Viêm Da Cơ Địa Khi Mang Thai: Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Viêm da cơ địa khi mang thai là bệnh lý phổ biến và là nỗi lo lắng thường trực của bất cứ mẹ bầu nào. Tình trạng này khiến bà bầu mất ngủ khó chịu, chán ăn, suy nhược cơ thể và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Do vậy, các mẹ bầu cần chủ động lựa chọn phương án điều trị kịp thời, an toàn.

Tình trạng viêm da cơ địa khi mang thai là gì?

Viêm da cơ địa có tên tiếng Anh là Atopic dermatitis, đây là căn bệnh về da liễu phổ biến ở nhiều đối tượng, trong đó có phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh. Tình trạng viêm da cơ địa do nhiều yếu tố tác động, chủ yếu là di truyền và thay đổi nội tiết tố đột ngột.

Bà bầu bị viêm da cơ địa sẽ xuất hiện tình trạng mẩn ngứa ở một số vùng da nhạy cảm như bụng, cổ và nhiều triệu chứng khác. Viêm da cơ địa được xác định là bệnh lý mãn tính, nên sau khi điều trị mẹ bầu cần thực hiện những biện pháp phòng ngừa để không tái phát.

Theo thống kê, có đến 80% số trẻ em có bố hoặc mẹ bị viêm da cơ địa sẽ bị nhiễm bệnh. Như vậy có thể thấy tỷ lệ di truyền từ mẹ sang con là rất cao. Vì vậy, khi phát hiện bị viêm da cơ địa khi mang thai, chị em cần đi thăm khám và điều trị ngay để giảm thiểu tối đa khả năng truyền bệnh cho con.

Bà bầu bị viêm da cơ địa do đâu?

Hiện nay, chưa có thông tin chính thức nào về nguyên nhân gây viêm da cơ địa nói chung và viêm da cơ địa ở bà bầu, viêm da cơ địa sau sinh nói riêng. Bệnh có tính di truyền từ bố mẹ sang con và khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ khởi phát. Viêm da cơ địa có xu hướng tiến triển dai dẳng, phức tạp và khó điều trị dứt điểm.

Do đó, việc nắm vững các nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp các mẹ bầu chủ động hơn trong việc phòng ngừa và lựa chọn giải pháp điều trị đúng đắn. Với phụ nữ mang thai có một số yếu tố làm tăng khả năng phát bệnh viêm da cơ địa như sau:

• Sự thay đổi hormone: Trong khoảng thời gian 3 tháng đầu và cuối thai kỳ, cơ thể mẹ bầu trải qua những sự xáo trộn hormone mạnh mẽ. Đặc biệt, hai loại progesterone và hormone prolactin tăng sinh nhiều hơn và có khả năng gia tăng nguy cơ kích ứng da.
• Hệ miễn dịch: Trong thời kỳ mang thai cơ địa người phụ nữ trở nên đặc biệt nhạy cảm, dễ bị tác động hơn bởi các yếu tố bên ngoài. Sự tăng sinh nồng độ IgE cũng có thể là nguyên nhân giải phóng histamin gây viêm da.
• Tâm lý: Khi mang thai nhất là các bà mẹ trẻ thường không tránh khỏi tâm lý căng thẳng, lo lắng trước ngày sinh. Tình trạng này kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc khiến các biểu hiện viêm da cơ địa khi mang thai tái đi tái lại.
• Hội chứng ốm nghén: Ốm nghén là tình trạng mà đa số phụ nữ mang thai phải trải qua. Mức độ biểu hiện và thời gian sẽ phụ thuộc vào đặc điểm cơ địa, thể trạng của mẹ bầu. Khi mang bầu là thời điểm sức khỏe tinh thần, thể chất, dinh dưỡng và sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới khả năng mắc viêm da cơ địa cao.
• Các nguyên nhân khác: Thời tiết thay đổi, tiếp xúc với lông thú nuôi, dị ứng chất hóa học, tẩy rửa, thuốc nhuộm, đồ ăn,…

