để được hỗ trợ kịp thời.
• Tác dụng phụ đối với nội sọ: Halothane còn có tác dụng làm tăng áp lực dịch não tủy. Do đó, ở những bệnh nhân có tăng áp lực nội sọ rõ rệt, nếu Halothane được chỉ định, nên dùng các biện pháp giảm áp lực dịch não tủy trước khi sử dụng. Ví dụ như tăng thông khí phổi để đảm bảo đủ Oxy và loại bỏ Carbon Dioxide.
• Thông khí phòng mổ: Cần thông khí tốt cho phòng mổ khi sử dụng các loại thuốc gây mê đường hô hấp nói chung và Halothan nói riêng. 
• Lưu ý sau khi sử dụng Halothan: Người bệnh không được lái xe hay vận hành máy móc.

Cách bảo quản thuốc Halothan

Việc bảo quản thuốc cũng cần lưu ý những vấn đề sau:

• Cần đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Halothan trên bao bì hoặc tham khảo ý kiến dược sĩ khi lưu trữ thuốc. 
• Giữ thuốc tránh xa khỏi tầm tay trẻ em hoặc thú nuôi. Tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc đơn vị xử lý rác thải khi cần xử lý thuốc quá hạn sử dụng. Không tự tiện vứt thuốc vào toilet hay đường ống dẫn nước. 
• Halothan được khuyến nghị bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và độ ẩm. Không được bảo quản thuốc Halothan trong tủ lạnh hay phòng tắm.
• Hóa chất Halothane không bị phân hủy khi tiếp xúc với vôi soda ấm. Khi có hơi ẩm, Halothane ở dạng hơi sẽ tấn công các loại kim loại như nhôm, đồng thau và chì. Tuy nhiên nó không tấn công đồng. Cao su, một số chất dẻo và một số vật liệu tương tự có thể bị hòa tan và hư hỏng nhanh chóng khi tiếp xúc với Halothane. Tính ổn định của Halothane lỏng được duy trì bằng cách bổ sung 0.01% Thymol. Thuốc cần được bảo quản trong chai thủy tinh kín màu hổ phách.

Lưu ý đối với hệ thống hóa hơi

Halothane không được lưu giữ vô thời hạn trong các thiết bị hóa hơi thông thường. Khuyến cáo y tế là cần làm sạch các thiết bị hóa hơi vào cuối mỗi ngày làm việc. Thymol có thể bị tích tụ trong bộ hóa hơi. Nó sẽ gây biến màu chất lỏng còn lại hoặc cho bấc trong bộ hóa hơi sau một thời gian sử dụng. 

Sự tích tụ Thymol có thể được loại bỏ bằng cách vệ sinh thiết bị bằng Ete. Sau khi làm sạch bấc và thiết bị hóa hơi, hãy chắc chắn rằng tất cả Ete Dietyl đã được loại bỏ trước khi sử dụng trở lại để tránh việc Ete đi vào hệ thống gây mê.

Giá bán Halothan trên thị trường và mua ở đâu?

Hiện nay, Halothan được phân phối trực tiếp đến các bệnh viện với mức giá 2.000.000 – 2.600.000 VNĐ/lọ. Bệnh nhân cần đến trực tiếp bệnh viện để được tư vấn và chỉ định khi cần sử dụng loại thuốc này.

Trên đây là những thông tin về thuốc gây mê Halothan mà người dùng cần biết. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn tổng quát về loại thuốc này để sử dụng một cách hiệu quả và an toàn nhất!