Trẻ Suy Dinh Dưỡng Cần Bổ Sung Gì Để Phát Triển Tốt?

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì để có thể nhanh chóng phát triển bình thường, đảm bảo cả về thể chất lẫn trí não chính là băn khoăn lớn nhất của các bậc cha mẹ. Trẻ lúc này cần được bổ sung cân bằng các dưỡng chất kết hợp thêm các loại vitamin và sinh hoạt khoa học. Tốt nhất thêm tham khảo và thực hiện theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ chuyên môn. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì để phát triển tốt nhất? 

Trẻ suy dinh dưỡng là tình trạng trẻ bị thiếu hụt các vi chất cần thiết trong quá trình phát triển về chiều cao, cân nặng, hậu quả là trẻ bị thấp bé, thiếu cân, sức khỏe suy yếu. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chẳng hạn như cha mẹ nuôi con sai cách, trẻ biếng ăn, cai sữa quá sớm, cho bé ăn quá sớm hay quá muộn, không bổ sung các dưỡng chất cân bằng…

Dù với bất cứ nguyên nhân nào thì trẻ bị suy dinh dưỡng cũng có sức khỏe khá kém, dễ mắc rất nhiều bệnh tật ở tương lai, chẳng hạn như còi xương do thiếu vitamin D. Khi con bị suy dinh dưỡng phụ huynh cần nhanh chóng đưa con đến bệnh viện hay các chuyên khoa nhi để được thăm khám và có hướng dẫn về cách chăm sóc, bổ sung các dưỡng phù hợp nhất.

Vậy trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì để hỗ trợ quá trình phát triển bình thường của con? 

Bổ sung sữa theo từng giai đoạn 

Sữa mẹ chính là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh, vì thế với nhóm trẻ 1- 2 tuổi thì việc bổ sung sữa mẹ chính là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ bị suy dinh dưỡng. Các bác sĩ cũng khuyến khích mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên, không nên cho con ăn dặm trước 6 tháng tuổi để hỗ trợ sự phát triển toàn diện về mọi mặt của con.

Tuy nhiên trong trường hợp mẹ bị thiếu sữa, ít sữa thì phải bổ sung các loại sữa công thức phù hợp với từng lứa tuổi của trẻ. Với trẻ sau 6 tháng tuổi vẫn nên duy trì sữa mẹ kèm các món ăn dặm được chế biến khoa học để bổ sung đầy đủ các dưỡng chất. Với trẻ suy dinh dưỡng nếu được hãy duy trì cho con dùng sữa mẹ trên 1 tuổi. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì, lượng sữa như thế nào, cụ thể như sau

• Trước 6 tháng tuổi: duy trì 800ml sữa mẹ/ ngày, chia ra làm nhiều cứ bú nếu bé không chịu bú
• Từ 7- 12 tháng tuổi: dùng 600- 700ml sữa mẹ một ngày kết hợp với ăn dặm
• Sau 12 tháng tuổi: dùng 500- 600ml sữa mẹ một ngày kết hợp với ăn dặm, nếu mẹ hết sữa nên bổ sung thêm các loại sữa công thức phù hợp

Bên cạnh đó, với trẻ suy dinh dưỡng bú mẹ thì mẹ cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng của bản thân để đảm bảo cung cấp nguồn dưỡng chất tốt nhất cho con. 

Tăng dầu mỡ vào chế độ ăn dặm cho con 

Việc tăng thêm calo vào chế độ ăn uống hằng ngày cho con là rất cần thiết và việc thêm dầu mỡ có thể giúp cung cấp năng lượng gấp hai lần chất bột và chất đạm. Mặt khác bổ sung dầu mỡ còn là cách giúp tăng cường khả năng hấp thụ vitamin A, D, K, E – đây đều những vi chất cực kỳ quan trọng với sự phát triển về thể chất lẫn trí não của trẻ. 