Các triệu chứng viêm da cơ địa ở bà bầu

Vietmec cho biết, viêm da cơ địa khi mang thai có nhiều biểu hiện giúp mẹ bầu dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. Tuy nhiên, khi mới khởi phát bệnh thường tự khỏi sau một vài ngày và sau đó tái phát lại nhiều lần. Chính điều này khiến người bệnh chủ quan và cho rằng bệnh không nguy hiểm. Để bệnh chuyển biến nặng sẽ khó điều trị, ảnh hưởng đến sức khoẻ cả mẹ và bé.

Phụ nữ mang thai cần hết sức lưu ý các dấu hiệu dưới đây để đi thăm khám sớm và điều trị kịp thời:

• Trên vùng da mặt, ngực, khuỷu tay và bụng xuất hiện các mụn nước li ti đỏ, chúng có thể mọc đơn hoặc thành từng cụm.
• Bề mặt vùng da bị tổn thương nóng rát, kèm theo đó là các cơn ngứa ngáy, khó chịu, cường độ tăng mạnh về đêm.
• Biểu hiện phù nề da, nổi ban đỏ trên da xuất hiện rõ ràng, một số vùng da còn có dấu hiệu chảy dịch, trợt loét.
• Vùng da viêm trở nên khô ráp, bong tróc vảy trắng, nếu chuyển biến nặng sẽ bị lichen hóa, dày sừng.
• Ở một số trường hợp bị viêm da cơ địa bội nhiễm có thể xuất hiện thêm một số biểu hiện như sốt, chán ăn,…

Bệnh viêm da cơ địa có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Nỗi lo sợ của hầu hết các bà mẹ là nguy cơ ảnh hưởng của viêm da cơ địa khi mang thai tới em bé. Mặc dù là căn bệnh ngoài da, nhưng nếu mẹ bầu chủ quan không điều trị kịp thời sẽ phải đối diện với một số biến chứng nguy hiểm như:

• Theo số liệu thống kê cho thấy có đến 30 – 50% mẹ bầu mắc viêm da cơ địa có nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản, viêm mũi dị ứng.
• Khi mẹ bầu bị viêm da cơ địa xuất hiện ở một số vị trí như da quanh mắt, mặt, đầu có thể tác động xấu tới các dây thần kinh. Khiến người bệnh dễ bị đau đầu, mệt mỏi, ảnh hưởng tới thị giác.
• Nếu không cẩn thận, cào gãi mạnh hoặc làm xước da khiến vi khuẩn tấn công gây nhiễm trùng, viêm da cơ địa bội nhiễm. Lúc này mẹ bầu xuất hiện kèm các triệu chứng như sốt cao, nổi mụn nước, nhiễm trùng huyết.
• Có đến 30% trường hợp viêm da cơ địa có nguy cơ tái đi tái lại nhiều lần và để lại sẹo thâm khó lành trên da. Tình trạng này khiến chị em bị tâm lý mặc cảm, tự ti.
• Tuy không phải là bệnh lây nhiễm nhưng viêm da cơ địa lại có khả năng di truyền cao. Có đến 70% trường hợp mẹ bầu mắc bệnh đẻ con mắc các bệnh lý như viêm da, chàm, viêm mũi dị ứng, hen suyễn.
• Trong quá trình mang thai bị viêm da cơ địa ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của mẹ bầu. Các triệu chứng khiến ngứa ngáy gây mất ngủ, dẫn đến bà bầu mệt mỏi, chán ăn, sụt cân,…

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Viêm da cơ địa khi mang thai cần được chẩn đoán sàng, cận lâm sàng, và mức độ tiến triển của bệnh. Dựa trên các kết quả chẩn đoán bác sĩ sẽ kết luận có mẹ bầu có bị bệnh không và từ đó tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể:

Chẩn đoán lâm sàng:

• Giai đoạn cấp tính: Trên da có các đám ban đỏ, không rõ ranh giới, mụn tiết dịch nước, phù nề,…
• Giai đoạn bán cấp: Ở giai đoạn này các triệu chứng cấp tính có dấu hiệu thuyên giảm nhẹ hơn, nhưng da lại dày bì hơn.
• Giai đoạn mãn tính: Da trở nên dày và thâm, có ranh giới rõ ràng, lichen hoá và xuất hiện các vết nứt kẽ.

