Ung Thư Vú Di Căn Xương: Dấu Hiệu và Điều Cần Biết

Ung thư vú di căn xương thường bắt đầu diễn ra ở giai đoạn 3, 4 và có tốc độ tiến triển cực kỳ nhanh chóng khiến sức khỏe người bệnh suy giảm nghiêm trọng. Các biện pháp dùng thuốc, hóa trị hay xạ trị thường được tiến hành đồng thời ở giai đoạn này để kiểm soát các triệu chứng, giảm đau đớn đồng thời kéo dài sự sống lâu dài hơn cho người bệnh. 

Ung thư vú di căn xương là gì? 

Ung thư vú là căn bệnh có tỷ lệ cao gặp ở phụ nữ, do sự phát triển bất thường của các tuyến vú và làm hình thành các khối u ác tính. Bệnh có xu hướng xuất hiện ở người trên 40 tuổi, trong đó tỷ lệ mắc bệnh ở nữ cao cấp 100 lần nam giới, đồng thời tỷ lệ tử vong cũng khá cao. Cụ thể có đến hơn 600.000 ca tử vong trên 2 triệu người bệnh, đạt tỉ lệ hơn 31%.

Nguyên nhân gây ung thư vú được cho là có liên quan đến tuổi tác, tiền sử gia đình, thừa cân béo phì, có các đột biến gen BRCA1, BRCA2 hay rối loạn hormone. Bệnh cũng trải qua 4 giai đoạn tiến triển với các triệu chứng điển hình như đau vùng vú, chảy dịch vú, xuất hiện hạch ở nách với kích thước ngày càng phát triển…

Ung thư vú nếu để tiến tới giai đoạn di căn xương thường là giai đoạn 3, 4 bởi lúc này các tế bào ung thư đã phát triển mạnh, bắt đầu tiến tới xâm lấn sang các cơ quan lân cận như xương. Cụ thể các vị trí xương thường bị ảnh hưởng bởi tế bào ung thư vú như vùng xương chậu (56%), xương thắt lưng (55%), xương sườn (44%),.. hay cả xương sọ, xương đốt sống cổ..

Các tế bào ung thư vú tấn công vào trong xương làm phá vỡ sự cân bằng của của quá trình hủy xương và tạo xương xảy. Hay chính xác hơn là tế bào hủy xương hoạt động mạnh hơn và hệ thống tái tạo yếu đi khiến các tế bào sinh ung thư tiết các chất hóa học và làm vỡ liên kết cấu trúc xương. Do đó dẫn tới quá trình biến dạng các tế bào xương mới được tạo thành. 

Các tế bào ung thư  từ vú sau khi tách rời khỏi khối u nguyên phát có thể bị rơi vào máu hoặc hệ bạch huyết sau đó tiến dần đến tủy xương. Cytokin – là những protein hay còn được gọi là chất nền trong tủy xương cực kỳ “thu hút” với các tế bào ung thư khiến chúng tập trung tại đây.Các tế bào ung thư trên xương lúc này được tạo từ tế bào ung thư vú chứ không phải xương. 

Nguyên nhân ung thư thương do di căn từ các cơ quan khác đến cũng là một trong những tác nhân phổ biến và cực kỳ nguy hiểm. Bản chất các tế bào ung thư xương thường có tốc độ tiến triển nhanh gấp 3- 4 lần bình thường, đồng thời sức khỏe lúc này vốn đã suy yếu bởi các tế bào ung thư vú đã phá hủy các cơ quan nên nếu bị bệnh tại xương lúc này sẽ rất dễ gặp tiên lượng xấu.

Thống kê cũng cho thấy có đến 70% bệnh nhân ung thư sẽ có tình trạng di căn sang xương, càng phát hiện muộn thì các tế xương bị tiêu càng cao, xương càng yếu, càng gặp nhiều khó khăn trong điều trị. 

