Các Cách Trị Nám Da Hiệu Quả Chị Em Nên Biết

Cơ chế bệnh sinh của nám da vô cùng phức tạp, bởi có nhiều nguyên nhân có thể gây ra nám cũng như sự phát triển khó lường của nó. Vậy trị nám da thế nào hiệu quả, triệt để? Cùng tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây!

Muốn trị nám dứt điểm: Cần chống nắng hiệu quả

Người bệnh HIỂU RÕ về nám là bước đầu tiên trong việc điều trị, quản lý tốt nám da. Người bệnh nên chủ động tìm hiểu thông tin bệnh lý trên các nguồn uy tín và tốt nhất hãy tham vấn chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa.

Trên thực tế, người bệnh cần được tuyên truyền về tầm quan trọng của việc sử dụng kem chống nắng phổ rộng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím (UV), mọi nguồn phát tia UV nhân tạo và thậm chí cả tia hồng ngoại.

Dưới đây là chỉ dẫn chống nắng đúng đắn giúp trị nám da hiệu quả:

• Lựa chọn trang phục có chỉ số UPF: UPF/Ultraviolet Protection Factor là chỉ số bảo vệ da khỏi các tia UV. Nên mặc quần áo có chỉ số UPF để chống nắng tốt hơn khi hoạt động ngoài trời.
• Sử dụng kem chống nắng phổ rộng: Là loại chống nắng có thể chống cả tia UVA và UVB. Nên dùng kem chống nắng có chỉ số SPF>30 khoảng 15 phút trước khi ra ngoài trời. Cần bôi kem chống nắng sau mỗi 2 giờ hoặc thoai lại ngay nếu bạn bị đổ mồ hôi nhiều hoặc sau khi bơi.
• Chọn mỹ phẩm có chỉ số SPF: Tuy nhiên, dù có sử dụng mỹ phẩm chống nắng, bạn tuyệt đối không nên bỏ qua việc dùng kem chống nắng.
• Điều trị cháy nắng kịp thời: Sạm nắng hay cháy nắng có thể gây nám da. Bởi vậy, nếu thấy dấu hiệu bị cháy nắng, nên dùng khăn ẩm để chườm vùng da cháy nắng hoặc ngâm mình trong bồn tắm nước mắt và sử dụng thêm gel nha đam.
• Thay đổi thói quen: Nên tránh ra ngoài trời trong khung giờ 10h sáng tới 15h chiều và chống nắng tốt vào cả những ngày trời âm u, ít nắng hoặc mùa Đông.

Trên thực tế, dù bạn áp dụng bất cứ phương pháp trị nám da nào, bạn cũng cần kết hợp với việc chống nắng hiệu quả. Nếu không, làn da sẽ khó hồi phục sau trị nám, thậm chí nám còn nặng và khó chữa hơn.

Cách trị nám da mặt bằng thiên nhiên

Khi tìm kiếm trên internet, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều các cách trị nám da mặt bằng thiên nhiên hoặc trị nám bằng phương pháp dân gian. Tuy nhiên, những cách trị nám da tại nhà nào hoạt động hiệu quả, cách nào tiềm ẩn nguy hiểm?

Thực tế, hầu hết các cách trị nám da mặt dân gian đều chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Hiệu quả trị nám mới chỉ được ghi nhận qua thực tiễn sử dụng và truyền miệng. Do đó, chị em cần hết sức thận trọng khi áp dụng phương pháp này.

Dưới đây là một số cách trị nám da mặt bằng thiên nhiên được đánh giá là khá hiệu quả và an toàn:

Trị nám bằng cà chua

• Rửa sạch 1 quả cà chua chín, bỏ hạt rồi xay nhuyễn
• Cho 2 thìa bột yến mạch vào bát và thêm nước để yến mạch từ từ nở ra
• Trộn đều cà chua với bột yến mạch
• Đắp hỗn hợp này lên da
• Rửa sạch sau 20 phút
• Áp dụng 2 lần/tuần