Chẩn đoán cận lâm sàng:

• Xét nghiệm IgE toàn phần: Hàm lượng IgE càng cao thì nguy cơ mẹ bầu bị viêm da cơ địa càng lớn.
• Xét nghiệm số lượng tuyệt đối BC ái toan: Chỉ số này cao thì thai phụ bị viêm da cơ địa.
• Test áp da: Mục đích để xác định các yếu tố gây dị ứng.
• Xét nghiệm RAST: Để phát hiện sự xuất hiện của IgE với kháng nguyên trong ống nghiệm và tìm dị ứng nguyên huyết thanh.

NỘI DUNG LIÊN QUAN:

• Viêm da cơ địa ở chân: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị tận gốc

Khi bà bầu bị viêm da cơ địa phải làm sao?

Phụ nữ mang thai là đối tượng rất nhạy cảm, sử dụng các loại thuốc có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi. Do đó, việc điều trị cho thai phụ cần ưu tiên yếu tố an toàn và hiệu quả, đảm bảo các mục tiêu sau:

• Không gây ra tác dụng phụ, thời gian sử dụng ngắn.
• Mang lại hiệu quả nhanh chóng, toàn diện và hạn chế nguy cơ tái phát.
• Phục hồi và làm lành vết thương, ngăn ngừa để lại sẹo thâm, chàm da.
• Quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và bé.

Viêm da cơ địa khi mang thai chưa thể điều trị triệt để. Tuy nhiên, nếu áp dụng đúng phương pháp phù hợp với thể trạng, thể bệnh có thể loại bỏ được 80% triệu chứng. Đồng thời nếu kết hợp với việc kiêng cữ tốt sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng và tái phát nhiều lần.

Mẹo dân gian hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa

Trong dân gian có nhiều cây thuốc làm mát da, loại bỏ độc tố, vi khuẩn. Các bài thuốc sử dụng những nguyên liệu thiên nhiên này đem lại sự an tâm bởi tính an toàn cao. Người bệnh chỉ nên áp dụng cách chữa viêm da cơ địa tại nhà ở giai đoạn mới khởi phát, chú ý làm sạch nguyên liệu trước khi áp dụng lên da.

• Mật ong nguyên chất: Có tính kháng khuẩn, kháng viêm rất tốt nên giúp loại bỏ vi khuẩn bề mặt, hạn chế viêm nhiễm. Mẹ bầu cần chuẩn bị mật ong nguyên chất, dùng bôi trực tiếp lên vùng da bị viêm da đã rửa sạch. Để khô tự nhiên trong vòng 15 phút, rồi rửa lại bằng nước ấm. Mỗi lần thực hiện 1 lần trước khi đi ngủ để có hiệu quả tốt nhất.
• Yến mạch: Có tác dụng cấp ẩm, làm mềm da, lấy đi lớp da chết để kích thích hình thành tế bào mới. Chuẩn bị 2 thìa yến mạch, ngâm trong một ít nước khoảng 5 phút. Sau đó chà xát nhẹ nhàng yến mạch lên làn da đã được làm ướt, để trong 3 phút rồi tắm lại với nước ấm.
• Lá trầu không giúp cải thiện viêm da cơ địa khi mang thai: Công dụng kháng viêm, loại bỏ vi khuẩn và giảm ngứa cực hiệu quả. Lá trầu không rửa sạch, xay nhuyễn hoặc giã nát cùng 1 thìa cà phê muối. Dùng hỗn hợp này đắp lên vùng da bị tổn thương, để trong 15 phút rồi rửa lại.