Triệu chứng ung thư vú di căn sang xương 

Người bị ung thư vú vốn đã vô cùng đau nhức, mệt mỏi, sức khỏe suy yếu nên khi bị đồng thời ung thư xương có thể bị lấn át một vài triệu chứng. Tuy nhiên có thể nhìn thấy sức khỏe người bệnh lúc này suy giảm nặng nề, đặc biệt với người bị ung thư vú giai đoạn 4. 

Bên cạnh các triệu chứng điển hình của ung thư vú như đau tức ngực, vú chảy dịch, khó thở, mệt mỏi do sự chèn ép của khối u thì cũng xuất hiện các biểu hiện của ung thư di căn sang xương như sau

• Cơ thể đau nhức mệt mỏi âm ỉ từ bên trong, đau nhức xương khớp gặp ở các vị trí như cột sống, cánh tay, xương chậu, cột sống khiến cơ thể luôn mệt mỏi, không muốn làm gì, chỉ muốn nằm một chỗ. Dù vậy nếu khối u ác tính ở cột sống và phát triển kích thước lớn hơn khiến việc bạn nằm nghỉ ngơi cũng vô cùng đau nhức khó chịu
• Gãy xương cũng là triệu chứng điển hình của những người bị ung thư xương bởi các tế bào tấn công làm phá hủy xương, xương giòn đồng thời quá trình tái tạo diễn ra vô cùng chậm chạp nên dễ gãy hơn. Người bệnh có thể thường xuyên gãy xương cho dù chỉ va chạm không đáng kể, đôi khi đang nằm lăn người qua lại cũng có thể bị gãy xương phải đi bó bột
• Tê bì chân tay và bí tiểu do các khối u phát triển, chèn ép lên các dây thần kinh khiến chân tay có cảm giác tê bì ngứa ngáy âm ỉ, nếu khối u ở xương chậu thì bí tiểu.. Các triệu chứng khác cũng thường liên quan đến vị trí khối u phát triển trong xương
• Da tím tái, bầm tím, dễ chảy máu, nhiễm trùng
• Sốt cao, nôn ói, cơ thể xanh xao mệt mỏi, suy nhược cơ thể, sút cân nhanh chóng 

Ở những người nếu trước đó chưa được chẩn đoán ung thư vú thì việc bị gãy xương đột ngột, đi chụp  X quang và bó bột có thể chính là thời điểm có thể phát hiện bệnh. Đồng thời nếu lúc này người bệnh không nhanh chóng kiểm soát được bệnh thì các tế bào ung thư này cũng dễ lan sang các cơ quan lân cận khác như não, gan, phổi do các cơ quan này nằm liền kề nhau nên dễ bị ảnh hưởng. 

Ung thư vú di căn xương có nguy hiểm không ?

Ung thư vú khi đã di căn thì đang ở giai đoạn 3-4, lúc này cơ thể vốn đã suy yếu kết hợp với tốc độ di căn của các tế bào ung thư xương thì sẽ càng tàn phá cơ thể nhanh chóng hơn. Trong đó nếu là ung thư vú di căn ở giai đoạn cuối thì các tế bào ung thư không chỉ nằm ở xương mà còn ở rất nhiều các cơ quan khác. bởi thế tiên lượng các bệnh nhân này được đánh giá khá thấp.

Trên thực tế, có tới 13,6% bệnh nhân ung thư vú được chẩn đoán ung thư di căn xương sau đến 15 năm theo dõi. Mặc dù tiên lượng của ung thư xương khá xấu nhưng theo các chuyên gia, nó lại có tiên lượng tốt hơn người bị ung thư vú di căn lên các cơ quan nội tạng. Thậm chí bệnh nhân nếu đáp ứng với các liệu pháp điều trị có thể có thời gian sống từ 40–65 tháng.

Thống kê năm 2018 cũng cho thấy trên 907 bệnh nhân ung thư vú di căn xương  thì người phát hiện sớm và điều trị hiệu quả vẫn có thể tiếp tục sống đến 8,3 năm, thậm chí là trên 41%  người sống trên 10 năm và khoảng 73% bệnh nhân sống được trên 5 năm. 