Trị nám bằng nha đam với nước vo gạo

• Chuẩn bị gel nha đam và nước vo gạo (vừa đủ)
• Để nước vo gạo lắng xuống để chắt lấy phần cặn bột trắng
• Trộn đều phần bột trắng của nước vo gạo với gel nha đam để tạo thành hỗn hợp sền sệt
• Đắp hỗn hợp đó lên da, massage nhẹ nhàng vài phút
• Rửa sạch mặt sau 15 phút
• Áp dụng 3 lần/tuần

Cách trị nám da mặt lâu năm với lá tía tô

• Rửa sạch một nắm lá tía tô tươi
• Giã nát hoặc xay nhuyễn lá tía tô rồi đắp lên vùng da bị nám
• Rửa sạch sau 15 phút
• Áp dụng 2 – 3 lần/tuần

Trị nám da bằng sữa chua

• Xay nhuyễn 1/2 quả chuối chín và trộn với 3 thìa sữa chua không đường
• Cho hỗn hợp này vào ngăn mát tủ lạnh để làm mát
• Thoa hỗn hợp đó lên bề mặt da
• Rửa sạch sau 20 phút
• Thực hiện 2 – 3 lần/tuần

Cách trị nám bằng sả

• Đun sôi 500 – 1 lít nước rồi rót ra chậu hoặc bát to
• Chuẩn bị 3 – 5 củ sả (đã đập dập), 1 củ gừng tươi đã cắt mỏng và 2 thìa nước cốt chanh
• Cho các nguyên liệu trên vào thau nước sôi
• Dùng khăn lớn để phủ kín đầu và chậu nước, hướng da mặt để đón hơi nước bay lên (mặt cách thành chậu khoảng 30 – 40cm để tránh bị bỏng)
• Xông trong 10 – 15 phút
• Sau khi xông, dùng 2 viên đá lạnh để massage mặt giúp se khít lỗ chân lông
• Áp dụng 2 lần/tuần

Trị nám bằng mướp đắng

• Rửa sạch 1 quả mướp đắng non, bỏ ruột
• Quấn màng bọc thực phẩm quanh quả mướp đắng rồi để vào trong ngăn đá tủ lạnh khoảng 15 – 30 phút
• Lúc dùng, chỉ cần xắt mướp đắng thành từng lát mỏng rồi đắp lên vùng da bị nám
• Rửa sạch da sau 15 – 30 ohuts với nước ấm
• Áp dụng 2 – 4 lần/tuần

Trị nám bằng khoai tây đông đá

• Khoai tây rửa sạch và gọt vỏ rồi xay nhuyễn, có thể cho thêm 1 – 2 thìa sữa tươi không đường và vài giọt nước cốt chanh
• Cho hỗn hợp này vào khay đựng đá rồi bảo quản trong ngăn đông tủ lạnh
• Khi dùng, chỉ cần chà viên khoai tây đông đá lên da mặt nhẹ nhàng
• Rửa sạch da sau khi massage
• Áp dụng 3 – 4 lần/tuần

Trị nám bằng rau má

• Rửa sạch một nắm rau má và để cho ráo nước
• Xay nhuyễn rau má và chắt lấy nước cốt
• Pha nước cốt rau má với nước lọc để uống trong ngày
• Dùng phần bã rau má đắp lên da mặt và rửa sạch sau 20 – 30 phút
• Áp dụng hàng ngày trong 1 tháng

Trị nám bằng lá ổi

• Xay nhuyễn một nắm lá ổi rồi trộn với 1 thìa mật ong và 1/2 thìa đường nâu
• Đắp hỗn hợp này lên da
• Massage nhẹ nhàng và rửa sạch sau 15 – 20 phút
• Áp dụng 2 lần/tuần

Ngoài những cách trị nám da tại nhà trên, chị em có thể tận dụng những nguyên liệu sẵn có khác, như:

• Trị nám da mặt bằng mật ong và nghệ
• Trị nám bằng dưa leo
• Trị nám bằng lá trầu không
• Trị nám bằng dầu dừa
• Trị nám bằng trứng gà
• Trị nám bằng chuối xanh
• …

