Trị Mụn Nội Tiết Đúng Cách

Mụn nội tiết hình thành do đâu?

Rối loạn nội tiết tố

Nội tiết tố mất cân bằng, đặc biệt là sự gia tăng của Androgen khiến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức. Điều này dẫn đến tình trạng lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn dư thừa, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) phát triển gây viêm, hình thành mụn.

Rối loạn nội tiết tố có thể do: Tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt không đều, hội chứng buồng trứng đa nang, mãn kinh, …

Tinh thần căng thẳng, stress

Căng thẳng, stress kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến làn da. Căng thẳng quá mức có thể kích thích cơ thể sản sinh ra hormone cortisol, làm tăng hoạt động của tuyến bã nhờn, khiến da tiết nhiều dầu thừa, là tiền đề hình thành mụn. Ngoài ra, stress còn làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị viêm nhiễm, mụn nội tiết cũng vì thế mà trở nên trầm trọng hơn.

Di truyền

Nếu bố mẹ bạn từng bị mụn trứng cá, bạn có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này, bao gồm cả mụn nội tiết. Điều này là do di truyền có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến bã nhờn và mức độ nhạy cảm của da với các yếu tố nội tiết tố.

Bên cạnh những nguyên nhân trên, mụn nội tiết bùng phát mạnh mẽ còn có thể do chế độ ăn uống, sinh hoạt, vệ sinh da không đúng cách hay mắc các bệnh lý làm ảnh hưởng đến nội tiết.

Các giải pháp điều trị mụn nội tiết phổ biến hiện nay

Điều trị mụn từ bên ngoài

Điều trị mụn nội tiết từ bên ngoài là sử dụng các hoạt chất có khả năng diệt khuẩn, kích thích tái tạo tế bào da ngay tại vùng tổn thương. Các nhóm thuốc bôi trị mụn nội tiết thường được kê là:

Retinoids (Gồm adapalene và tretinoin)

Nhóm thuốc này có tác dụng thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, giúp thông thoáng lỗ chân lông, giảm tiết bã nhờn và kháng viêm, từ đó cải thiện tình trạng mụn.

• Cơ chế hoạt động: Thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, giúp thông thoáng lỗ chân lông, giảm tiết bã nhờn và kháng viêm, từ đó cải thiện tình trạng mụn.
• Ưu điểm: Hiệu quả cao trong điều trị mụn ẩn, mụn đầu trắng, mụn viêm.
• Nhược điểm: Gây kích ứng da, bong tróc nhẹ nhất thời.

Benzoyl peroxide

• Cơ chế hoạt động: Diệt khuẩn P.acnes, giảm viêm, làm khô nhân mụn.
• Ưu điểm: Hiệu quả kháng khuẩn tốt, giúp giảm viêm sưng mụn.
• Nhược điểm: Có thể gây khô da, kích ứng nhẹ.

Acid salicylic

• Cơ chế hoạt động: Làm bong lớp sừng trên da, giúp lỗ chân lông thông thoáng, giảm bít tắc nang lông.
• Ưu điểm: Giảm mụn đầu đen, mụn đầu trắng nhẹ.
• Nhược điểm: Hiệu quả nhẹ, thường kết hợp với các hoạt chất khác.

Kháng sinh bôi

• Cơ chế hoạt động: Diệt khuẩn P.acnes, giảm viêm mụn trứng cá nặng.
• Ưu điểm: Hiệu quả cao trong trường hợp mụn viêm, mụn mủ.
• Nhược điểm: Chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ da liễu để tránh tình trạng kháng thuốc.

Lưu ý: Hiệu quả của thuốc bôi trị mụn nội tiết phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mụn, cơ địa của từng người và cần thời gian điều trị nhất định (từ vài tuần đến vài tháng). Để đạt hiệu quả điều trị tối ưu, cần kết hợp sử dụng thuốc bôi theo hướng dẫn của bác sĩ da liễu và duy trì các thói quen chăm sóc da khoa học.

Điều trị mụn từ bên trong

Điều trị từ bên trong là sử dụng các loại thuốc uống có khả năng điều hòa nội tiết tố, tăng hiệu quả kháng viêm, ngừa khuẩn, bảo vệ làn da từ bên trong. Tùy vào từng đối tượng mà bác sĩ có thể kê các loại thuốc uống như:

• Thuốc tránh thai (chỉ định cho phụ nữ): Một số loại thuốc tránh thai có tác dụng điều chỉnh nội tiết tố, giúp giảm nồng độ androgen và cải thiện tình trạng mụn nội tiết ở phụ nữ.
• Thuốc kháng sinh đường uống (isotretinoin): Isotretinoin là một loại thuốc kê đơn có tác dụng mạnh mẽ trong điều trị mụn trứng cá nặng, bao gồm cả mụn nội tiết. Tuy nhiên, isotretinoin có thể gây ra một số tác dụng phụ, vì vậy cần tuân theo theo dõi chặt chẽ của bác sĩ da liễu trong quá trình sử dụng.
• Điều trị nội tiết tố (chỉ áp dụng với trường hợp có rối loạn nội tiết tố rõ ràng): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thêm các thuốc điều hòa nội tiết tố để giải quyết gốc rễ của vấn đề.

Lưu ý: Thuốc uống có thể tác động trực tiếp đến nguyên nhân gây mụn, cho hiệu quả lâu dài, phù hợp với tình trạng mụn nặng. Tuy nhiên chúng có thể gây ra tác dụng phụ tùy vào cơ địa từng người và không dùng cho phụ nữ đang hoặc có ý định mang thai.

Một số phương pháp khác

• Giảm căng thẳng tinh thần: Cơ thể căng thẳng sẽ sản sinh ra hormone cortisol. Cortisol làm tăng sản xuất bã nhờn, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn P. acnes phát triển làm bùng mụn.Bạn nên tập luyện các bộ môn giúp thư giãn như thiền, yoga, đảm bảo ngủ dduur giấc và gặp gỡ, trò chuyện với bạn bè thường xuyên.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Một số loại thực phẩm có thể làm tăng lượng đường trong máu và kích thích sản xuất insulin, dẫn đến tình trạng viêm và hình thành mụn. Theo đó bạn nên bổ sung nhóm thực phẩm giàu kẽm, chất chống oxy hóa và probiotics, đồng thời hạn chế dùng thực phẩm nhiều chất béo, có chỉ số đường huyết cao, sữa và sản phẩm từ sữa.
• Chăm sóc da đúng cách: Đảm bảo da được làm sạch sâu, dưỡng ẩm thường xuyên và không chịu tác động từ tia cực tím. Nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ, lành tính và tẩy tế bào da chết bằng phương pháp hóa học thay vì vật lý.

Mụn nội tiết thường mất thời gian điều trị lâu, có thể từ vài tháng đến 1 năm. Trên đây là những giải pháp điều trị tối ưu bạn đọc có thể tham khảo. Một số trường hợp, bạn cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.