Trẻ Bị Còi Xương Chậm Lớn: Nguyên Nhân, Cách Điều Trị

Trẻ bị còi xương chậm lớn nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ sau này. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây còi xương chậm lớn ở trẻ cũng như các cách điều trị phù hợp thì bạn hãy cùng tôi theo dõi bài viết bên dưới đây.

Nguyên nhân gây còi xương chậm lớn ở trẻ

Trẻ bị còi xương chậm lớn là tình trạng xảy ra khá phổ biến hiện nay. Khi trẻ bị còi xương sẽ chậm phát triển về thể chất và chiều cao, về lâu dài sẽ ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Khi lớn lên trẻ sẽ có cơ thể thấp bé, điều này đã gây ra tâm lý tự ti cho trẻ và ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt hàng ngày.

Khi trẻ bị còi xương chậm lớn, rất nhiều bậc phụ huynh lo lắng cho tình trạng sức khỏe của con nhỏ và tìm mọi cách để điều trị cho trẻ. Nhưng để việc điều trị có thể diễn ra một cách tốt nhất, bố mẹ cần tìm được nguyên nhân gây bệnh ở trẻ. Dưới đây là một số nguyên nhân mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo: 

+ Di truyền: Trẻ bị còi xương chậm lớn có thể là do di truyền từ bố mẹ nhưng nguyên nhân gây bệnh này rất ít gặp. Khi trẻ bị còi xương do di truyền thì rất khó cải thiện thông qua chế độ dinh dưỡng. Nếu bạn và bạn đời có tiền sử còi xương trước đó, trong giai đoạn thai kỳ bạn cần khám thai thường xuyên và hỏi ý kiến bác sĩ về việc phòng ngừa còi xương cho trẻ khi sinh ra. Cha mẹ cũng cần chú ý, trẻ bị còi xương do di truyền sẽ có nồng độ photpho trong máu rất thấp, bố mẹ cũng cần chú ý đến việc bổ sung thành phần khoáng chất này cho trẻ.

+ Mẹ bị thiếu vitamin D khi mang thai: Trong giai đoạn thai kỳ, nếu mẹ không bổ sung đủ hàm lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể sẽ khiến trẻ sinh ra dễ bị còi xương chậm lớn. Chuyên gia y tế cho biết, phụ nữ đang mang thai và đang cho con bú cần phải bổ sung khoảng 5.000 IU vitamin D cho cơ thể mỗi ngày. Các cách bổ sung vitamin D hiệu quả cho thai phụ là tắm nắng mỗi ngày, dùng thực phẩm giàu vitamin D, sử dụng thực phẩm chức năng hoặc dùng thuốc bổ sung.

+ Trẻ bị thiếu vitamin D và canxi: Cơ thể trẻ không được cung cấp đủ vitamin D và các loại khoáng chất cần thiết cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng còi xương chậm lớn ở trẻ. Canxi là thành phần khoáng chất hình thành nên xương, giúp xương trở nên chắc khỏe. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi một cách tốt nhất và điều hòa nồng độ canxi trong máu ở mức ổn định.

+ Do bệnh lý: Trẻ bị còi xương chậm lớn cũng có thể là do tác động của một số bệnh lý như  bệnh giun sán hoặc nhiễm khuẩn đường ruột, bệnh Celiac, bệnh táo bón, viêm ruột, vấn đề về thận,… Ở trường hợp này, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và lên phác đồ điều trị dứt điểm các bệnh lý này. Từ đó, tình trạng còi xương chậm lớn ở trẻ mới được cải thiện.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương chậm lớn

Trẻ bị còi xương chậm lớn khá giống với trẻ bị suy dinh dưỡng nhưng phương pháp điều trị hai bệnh lý này khác nhau rất nhiều. Cha mẹ phải xác định đúng bệnh lý mà trẻ đang mắc phải để có thể đưa ra phương án điều trị sao cho phù hợp. Dưới đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh còi xương chậm lớn ở trẻ em bố mẹ cần nắm rõ:

• Quá trình phát triển của trẻ chậm hơn so với các trẻ khác như chậm lẫy, chậm bò, chậm mọc răng,…
• Thể chất của trẻ thấp còi, ít phát triển về chiều cao và cân nặng.
• Trẻ lười bú và chán ăn, táo bón, da xanh xao và vàng vọt
• Rụng tóc vành khăn, đổ mồ hôi trộm nhiều, ngủ không sâu giấc và thường xuyên quấy khóc
• Nồng độ canxi hạ thấp sẽ gây ra tình trạng co giật và biến chứng sang chân chữ bát, chân chữ o, chuỗi hạt sườn,…
• Nhiều trẻ sẽ có biểu hiện cong chân tay, chân vòng kiềng, cong vẹo cột sống, xương sọ mềm, đầu bẹp,…

Để xác định chính xác trẻ đang bị còi xương hay suy dinh dưỡng, mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám. Khi đã xác định chính xác bệnh lý mà trẻ đang mắc phải, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị sao cho phù hợp nhất, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Các cách điều trị trẻ bị còi xương chậm lớn

Khi trẻ bị còi xương chậm lớn, bố mẹ cần đưa trẻ đi khám để tìm ra nguyên nhân và được hướng dẫn cách can thiệp phù hợp. Nếu chủ quan trong việc điều trị sẽ khiến trẻ kém phát triển về thể chất, gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và có thể gây ra một số biến chứng không mong muốn. Dưới đây là các cách điều trị còi xương chậm lớn ở trẻ bạn có thể tham khảo:

Cho trẻ tắm nắng đúng cách

Cho trẻ tắm nắng mỗi ngày và đúng cách cũng là một trong những phương pháp hỗ trợ cải thiện bệnh còi xương chậm lớn ở trẻ khá tốt. Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cơ thể trẻ sẽ tự tổng hợp ra vitamin D để phục vụ cho nhu cầu của cơ thể. Từ đó, quá trình hấp thụ và chuyển hóa canxi bên trong cơ thể trẻ sẽ diễn ra tốt hơn. Khi cho trẻ tắm nắng mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Nên cho trẻ tắm nắng đều đặn mỗi ngày, địa điểm tắm nắng phải rộng rãi và kín gió. Thời điểm tắm nắng tốt nhất cho trẻ là từ 6 – 7 giờ hoặc 16 – 17 giờ, thời gian tắm nắng chỉ nên kéo dài từ 15 – 20 phút/ngày. Tắm nắng quá ít hay quá nhiều đều ảnh hưởng đến hiệu quả mang lại
• Mẹ nên cho các bộ phận của trẻ như lưng, tay, chân, ngực,… lần lượt tiếp xúc với ánh nắng để quá trình tổng hợp vitamin D có thể diễn ra một cách tốt nhất. Tránh để nắng gắt chiếu thẳng vào mặt hoặc đầu của trẻ.