Các loại kem bôi trị nám

Các loại kem trị nám da hay liệu pháp điều trị tại chỗ luôn là lựa chọn đầu tiên được bác sĩ da liễu khuyến nghị. Các loại kem trị nám hiện nay có thể chứa thành phần làm sáng với cơ chế khác nhau, như:

• Ngăn ngừa hình thành melanin: Melanin là sắc tố mang lại màu sắc cho làn da, sợi tóc và mắt. Sản sinh melanin quá mức có thể khiến da bị sẫm màu, giảm độ sáng. Mục tiêu chính của trị nám da là ngăn ngừa sản xuất quá nhiều melanin, loại bỏ melanin dư thừa để làm đều màu da và giúp da sáng hơn.
• Điều chỉnh hoặc ức chế tyrosinase: Tyrosinase là enzyme nằm trong tế bào tạo hắc tố (melanocyte) ở biểu bì, chịu trách nhiệm chính kích thích sự sản sinh sắc tố melanin. Ức chế enzyme này có thể làm hạn chế việc sản sinh quá nhiều melanin và giúp điều trị nám da, tàn nhang, sạm…
• Ức chế chuyển melanosome: Trong các tế bào tạo hắc tố có các bào quan gọi là melanophore. Melanophore có chứa eumelanin (một loại melanin có màu đen hoặc nâu sẫm) và được bọc trong các túi melanosome rồi đưa đi khắp tế bào, đặc biệt là đưa tới lớp biểu bì của da. Ức chế được quá trình này sẽ giúp da bớt sẫm màu và làm sáng da hơn.

Các chất làm sáng phổ biến được dùng trong các sản phẩm trị nám da là:

• Hydroquinone: Giúp ức chế tyrosinase. Có thể gây ban đỏ, kích ứng, viêm da dầu.
• Axit azelaic: Ức chế tyrosinase. Tác dụng phụ là cảm giác châm chích, rát, ngứa, khô khô.
• Axit kojic:Ức chế tyrosinase. Có thể gây kích ứng và viêm da tiếp xúc.
• Axit ascorbic: Ức chế các loại oxy phản ứng mà không gây tác dụng phụ đáng kể nào.
• Retinoids: Điều chỉnh giảm tyrosinase. Tác dụng phụ bao gồm phản ứng kích ứng, khô da, tăng sắc tố da.
• Corticosteroid hay corticoid: Chống viêm và ức chế sự hình thành hắc tố. Gây ra nhiều tác dụng phụ, như mòn da, teo biểu bì, nổi mụn trứng cá, giảm sắc tố và một số nguy hại tới cơ quan nội tạng…
• Niacinamide: Ức chế chuyển melanosome. Tác dụng phụ có thể gặp là kích thích da.
• Chiết xuất cam thảo: Giúp phân tán hắc tố, ức chế tyrosinase mà hiếm khi gây tác dụng phụ.
• Undecylenoyl phenylalanine: Kiểm soát tăng sắc tố và không gây ra các tác dụng phụ đáng kể.
• 4-N-butylresorcinol: Ức chế tyrosinase, chống oxy hóa và chống viêm. Có thể gây ban đỏ nhẹ và ngứa da.
• Chiết xuất đậu nành: Ức chế chuyển melanosome đến tế bào sừng và hiếm khi gây tác dụng bất lợi.
• Arbutin: Giúp ức chế tyrosinase nhưng có thể gây kích ứng da.
• Glucosamin: Ức chế kích hoạt tyrosinase. Tác dụng phụ là gây phát ban da.
• Mequinol: Ức chế tyrosinase. Có thể gây kích ứng da, mẩn đỏ, bong tróc da.

Có thể thấy bên cạnh ưu điểm là tiện lợi, đa dạng mẫu mã, hiệu quả điều trị đáng ghi nhận, các loại kem trị nám da vẫn còn tồn tại một số nhược điểm, đặc biệt là các tác dụng phụ (như đã nêu ở trên). Hơn nữa, các loại kem trị nám da này chỉ tác động tới các cấu trúc da và xử lý nám do tác nhân bên ngoài. Chúng không thể trị nám da dứt điểm do các căn nguyên từ trong cơ thể, điển hình là nám da do nội tiết tố.

Uống gì trị nám da?