Nhiều phụ huynh bắt đầu cho bé ăn dặm thường quên mất việc phải thêm một chút dầu vào món ăn cũng có thể là nguyên nhân khiến một số trẻ bị suy dinh dưỡng. Vì vậy với băn khoăn trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì để phát triển tốt nhất thì chính là không thể thiếu dầu mỡ trong mỗi bữa ăn dặm.

Cách thực hiện cực kỳ đơn giản, bạn chỉ cần nấu chín các đồ ăn dặm cho con, sau đó tắt bếp, cho thêm một thìa nhỏ dầu ăn vào khuấy đều cho rồi cho ăn. Một lưu ý nho nhỏ là phụ huynh nên dùng các loại dầu thực vật hay vì dầu động vật như dầu tinh luyện mè, đậu nành, oliu vì có chứa nhiều omega 6, omega 3 sẽ tốt  hơn. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì – Không thể thiếu Protein 

Protein cũng là một trong những vi chất quan trọng giải đáp cho băn khoăn trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì. Việc bổ sung chất này sẽ tham gia vào quá trình hình thành cơ bắp, bổ sung máu, các hormone, hạch bạch huyết, tham gia vào quá trình tăng cường đề kháng cũng như điều hòa các tuyến bài tiết và nội tiết quan trọng. 

Thiếu protein cũng là nguyên nhân khiến rất nhiều trẻ bị suy dinh dưỡng, trở nên yếu sức, nhanh mệt, ít chạy nhảy linh hoạt như các bạn đồng trang lứa. Do đó khi trẻ bị suy dinh dưỡng mẹ nên tăng cường bổ sung một số nhóm thực phẩm giàu protein như  trứng, thịt, sữa, các loại thủy hải sản, vừng, lạc và cả các loại sữa, chế phẩm từ sữa.. 

Vitamin A cần thiết cho sự phát triển của trẻ suy dinh dưỡng

Trẻ hay bị ốm vặt, mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm trùng, các bệnh hô hấp, làm sức đề kháng ngày càng suy yếu thường cũng có nguy cơ bị suy dinh dưỡng cao do cơ thể yếu và kém hấp thụ chất. Trong đó việc thiếu vitamin A có thể chính là yếu tố dẫn đến trẻ có hệ miễn dịch yếu. Do đó  để biết trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì nhanh hồi phục thì chắc chắn không thể thiếu các nhóm vitamin A. 

Một số nhóm thực phẩm giàu vitamin A mà bạn có thể tham khảo như gan cá, bí đỏ, cà rốt, đu đủ, khoai lang.. Bổ sung đầy đủ vi chất này còn giúp trẻ sáng mắt và thông minh hơn, hỗ trợ quá trình phát triển toàn diện về mọi mặt. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì – Bổ sung canxi song song với vitamin D

Canxi là khoáng chất cực kỳ quan trọng trọng với hệ thống xương khớp, giúp trẻ phát triển chiều cao, đồng thời còn tham gia vào quá trình hoạt động của hệ thống cơ bắp, hệ thần kinh cũng như sự phát triển của tóc, móng tay. Tuy nhiên việc bổ sung canxi sẽ không thể hoàn thiện nếu không thực hiện song song cùng bổ sung vitamin D. 

Vitamin D cũng đóng một vai trò cực kỳ quan trọng cho sự phát triển toàn diện cho trẻ nhỏ, đặc biệt là hệ thống xương khớp. Thiếu hụt vitamin D là nguyên nhân cơ thể kém hấp thụ canxi, phospho và làm gia tăng nguy cơ bị suy dinh dưỡng cũng như là nguyên nhân gây bệnh còi xương ở trẻ em hàng đầu.

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì chắc chắn không thể thiếu các món ăn giàu vitamin D. Một số nhóm thực phẩm giàu vitamin D mà mẹ có thể tăng cường bổ sung trứng, cá, đậu phụ, sữa đậu, nấm, đậu hà lan…Một số loại trái cây giàu vitamin D khác mà mẹ có thể tham khảo như cam, đu đủ, bơ.. 