Điều trị bằng Tây y

Phương pháp điều trị bằng Tây y được đánh giá mang lại hiệu quả nhanh nhất. Nhưng cần lưu ý tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Các bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tại chỗ hoặc quang trị liệu cụ thể như sau:

Điều trị tại chỗ

Phương pháp này sử dụng thuốc để loại bỏ các vị trí viêm da. Nhờ đó giúp phụ nữ bị viêm da cơ địa khi mang thai giảm bớt ngứa ngáy, khô ráp da. Các loại thuốc trị viêm da cơ địa gồm:

• Thuốc đặc trị: Các loại thuốc uống phù hợp như kháng sinh, kháng viêm, kháng histamin, giảm đau, ức chế miễn dịch loại dành cho bà bầu.
• Kem bôi ngoài da: Một số loại kem dưỡng ẩm hoặc thuốc đặc trị như vaseline, eucerin. Trường hợp mức độ bệnh nặng hơn sẽ được chỉ định dùng các sản phẩm có chứa corticoid nồng độ thấp.

Điều trị toàn thân

Phương pháp phổ biến nhất là quang trị liệu. Chỉ định trong trường hợp tình trạng bệnh nghiêm trọng, viêm nhiễm không thể ức chế bằng các loại thuốc. Lợi dụng hoạt động của các tia UVA, UVB để tiêu diệt vi khuẩn, làm se bề mặt, ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

Chữa viêm da cơ địa khi mang thai bằng Đông y

Đông y sẽ tập trung vào điều trị căn nguyên gây bệnh, không chỉ vậy còn giúp bồi bổ cơ thể. Theo quan điểm của Đông y, viêm da cơ địa hình thành do hệ miễn dịch bị suy giảm, chức năng thải độc của cơ thể yếu kém. Nên sử dụng thuốc Đông y sẽ giúp tăng sức đề kháng, cải thiện chức năng gan, tỳ, thận nhờ đó loại bỏ các triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, do các vị thuốc đều từ thiên nhiên nên cần thời gian để phát huy tác dụng, thường từ 1 – 3 tháng.

• Bài thuốc với bồ công anh, kim ngân hoa: Thành phần dược liệu gồm có bồ công anh, kim ngân hoa, rễ cây khum, sài đất mỗi vị 20gr. Rửa sạch và cho tất cả các nguyên liệu vào nồi đun cùng 500ml nước, đun liu riu trong vòng 45 phút. Chắt lấy nước cốt, chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày.
• Bài thuốc An bì thang: Được bào chế với 4 chế phẩm có thể sử dụng trực tiếp, phù hợp cho phụ nữ mang thai. Thuốc uống giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, dưỡng huyết: Gồm bồ công anh, ké đầu ngựa, hồng hoa, kim ngân hoa,…. Thuốc bôi làm giảm ngứa, rát da. Thuốc ngâm rửa giúp làm sạch dịu nhẹ cho da, khiến các lỗ chân lông thông thoáng, da mềm. Thuốc xịt giúp làm dịu, mát da nhanh chóng, da không bị khô, bong tróc.
• Viêm da quân dân 102: Sự kết hợp độc đáo giữa ba dạng bào chế, mang đến sự tác động toàn diện từ trong ra ngoài. Thuốc uống được chia làm 2 giai đoạn với các dược liệu như đơn đỏ, ké đầu ngựa, thương nhĩ tử, phòng phong, nhân sâm,… Thuốc bôi gồm thành phần bí đao, tinh chất nghệ, ô liên rô,… giúp điều trị tại chỗ để giảm nhanh các triệu chứng ngoài da, tái tạo da và liền sẹo. Thuốc rửa gồm dâu tằm, trầu không, kim ngân hoa, khổ sâm,… giúp làm sạch và mềm da, diệt khuẩn.
• Bài thuốc từ đan sâm, lá đơn đỏ: Các vị thuốc hoàn toàn từ thiên nhiên nên an toàn khi dùng điều trị viêm da cơ địa khi mang thai. Thành phần gồm các vị thuốc sài đất, rau má, đan sâm, nhẫn đông hoa, lá đơn đỏ. Rửa sạch các vị thuốc, cho vào nồi đun cùng 500ml nước đến khi gần cạn. Chắt lấy nước thuốc rồi chia làm 3 lần uống, uống khi còn ấm và hâm lại những lần dùng sau.
• Bài thuốc Thanh bì dưỡng can thang: Thành phần bài thuốc gồm hơn 30 loại dược liệu trong đó tập trung vào một số vị chủ lực chính. Thuốc uống được bào chế dạng cao tiện lợi, gồm dược liệu bạch linh, phục linh, đan sâm hồng hoa, sa sâm, dao đẳng,… Thuốc bôi gồm các vị thuốc như đương quy, kim ngân hoa, sa tử đằng, đơn đỏ,… Thuốc rửa vết thương thành phần gồm xuyên tâm liên, mò trắng, hoàng liên, ô liên rô, khổ sâm,…