Điều chỉnh lại chế độ ăn uống của trẻ

Khi trẻ bị còi xương chậm lớn do chế độ ăn uống bị mất cân bằng dinh dưỡng hoặc thiếu các thành phần khoáng chất cần thiết, mẹ nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn cách lên thực đơn ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe của trẻ. Lúc này, mẹ cần tăng cường cho trẻ sử dụng các nhóm thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm giàu canxi (sữa và chế phẩm từ sữa, ngũ cốc, đậu phụ,…): Đây là thành phần khoáng chất chính cấu tạo nên xương. Vì thế, chế độ ăn uống của trẻ bị còi xương không thể thiếu canxi. Với trẻ 3 tuổi, mẹ cần bổ sung cho trẻ khoảng 500 – 600mg canxi/ngày.
• Thực phẩm giàu vitamin D (cá béo, hải sản, đậu nành, nấm, ngũ cốc,…): Vitamin D là chất trung gian giúp cơ thể có thể hấp thụ canxi tốt hơn. Mẹ cần bổ sung cho trẻ 3 tuổi khoảng 600 IU/ngày.
• Thực phẩm giàu photpho (trứng, sữa, khoai tây): Photpho cũng là thành phần khoáng chất cần thiết để cấu tạo nên xương. Trẻ 3 tuổi cần được cung cấp đủ 460 mg photpho/ngày. 
• Thực phẩm giàu đạm (thịt đỏ, thịt gia cầm, đậu,…): Đạm có tác dụng phát triển hệ cơ bắp và cung cấp năng lượng để duy trì các hoạt động sống hàng ngày. Để trẻ luôn khỏe mạnh thì đạm là thành phần dưỡng chất không thể thiếu trong chế độ ăn của trẻ. Với trẻ từ 1 – 3 tuổi, mẹ cần bổ sung đủ 28 gram đạm cho trẻ mỗi ngày.
• Thực phẩm giàu kẽm (đậu, ngũ cốc, hàu, sò,… ): Khi trẻ bị còi xương chậm lớn, mẹ cũng cần chú ý đến việc bổ sung kẽm cho trẻ. 5 mg là hàm lượng kẽm cần thiết mỗi ngày cho trẻ 3 tuổi.
• Thực phẩm giàu chất béo: Chất béo là môi trường hòa tan vitamin D và giúp thành phần khoáng chất này có thể hoạt động một cách tốt nhất. Vì vậy, chế độ ăn uống của trẻ không thể thiếu chất béo. Với trẻ 3 tuổi, mẹ cần bổ sung cho trẻ từ 30 – 40 gram chất béo/ngày.

Dùng thuốc bổ sung vitamin D và canxi

Nếu không thể bổ sung đủ nhu cầu canxi và vitamin D cho cơ thể trẻ thông qua việc ăn uống, mẹ có thể cân nhắc cho trẻ sử dụng thuốc hoặc viên uống bổ sung. Ở trường hợp này, mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn dùng thuốc đúng cách và phù hợp với nhu cầu của trẻ. Tự tiện cho trẻ uống thuốc bổ sung có thể gây ra tình trạng quá tải và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.

Theo ý kiến chuyên gia, mẹ nên cho trẻ sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng chứa đồng thời 3 loại dưỡng chất là Canxi nano, Vitamin D3, MK7. Đây là đều là những thành phần khoáng chất rất cần thiết đối với hệ xương khớp của trẻ. Một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng bổ sung khoáng chất cho trẻ bị còi xương chậm lớn được sử dụng phổ biến là:

• Aquadetrim
• Calcium Corbiere
• Canxi B1 – B2 – B6
• Cholecalciferol
• Ergocalciferol
• Infadin
• ….

Khuyến khích trẻ vận động thể chất

Với trẻ dưới 3 tuổi, mẹ nên khuyến khích trẻ vận động bằng cách dắt con ra ngoài trời để chạy nhảy. Vận động sẽ giúp quá trình hấp thụ khoáng chất bên trong cơ thể diễn ra tốt hơn. Đồng thời, cải thiện độ chắc khỏe của xương và nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Khi con đã lớn hơn, mẹ có thể hướng dẫn bé thực hiện thêm một số bài tập tăng chiều cao tại nhà. Theo thời gian, tình trạng còi xương chậm lớn ở trẻ sẽ được cải thiện đáng kể.

Cho trẻ ngủ đúng giờ và đủ giấc

Giấc ngủ cũng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Khi trẻ ngủ sâu và đủ giấc, cơ thể rơi vào trạng thái nghỉ ngơi và tiết ra một số loại hormone cần thiết để củng cố lại độ chắc khỏe của xương khớp.

Nếu trẻ bắt chước bố mẹ ngủ trễ và dậy sớm sẽ rất dễ bị suy nhược cơ thể. Thói quen này còn khiến cơ thể trẻ hấp thụ dưỡng chất kém và dẫn đến tình trạng chậm lớn. Tốt nhất, mẹ nên cho trẻ ngủ trước 21 giờ và đảm bảo con đã bước vào giấc ngủ sâu vào khoảng 22 giờ. Đồng thời, trẻ phải ngủ đủ 8 – 9 tiếng/ngày.