Bên cạnh đó, mẹ còn có thể bổ sung vitamin D3 tự nhiên cho trẻ thông qua việc tắm nắng. Chỉ cần cho con tắm nắng mỗi ngày trong khoảng 7-9h sáng và sau 5h chiều (linh hoạt điều chỉnh theo từng mùa) sẽ giúp bé trông rắn rỏi, linh hoạt hơn hẳn những bé ở trong nhà quá nhiều. 

Bổ sung thực phẩm chứa kẽm và selen cho trẻ suy dinh dưỡng 

Kẽm và Selen cũng là hai khoáng chất quan trọng với trẻ suy dinh dưỡng, vừa kích thích hệ thống các giác quan nhạy bén hơn, vừa tăng cường hệ miễn dịch, tăng chiều cao và cân nặng cho trẻ cực kỳ hiệu quả. Chính các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến khích phụ huynh nên bổ sung hai chất này để cải thiện sức khỏe nhanh chóng cho trẻ suy dinh dưỡng.  

Theo đó, kẽm là vi chất tham gia vào quá trình cải thiện chiều cao và cân nặng cho trẻ bị suy dinh dưỡng. Selen chính là thành phần giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, ngăn ngừa nguy cơ trẻ mắc phải các rối loạn hormone, viêm khớp, hen suyễn, rối loạn thần kinh hay đục thủy tinh thể… – những vấn đề mà trẻ bị suy dinh dưỡng cũng rất hay thường gặp phải. 

Một số nhóm thực phẩm giàu kẽm và selen như các nhóm hải sản, ngũ cốc nguyên hạt, lòng đỏ trứng, thịt đỏ, các loại hạt, bơ cứng, thịt đỏ… 

Các vi chất cần thiết khác 

Thực tế hầu như chất nào cũng cần với trẻ bị suy dinh dưỡng, tuy nhiên sẽ phụ thuộc chính vào việc cơ thể trẻ đang bị thiếu chất gì, nguyên nhân suy dinh dưỡng do đâu, từ đó mới có thể lên chế độ bổ sung phù hợp. Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì thì cũng vi chất, khoáng chất sau đây cũng được khuyến khích nhiều, bao gồm

• Vitamin C: đặc biệt cần thiết cho nhóm trẻ có sức đề kháng yếu, thường bị ốm vặt, ăn uống kém và thiếu máu (vitamin C giúp tăng cường khả năng hấp thụ sắt cho cơ thể). Một số nhóm thực phẩm có hàm lượng vitamin C dồi dào như ớt chuông đỏ, cam, súp lơ xanh/ trắng; dưa lưới, khoai tây, đu đủ.. 
• Vitamin E: hỗ trợ giãn nở các mạch máu ổn định để máu huyết lưu thông tuần hoàn, liên kết hoạt động của các cơ quan chức năng, tăng sức đề kháng để giảm nguy cơ bị vi khuẩn, virus tấn công. Một số nhóm thực phẩm rất giàu vitamin E như hạt hướng dương, hạnh nhân, đậu phộng, bí đỏ, măng tây.. 
• Vitamin nhóm B: đây là hoạt chất có tham gia vào quá trình hình thành máu, tham gia vào cấu tại của hệ thần kinh, kích thích cảm giác ăn ngon đồng thời tăng cường chuyển hóa thức ăn thành năng lượng cần thiết cho trẻ. Do đó mẹ cần tăng cường bổ sung thêm nhóm chất này, đặc biệt là vitamin B6 và B12. Một số thực phẩm giàu chất này như thịt gia cầm, trứng, sữa, gan, đậu nành.. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì – vitamin và thực phẩm chức năng

Ở những trẻ suy dinh dưỡng nặng, nếu chỉ bổ sung dinh dưỡng qua nguồn thực phẩm thôi có thể là chưa đủ so với nhu cầu cần thiết để cho phát triển bình thường như các bạn đồng trang lứa. Do đó tùy tình trạng trẻ, bác sĩ có thể kê thêm một số loại vitamin và thực phẩm chức năng để hỗ trợ quá trình phát triển bình thường của trẻ phục hồi nhanh chóng hơn. 