Phụ nữ mang thai bị viêm da cơ địa nên ăn gì, kiêng gì?

Chế độ ăn uống hàng ngày ảnh hưởng lớn tới kết quả điều trị viêm da cơ địa, nhất là đối tượng phụ nữ mang thai cần đầy đủ chất dinh dưỡng. Có một số món ăn kích ứng có thể khiến bệnh trầm trọng hơn và tăng nguy cơ tái phát. Do đó, khi bị viêm da cơ địa mẹ bầu cần biết viêm da cơ địa kiêng ăn gì và tham khảo những món nên ăn dưới đây:

• Thực phẩm nên ăn: Các loại rau, củ, quả tự nhiên giàu vitamin tốt cho cả mẹ và bé. Vitamin còn giúp tăng cường chức năng hệ miễn dịch tự nhiên. Nhờ đó giúp mẹ bầu hạn chế được nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm, ho thông thường. Mẹ bầu ưu tiên các loại rau có màu xanh đậm, quả mọng, táo, chuối, cà rốt,…
• Thực phẩm không nên ăn: Top thực phẩm cần tránh xa gồm đồ ngọt, hải sản, đồ nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, dưa chua. Ngoài ra, người bệnh viêm da cơ địa khi mang thai cần kiêng sử dụng các chất kích thích, uống rượu bia,…

Biện pháp phòng ngừa viêm da cơ địa khi mang thai

Viêm da cơ địa là bệnh mãn tính nên cần hết sức cẩn thận trong sinh hoạt hàng ngày, tránh để bệnh tái phát. Mẹ bầu nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa dưới đây cả khi chưa bị bệnh:

• Thiết lập chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức, căng thẳng, stress.
• Uống nhiều nước mỗi ngày để tăng độ ẩm cho da, bổ sung nước và vitamin thông qua các loại trái cây như cam, ổi, kiwi,…
• Thường xuyên sử dụng các loại kem dưỡng ẩm có chiết xuất tự nhiên, không gây kích ứng cho da.
• Mặc trang phục rộng rãi, làm từ chất liệu thoáng mát, giảm ma sát tác động khiến bề mặt da bị tổn thương.
• Xây dựng thực đơn đầy đủ dưỡng chất cho mẹ bầu, bổ sung thêm vitamin từ trái cây, rau củ và kiêng một số thực phẩm.
• Khi ra ngoài, đặc biệt là tiếp xúc trực tiếp với mặt trời, khói bụi, ô nhiễm cần thực hiện các biện pháp bảo vệ da, bôi kem chống nắng

Địa chỉ khám và điều trị uy tín cho bà bầu

Người bệnh viêm da cơ địa khi mang thai nên đi thăm khám bác sĩ sớm để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh có thể chọn lựa cơ sở thăm khám và điều trị theo y học cổ truyền hoặc y học hiện đại. Gợi ý một số địa chỉ uy tín, được phản hồi rất tốt cho mẹ bầu dưới đây:

• Viện da liễu Hà Nội – Sài Gòn: Tất cả các liệu trình điều trị và chăm sóc da tại đây được đội ngũ chuyên gia da liễu hàng đầu Việt Nam, Mỹ, Nhật, Hàn tham vấn, kiểm định và công nhận. Trung tâm sử dụng thảo dược thiên nhiên và áp dụng công nghệ, máy móc hiện đại trong chẩn đoán và chăm sóc da. Người bệnh có thể liên hệ theo địa chỉ 123 Hoàng Ngân, Thanh Xuân, Hà Nội – Điện thoại (024) 62 605 666 và Số 179 Nguyễn Văn Thương, Phường 25, quận Bình Thạnh, TP. HCM – Điện thoại (028) 710 99 838.
• Bệnh viện 108: Là bệnh viện tuyến cuối của ngành Quân y và là Bệnh viện hạng đặc biệt của Quốc gia, có một đội ngũ chuyên môn có tay nghề cao, chuyên sâu. Tại đây có khoa Da liễu dị ứng, ứng dụng tiến bộ y học của thế giới, khu vực và nghiên cứu ứng dụng YHCT. Địa chỉ bệnh viện tại Số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội – Điện thoại 069 572 400.
• Trung tâm Thuốc dân tộc: Đơn vị này đã sưu tầm được hơn 100 bài thuốc cổ, ứng dụng thành công vào việc khám chữa bệnh cho kết quả cao, bền vững. Trong đó phải kể đến bài thuốc Thanh bì dưỡng can thang được đông đảo bệnh nhân và chuyên gia đánh giá cao. Địa chỉ Trung tâm tại Số 145 Hoa Lan, phường 2, quận Phú Nhuận, TP. HCM – Điện thoại (028)7109 6699 và Biệt thự B31 ngõ 70 Nguyễn Thị Định, Thanh Xuân, Hà Nội – Điện thoại (024)7109 6699.
• Bệnh viện Trường Đại Học Y Dược Huế: Phòng khám Da liễu tại bệnh viện điều trị các bệnh lý Da liễu như viêm da, da nhiễm trùng, dị ứng thuốc,… Các cán bộ phụ trách phòng khám đồng thời cũng là giảng viên tại Trường Đại học Y Dược Huế. Phòng khám sở hữu đội ngũ giảng viên, bác sĩ da liễu dày dặn kinh nghiệm cùng các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại. Địa chỉ bệnh viện tại 41&51 Nguyễn Huệ, Vĩnh Ninh, TP. Huế – Điện thoại 0234 3847 146 .
• Tổ hợp Y tế cổ truyền biện chứng Quân Dân 102: Đây cũng là một trong những địa chỉ khám, điều trị các bệnh lý Da liễu được rất nhiều bệnh nhân tin tưởng. Phương pháp xử lý viêm da Quân dân 102 kết hợp hoàn hảo tinh hoa y học dân tộc và y học hiện đại. Người bệnh có thể liên hệ địa chỉ Số 7, ngõ 8/11 Lê Quang Đạo, Nam Từ Liêm, Hà Nội – Điện thoại 0888.598.102 và Số 179 Nguyễn Văn Thương, P.25, Q. Bình Thạnh, TP. HCM – Điện thoại 0888.698.102.
• Bệnh viện Da liễu TP. HCM: Đây là cơ sở chuyên điều trị các bệnh về da, phong, hoa liễu hàng đầu Việt Nam. Bệnh viện quy tụ nhiều bác sĩ giỏi, tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân đến thăm khám và điều trị mỗi ngày. Địa chỉ bệnh viện tại Số 2, đường Nguyễn Thông, phường 6, quận 3, TP HCM – Điện thoại 028.3930.8131.

Viêm da cơ địa khi mang thai có thể ảnh hưởng làm giảm sức khoẻ của thai phụ và sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, các mẹ cũng nên chủ động trang bị kiến thức cần thiết để bảo vệ chính mình.