Sử dụng bài thuốc Đông y

Khi trẻ bị còi xương chậm lớn, mẹ có thể sử dụng bài thuốc Điều nguyên tán trong Đông y để cải thiện. Dùng thuốc Đông y trị bệnh mang lại hiệu quả chậm nhưng an toàn với sức khỏe và mang lại hiệu quả lâu dài. Ở bài thuốc này mẹ cần chuẩn bị các vị thuốc sau đây:

• 8 gram bạch truật 
• 8 gram trần mễ
• 8 gram chích thảo
• 8 gram phục linh
• 8 gram quất hồng
• 8 gram nhân sâm
• 8 gram sơn dược
• 8 gram cầu kỷ

Các dược liệu trên đem hợp thành 1 thang thuốc, cho trẻ sử dụng mỗi ngày một thang và dùng liên tục trong 1 tháng. Đem toàn bộ số dược liệu trên đem sắc với nước long nhãn 3 lần, mỗi lần lấy 3 chén nhỏ. Sau đó, cho toàn bộ nước thuốc thu được vào ấm tiếp tục sắc, sắc cho đến khi cạn còn 1 ly nhỏ thì tắt bếp rồi chắt lấy nước cho bé uống. 

Đưa trẻ đi thăm khám định kỳ

Khi trẻ bị còi xương chậm lớn, mẹ cần đưa trẻ đi tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra mức độ đáp ứng điều trị của cơ thể. Nếu thấy bệnh chuyển biến nặng hoặc có xuất hiện dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ sớm nhận biết và đưa ra phương án xử lý kịp thời. Tránh để bệnh chuyển biến nặng gây ra một số dị tật xương và ảnh hưởng đến khả năng vận động của trẻ.

Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị còi xương chậm lớn

Khi chăm sóc trẻ bị còi xương chậm lớn, rất nhiều bậc phụ huynh đã mắc sai lầm khiến cho việc điều trị không có chuyển biến tốt. Dưới đây là một số điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bố mẹ cần nắm rõ:

– Các sai lầm mẹ cần tránh:

• Ninh xương hoặc chân gà nấu cháo cho trẻ sử dụng, đây là sai lầm mà rất nhiều bậc phụ huynh mắc phải. Chuyên gia dinh dưỡng cho biết, hàm lượng canxi cũng như giá trị dinh dưỡng trong xương không quá nhiều, khi nấu cháo cho bé sử dụng mỗi ngày sẽ không mang lại hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh.
• Không tùy tiện bổ sung sữa đặc có đường cho trẻ. Loại sữa này có năng lượng cao nhưng dinh dưỡng ít, khi cho trẻ sử dụng quá nhiều sẽ dẫn đến béo phì. Thay vào đó, mẹ nên cho trẻ sử dụng các loại sữa có hàm lượng canxi và vitamin D cao.

– Những điều mẹ nên làm cho trẻ:

• Trẻ sau sinh cần được bọc đúng cách, không bọc bé quá kín và không để bé ở nơi ẩm thấp. Thay vào đó, không gian sinh hoạt của trẻ phải thoáng khí và có nhiều ánh nắng mặt trời để bé có thể tự tổng hợp vitamin D cần thiết.
• Trong 6 tháng đầu mẹ nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Vì sữa mẹ rất dễ tiêu hóa, khi trẻ bú sẽ hấp thụ được toàn bộ dưỡng chất có trong sữa. Không nên cho trẻ ăn dặm quá sớm để tránh gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
• Khi trẻ đã đến tuổi cai sữa, mẹ cần lựa chọn các loại sữa công thức phù hợp để bổ sung cho trẻ. Sữa công thức cho trẻ bị còi xương chậm lớn phải có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín, giàu canxi và các thành phần dưỡng chất khác.

Trên đây là những thông tin cần biết về tình trạng còi xương chậm lớn ở trẻ bạn có thể tham khảo. Hy vọng, với thông tin chúng tôi chia sẻ ở trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc chăm sóc và cải thiện bệnh còi xương chậm lớn ở trẻ. Khi có con nhỏ gặp phải tình trạng này, mẹ không nên quá lo lắng mà hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và hướng dẫn xử lý.