Các loại thuốc trị nám đường uống được khuyến nghị sử dụng trong trường hợp người bệnh không đáp ứng tốt với các loại kem trị nám. Phương pháp điều trị nám từ bên trong này được đánh giá là mang lại hiệu quả nhất định.

Vậy, uống gì để trị nám từ bên trong? Dưới đây là các nhóm trị nám đường uống phổ biến hiện nay:

Thuốc Tây y trị nám

Một số loại thuốc trị nám đường uống phổ biến bao gồm:

Axit tranexamic

Đây dẫn xuất tổng hợp của lysine thường dùng để cầm máu. Nó còn giúp giảm sản xuất prostaglandin, ức chế hoạt động tyrosinase trong tế bào hắc tố, từ đó có tác dụng trị nám da hiệu quả. Liều dùng để trị nám thường gặp là 250mg, 2 lần/ngày.

Tuy có hiệu quả khá nhanh, nhưng đây không phải là cách trị nám da dứt điểm và nám thường tái phát sau khi ngừng thuốc. Hơn nữa, thuốc uống trị nám này có thể gây ra một số tác dụng phụ, như: Đầy bụng, đau nhức đầu, ù tai, kinh nguyệt không đều và thậm chí là huyết khối tĩnh mạch sâu (hiếm gặp).

Polypodium leucotomos

Đây là chiết xuất của một loài dương xỉ có nguồn gốc Trung và Nam Mỹ. Cơ chế của polypodium leucotomos là thúc đẩy sự biểu hiện của gene ức chế p53, từ đó điều chế các cytokine gây viêm, điều hòa hệ thống chống oxy hóa nội sinh và ức chế cyclooxygenase-2 được kích hoạt bởi tia UV. Nên uống 480 – 1.200mg Polypodium leucotomos/ngày kết hợp với kem trị nám hydroquinone 4% và kem chống nắng SPF 50+.

Melatonin

Melatonin là hormone được tiết ra từ tuyến tùng. Nó là một chất chống oxy hóa mạnh, loại bỏ gốc tự do, kích thích một số enzyme chống oxy hóa (như superoxide dismutase, glutathione reductase và glutathione peroxidase). Bên cạnh đó, melatonin cũng ức chế các thụ thể hormone kích thích tế bào α-melanocyte.

Melatonin tương đối an toàn ở dạng uống hoặc bôi da. Tuy nhiên, melatonin có thể gây một số tác dụng phụ như: Đau nhức đầu, trầm cảm, buồn ngủ vào ban ngày và đau bụng.

Thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng được thiết kế với vai trò hỗ trợ điều trị nám, làm sáng da hiện đang được đông đảo chị em lựa chọn. Những sản phẩm này thường bao gồm những hoạt chất, thảo dược, vitamin, khoáng chất… được phối chế, bào chế theo công thức riêng nhằm cung cấp dưỡng chất thiết yếu nuôi dưỡng da sáng khỏe từ bên trong cơ thể, đồng thời cung cấp các lợi ích khác cho sức khỏe: Như điều hòa nội tiết tố, tăng cường sức đề kháng, củng cố hệ miễn dịch và hỗ trợ điều trị một số vấn đề sức khỏe khác.

Những thành phần thường có trong thực phẩm làm mờ nám da thường gặp là:

• Collagen
• Vitamin E
• Vitamin C
• Sữa ong chúa
• Nhau thai cừu
• Các thảo dược (thiên hoa phấn, bạch thược, thục địa, đương quy…)
• Chiết xuất thực vật (mầm đậu nành, dâu tằm, nhân sâm…)
• L-cystine
• Tảo lục
• Dầu gấc

Thực phẩm chức năng làm mờ nám được đánh giá cao bởi sự an toàn, lành tính. Tuy nhiên, bạn vẫn cần tham vấn chuyên gia da liễu và bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ sản phẩm nào để ngăn ngừa các tác dụng phụ không mong muốn. Hơn nữa, đây chỉ là phương pháp hỗ trợ điều trị nám, cần phải kiên trì sử dụng trong thời gian dài để có được hiệu quả cao.