Chẳng hạn những trẻ có sức đề kháng yếu kém, suy dinh dưỡng nặng có thể cân nhắc bổ sung thêm vitamin C trong khi những trẻ còi xương, chiều cao kém do thiếu chất có thể bổ sung các thực phẩm chức năng có chứa canxi và vitamin D. Nói chung phụ huynh cần đưa con đi thăm khám để xác định con bị thiếu chất gì, từ đó có chế độ bổ sung phù hợp. 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì cần phụ thuộc vào chỉ định từ bác sĩ. Bổ sung vitamin hay thực phẩm chức năng không đúng cách, đúng liều lượng thậm chí có thể gây nguy hiểm ngược lại cho trẻ nhỏ bởi cơ thể con vẫn chưa phát triển hoàn thiện. Chẳng hạn uống vitamin C hằng ngày có thể khiến trẻ bị sỏi thận hay uống canxi sai cách thậm chí có thể làm trẻ thấp đi.

Một số lưu ý khi bổ sung chất cho trẻ suy dinh dưỡng 

Việc bổ sung chất cho trẻ suy dinh dưỡng cần phải phụ thuộc vào chỉ định của bác sĩ, không thể tự ý thực hiện nếu không có hiểu biết chuyên môn. Gia đình tốt nhất nên đưa trẻ đến các viện nhi khoa để thăm khám và xác định chính xác tình trạng suy dinh dưỡng của con, qua đó có hướng điều trị kịp thời và khoa học, không nên tự cho con dùng thuốc tại nhà sẽ không đem lại tác dụng tốt nhất.

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì tốt nhất, phụ huynh cũng cần lưu ý một số vấn đề sau

• Bổ sung cân bằng các dưỡng chất, không nên tập trung quá mức vào bất cứ chất nào hoặc thực hiện theo chỉ định của bác sĩ
• Tùy độ tuổi của con mà chế biến các món ăn phù hợp. Nếu trẻ trong độ tuổi sơ sinh nên bắt đầu tăng dần từ các món lỏng đến món đặc dần
• Mỗi bữa ăn cần đảm bảo có đầy đủ 4 nhóm chất đạm, bột, rau, mỡ mới đủ năng lượng hoạt động cho trẻ
• Không nên ép bé ăn quá nhiều trong một bữa có thể khiến con có cảm giác sợ ăn, thay vào đó mẹ có thể chia thành nhiều bữa ăn nhỏ để giúp con dễ ăn hơn
• Luân phiên thay đổi các món ăn với các thực phẩm khác nhau, có thể kết hợp với việc tạo hình món ăn để tăng thêm hứng thú, giúp con không có cảm giác bị ngán
• Bên cạnh các bữa chính cũng nên kết hợp thêm các bữa phụ đơn giản như chuối, sữa, sữa chua, ngũ cốc.. Tuy nhiên tránh ăn quá nhiều có thể làm con bị ngang bụng nên không thèm ăn vào bữa chính
• Kết hợp cho trẻ tắm nắng hằng ngày và các hoạt động ngoài trời (tùy độ tuổi) để hấp thụ vitamin D3 tự nhiên cũng như kích thích con ăn ngon và năng động hơn. Chẳng hạn trẻ 3- 4 tuổi bị suy dinh dưỡng nếu vui chơi, chạy nhảy nhiều sẽ dễ đói, thèm ăn và ăn nhiều hơn
• Kết hợp với các bài tập thể dục thể thao khoa học, lành mạnh, đi ngủ sớm để kích thích con phát triển toàn diện về mọi mặt

Trên đây là một số chia sẻ giúp giải đáp băn khoăn trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì để phát triển tốt nhất, hy vọng đã mang đến cho phụ huynh nhiều thông tin hữu ích. Tốt nhất ngay khi thấy trẻ có dấu hiệu suy dinh dưỡng, mẹ nên đưa con đi thăm khám tại bệnh viện hay chuyên khoa nhi càng sớm càng tốt để có biện pháp điều trị hiệu quả nhất.