Dù vậy việc điều trị ung thư vú di căn xương cũng có thể không thể loại bỏ bệnh hoàn toàn mà chỉ can thiệp kiểm soát tạm thời, ngăn ngừa tốc độ di căn của các tế bào ung thư, nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Điều trị bệnh quá muộn khi các tế bào ung thư đã lan rộng rãi kết hợp với tình trạng cơ thể suy nhược sẽ rất khó đáp ứng được phác đồ điều trị. 

Hướng điều trị cho bệnh nhân ung thư vú di căn xương

Người bệnh nếu có các triệu chứng nghi ngờ sẽ được đề nghị làm các xét nghiệm hình ảnh, xét nghiệm máu và tiến hành sinh thiết nhằm xác thực các dấu hiệu và chẩn đoán chính xác. Sau khi đã có kết quả cuối cùng, bác sĩ mới lên phác đồ điều trị cho từng người. Bệnh nhân có thể phải nhập viện và điều trị nội trú ngay sau đó để kịp thời kiểm soát bệnh. 

Theo các chuyên gia, trong điều trị các dạng ung thư di căn chủ yếu đều được điều trị thông qua  vị trí đầu tiên xuất hiện tế bào ung thư. Điều này có nghĩa là bệnh nhân ung thư vú có di căn đến xương thì vẫn được sử dụng các loại thuốc dùng cho ung thư vú bởi tính chất của nó vốn không thay đổi, chỉ có vị trí chuyển dời. 

Điều trị y khoa 

 Hướng điều trị chính cho bệnh nhân ung thư vú di căn xương vẫn là sử dụng các loại thuốc hay phương pháp được dùng trong điều trị ung thư vú ban đầu kết hợp với các liệu pháp giữ cho xương được khỏe mạnh, tránh tình trạng giòn yếu dễ gãy như trước. Nếu tình hình không khả quan có thể vẫn phải tiến hành cắt bỏ chi để tránh các khối u di căn tiếp tục.

Cụ thể, các phương pháp điều trị y khoa được chỉ định cho các bệnh nhân ung thư vú bị di căn xương bao gồm

• Tiếp tục sử dụng các thuốc nội tiết duy trì cho bệnh nhân ung thư vú như thuốc nội tiết bậc 1 (tamoxifene, toremifene); thuốc nội tiết bậc 2 (thuốc kháng aromatase) bao gồm anastrozole, letrozole, exemestane … tùy tình trạng
• Sử dụng Bisphophonates ( thuốc dùng trong điều trị loãng xương) nhằm giữ cho xương khỏe mạnh hơn, kiểm soát được nguy cơ gãy do xương giòn yếu, đồng thời kiểm soát để lượng canxi trong máu tăng quá cao. Thuốc thường được chỉ định dùng thông qua tiêm tĩnh mạch
• Sử dụng thuốc điều trị đích Denosumab để nhắm những tế bào ung thư vú di căn đến xương đồng thời cũng giúp xương khỏe mạnh hơn. Thuốc thường được chỉ định tiêm dưới da mỗi 4 tuần, tuy nhiên có thể gây ảnh hưởng đến chức năng thận
• Phẫu thuật cũng được chỉ định để loại bỏ khối u ở các vị trí xương hay bất cứ vị trí nào khác, nhờ đó có thể giảm tối đa đau đớn, ngăn ngừa nguy cơ di căn tiếp tục, cải thiện cuộc sống cho người bệnh
• Hóa trị và xạ trị là các phương pháp thường được dùng cho bệnh nhân ung thư di căn giai đoạn cuối để giảm đau, tiêu diệt các tế bào ung thư và  ngăn chặn các biến chứng khác tiếp tục xuất hiện. Các phương pháp này nếu chỉ định trước phẫu thuật sẽ nhằm thu nhỏ khối u để việc phẫu thuật an toàn, thuận lợi hơn còn thực hiện sau phẫu thuật nhằm loại bỏ hết các tế bào ung thư còn sót lại
• Các liệu pháp nhắm mục tiêu, chẳng hạn như protein cũng được chỉ định cho các bệnh nhân bị ung thư giai đoạn cuối để kiểm soát tình trạng di căn, kéo dài sự sống tối đa cho bệnh nhân
• Tạo hình xương cũng là phương pháp được hướng đến cho các bệnh nhân có xương bị phá hủy bởi các khối ung thư, tuy nhiên cũng rất phức tạp. Nếu thực hiện không đúng cách thậm chí có thể vô tình đẩy bệnh nhân đến “cửa tử” nhanh chóng hơn