Thuốc tiêm trị nám

Glutathione/GSH là một trong những chất chống oxy hóa nội sinh mạnh mẽ nhất được sản xuất trong cơ thể con người. Đây cũng là một tripeptide bao gồm glutamate, cysteine ​​và glycine. Cơ chế trị nám da của glutathione là giúp ức chế tyrosinase.

Một số nghiên cứu đã chứng minh dùng 500mg glutathione đường uống 1 lần/ngày trong 8 tuần có thể giúp trị nám da rất tốt. Kết hợp sử dụng kem trị nám da chứa glutathione 2% 2 lần/ngày cũng giúp làm sáng da đáng kể.

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để chứng minh hiệu quả của tiêm GSH cho nhiều vấn đề, bao gồm cả nám da. Tuy nhiên, tiêm GSH có một số tác dụng phụ nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng, bao gồm hội chứng Stevens – Johnson và sốc phản vệ. Do vậy, cần hết sức thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng cách trị nám da này.

Cách trị nám mới xuất hiện

Bên cạnh những phương pháp trị nám da thường gặp trên, hiện nay, có một số tác nhân mới xuất hiện có thể giúp ích cho những người đang đau đầu vì nám, sạm và các tình trạng tăng sắc tố da mới. Có thể kể tới như:

Cysteamine hydrochloride (ß – mercaptoethylanine hydrochloride)

Cysteamine được sản xuất tự nhiên trong cơ thể con người và là sản phẩm chuyển hóa của axit amin L-cysteine. Cysteamine cũng là một chất bảo vệ các tế bào khỏi tác động gây đột biến và chết người khác của bức xạ ion hóa.

Gần đây, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện và ghi nhận hiệu quả của cysteamine nồng độ 5% trong việc giảm tác động của melanin ở người bị nám. 

Thương hiệu nổi bật:

• Kem trị nám Scientist Cyspera Intensive Pigment Corrector
• Kem làm sáng da Cysthera CreamTM

Serum điều chỉnh sắc tố giúp trị nám da

Huyết thanh/serum hay tinh chất điều chỉnh sắc tố gần đây đã được cải tiến để giải quyết tăng sắc tố da theo nhiều cách. Bao gồm: Kích hoạt tế bào hắc tố, phát triển các tế bào melanosome, tổng hợp melanin, chuyển hóa melanosome, biệt hóa và làm bong vảy tế bào sừng.

Sản phẩm này thường chứa axit tranexamic, tetrapeptit, chiết xuất sinh vật phù du, niacinamide, phenylethyl resorcinol và undecylenoyl phenylalanine. 

Trong một thử nghiệm lâm sàng, serum hiệu chỉnh sắc tố cho thấy hiệu quả trên bệnh nhân nám và tăng sắc tố da sau viêm tương đương với kem trị nám hydroquinone 4%.

Thương hiệu nổi bật:

• Serum làm sáng Lytera 2.0 Pigment Correcting Serum Skinmedica
• Serum Isdinceutics Pigment Exper

Methimazole trị nám da

Methimazole là thuốc ức chế tuyến giáp dạng uống được sử dụng để điều trị cho người bệnh bị cường giáp. Với khả năng ngăn chặn sự tổng hợp melanin, methimazole 5% dạng bôi da có thể giảm nám, tăng sắc tố da sau viêm đồng thời làm sáng da đáng kể.

Tuy nhiên, chỉ nên áp dụng methimazole trên vùng da bị nám, tránh vùng da bình thường vì nó có thể khiến da bị loang lổ.

Flutamide

Flutamide là chất kháng androgen không steroid được sử dụng chủ yếu trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu trên 74 phụ nữ cho thấy sau 16 tuần sử dụng flutamide 1%, tình trạng tăng sắc tố da đã được cải thiện rõ rệt với kết quả tương tự như dùng kem bôi hydroquinone 4%. Thậm chí, nhiều bệnh nhân phản hồi có trải nghiệm điều trị nám với flutamide tốt hơn khi dùng hydroquinone.

Trên đây là danh sách các cách trị nám da phổ biến hiện nay. Chị em hãy tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia để được tham vấn về phương pháp hỗ trợ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.