Hầu hết với các bệnh nhân ung thư đã tiến đến giai đoạn di căn thường sẽ được áp dụng liệu pháp đa mô thức, tức là kết hợp cùng lúc nhiều phương pháp với nhau. Điều này sẽ giúp ngăn chặn nhanh chóng các tế bào ung thư phát triển sang các cơ quan lân cận, từ đó kéo dài cuộc sống lâu nhất cho mọi bệnh nhân. 

Liệu pháp tâm lý và chăm sóc cho người bệnh 

Không chỉ riêng với bệnh nhân ung thư vú di căn xương mà với mọi dạng ung thư khác, việc chăm sóc tâm lý cũng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. Người bị ung thư thường có tâm lý rất cực đoan, muốn bỏ cuộc, từ chối điều trị khiến các tế bào ung thư ngày càng tiến triển nhanh và không thể kiểm soát. 

Hiện nay không ít các bệnh viện lớn, đặc biệt là bệnh viện chuyên về điều trị ung thư đã đưa vào rất nhiều các biện pháp chăm sóc về mặt tinh thần để bệnh nhân tích cực hơn. Tập yoga, thiền, nghe nhạc hay trò chuyện với nhà tham vấn tâm lý là biện pháp thường được khuyến khích cho những bệnh nhân ung thư vú di căn xương nhằm nâng cao chất lượng điều trị.

Bên cạnh đó một số biện pháp chăm sóc  cần thiết cho bệnh nhân ung thư vú di căn xương như

• Bổ sung dinh dưỡng khoa học, hợp lý để nâng cao sức khỏe, sức đề kháng, tránh nguy cơ suy nhược. Có sức khỏe tốt cũng là liệu pháp tiên quyết để đáp ứng thành công với hóa trị hay xạ trị bởi các phương pháp này thường gây ra rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm
• Xương lúc này khá yếu, dễ gãy nên cần phải hoạt động nhẹ nhàng, chậm rãi, tránh các hoạt động nặng hay chuyển động cơ thể đột ngột có thể vô tình làm gãy xương
• Đảm bảo ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi đầy đủ để nạp lại năng lượng đã mất
• Tập thể dục thể thao hằng ngày cũng giúp giãn xương cốt, thư giãn cơ thể, nâng cao tinh thần cho bệnh nhân khi phải nằm trên giường bệnh truyền thuốc suốt cả ngày. Người bệnh cũng có thể tham khảo tập thiền hay yoga cũng rất tốt cho cơ thể
• Người bệnh hoặc người thân nên hỗ trợ đưa người bệnh ra ngoài hít thở không khí trong lành, tránh ở trong nhà quá lâu sẽ dễ cảm thấy bí bách, tù túng
• Trao đổi với bác sĩ về phác đồ điều trị để giảm lo lắng căng thẳng quá mức
• Gia đình và người thân cũng cần động viên người bệnh nhiều hơn để giải tỏa áp lực, sự tiêu cực, nâng cao tinh thần chống chọi với “tử thần”.

Ung thư vú di căn xương không phải là dấu chấm hết bởi với sự phát triển của y học hiện đại, ngày càng có thêm nhiều biện pháp mới có thể giúp ích cho các bệnh nhân này. Quan trọng là bệnh nhân cần phải có quyết tâm, tinh thần lạc quan, luôn tuân thủ các chỉ định điều trị của bác sĩ thì kết quả mới thực sự khả quan.