Viêm Đại Tràng

Triệu chứng và nguyên nhân

Viêm đại tràng là một căn bệnh lý thường gặp trong hệ thống tiêu hóa, đặc trưng bởi sự viêm nhiễm đại tràng và dễ tái phát. Triệu chứng của bệnh bao gồm đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài,... Việc điều trị đúng cách là rất quan trọng để tránh phát sinh các biến chứng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và thậm chí đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Định nghĩa

Đại tràng hay còn gọi là ruột già, chức năng của cơ quan này là hấp thu nước từ chất cặn bã do ruột non đẩy ra rồi loại bỏ chúng ra ngoài cơ thể. Đại tràng là cơ quan dễ bị tổn thương nhất trong hệ tiêu hóa do chúng chứa chất cặn bã của thức ăn, là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển tấn công gây hại.

Viêm đại tràng là hiện tượng viêm nhiễm xảy ra ở phần niêm mạc đại tràng. Dựa vào mức độ tổn thương mà người bệnh sẽ phải đối mặt với nhiều triệu chứng khác nhau như chảy máu, xung huyết, viêm loét,... Viêm đại tràng được y khoa chia thành 2 dạng cơ bản thông qua thời gian tiến triển của bệnh. Cụ thể là:

  • Viêm đại tràng cấp tính: Đây là dạng bệnh xảy ra khá phổ biến. Triệu chứng của bệnh khởi phát một cách đột ngột, thường bắt nguồn bởi các nguyên nhân như dị ứng thức ăn, ngộ độc thực phẩm,...
  • Viêm đại tràng mãn tính: Bệnh xảy ra khi viêm đại tràng cấp tính tái phát nhiều lần và không được điều trị dứt điểm. Lúc này, các triệu chứng của bệnh sẽ diễn ra kéo dài và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của người bệnh.

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, viêm đại tràng là bệnh lý cần được phát hiện và điều trị đúng cách ngay từ sớm để tránh phát sinh biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như thủng đại tràng, ung thư đại tràng,...

Bệnh viêm đại tràng có nguy hiểm không?

Viêm đại tràng là bệnh lý không đe dọa đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt, chất lượng công việc và tâm lý của người bệnh. Các triệu chứng của bệnh diễn ra kéo dài còn làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng và khiến cơ thể bị suy nhược, gầy yếu,… Nếu không tiến hành điều trị viêm đại tràng đúng cách và kịp thời, bệnh còn có nguy cơ phát sinh ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác như xuất huyết ồ ạt, giãn đại tràng cấp tính, thủng đại tràng,…

Hình ảnh

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng thường có sự khác nhau ở mỗi giai đoạn, bạn cần phải đặc biệt chú ý đến tình trạng sức khỏe của bản thân để có thể nhận biết ra bệnh. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm đại tràng cũng như giai đoạn của bệnh bạn có thể tham khảo:

Viêm đại tràng cấp tính

  • Đau bụng: Người bệnh có triệu chứng đau quặn thắt dọc theo khung đại tràng hoặc đau ở bụng dưới. Khi dùng tay ấn vào bạn sẽ có cảm giác căng tức, cứng bụng, đầy hơi,...
  • Tiêu chảy: Tình trạng tiêu chảy thường diễn ra kéo dài trong nhiều ngày liên. Quan sát phân bạn sẽ có thấy lẫn máu bên trong hoặc toàn nước. Sau khi đi vệ sinh bạn cảm thấy rất thoải mái nhưng vẫn có cảm giác muốn đi tiếp. Tiêu chảy thường xảy ra ngay sau khi bạn ăn đồ tái sống, thực phẩm lạ,...
  • Chán ăn: Viêm đại tràng khiến người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng,... Lâu dầu sẽ gây suy giảm trí nhớ, không tập trung vào công việc,...
  • Triệu chứng khác: Dựa vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ bệnh trạng mà bạn sẽ phải đối mặt với một số triệu chứng khác như đau rát hậu môn khi đi ngoài, rối loạn nước và điện giải, đau đại tràng sigma,...

Viêm đại tràng mãn tính

  • Đau bụng kéo dài: Triệu chứng đau bụng diễn ra âm ỉ và kéo dài, cơn đau thường xảy ra dọc theo khung đại tràng hoặc hai hố chậu. Sau khi người bệnh đi vệ sinh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.
  • Đại tiện bất thường: Người bệnh thường đi đại tiện nhiều lần trong ngày dưới dạng tiêu chảy và táo bón xen kẽ nhau. Phân đào thải ra thường có lẫn máu với mùi hôi tanh rất khó chịu. Phân có tính chất lỏng nát, nhầy và không thành khuôn.
  • Suy nhược cơ thể: Viêm đại tràng khiến việc hấp thu dưỡng chất của cơ thể diễn ra kém đi. Lâu dần sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, gầy sút cân, suy nhược cơ thể,...

Nguyên Nhân

Viêm đại tràng có thể khởi phát do rất nhiều nguyên nhân, bạn cần nắm rõ để có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa bệnh tại nhà. Dưới đây là các nguyên nhân gây bệnh thường gặp mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

  • Tác dụng phụ của thuốc Tây y: Sử dụng kháng sinh trị bệnh trong thời gian dài sẽ khiến lợi khuẩn trong ống tiêu hóa bị tiêu diệt và gây ra tình trạng mất cân bằng vi sinh vật đường ruột. Lúc này, vi khuẩn gây hại sẽ phát triển và tấn công vào đại tràng gây viêm nhiễm. Nguyên nhân gây bệnh này thường xảy ra ở người già hoặc trẻ nhỏ.
  • Nhiễm độc: Viêm đại tràng cũng có thể khởi phát khi cơ thể bị nhiễm độc từ thuốc diệt cỏ, asen, chì thủy ngân,... Nguyên nhân gây bệnh này thường xảy ra ở những người có tính chất công việc thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất độc hại.
  • Bệnh lao: Thống kê y khoa cho thấy, những người mắc bệnh lao phổi hoặc lao thực quản sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do vi khuẩn lao đi sâu vào trong đường ruột tấn công gây viêm.
  • Bệnh về đường ruột: Mắc các bệnh lý về đường ruột cũng là yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng. Thường gặp là viêm ruột, bệnh crohn, nhiễm khuẩn đường ruột,... Ở trường hợp này, bạn cần thăm khám và điều trị chuyên khoa để tránh phát sinh biến chứng không mong muốn.
  • Nguyên nhân khác: Ngoài ra, bệnh viêm đại tràng cũng rất dễ khởi phát ở những người bị căng thẳng stress, ăn uống thiếu khoa học, táo bón kéo dài,...

Biến chứng

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, viêm đại tràng là bệnh lý không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Ngược lại, nếu bạn chủ quan trong việc thăm khám và điều trị chuyên khoa sẽ làm gia tăng nguy cơ phát sinh biến chứng. Một số biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm đại tràng cần phải lưu ý là:

  • Xuất huyết đại tràng: Đây hiện tượng chảy máu bên trong lòng đại tràng. Tình trạng này xảy ra khi đại tràng bị viêm nhiễm nghiêm trọng, gây tổn thương đến mạch máu trong niêm mạc. Biến chứng này thường gặp ở những người bị viêm đại tràng do sử dụng kháng sinh kéo dài, lạm dụng rượu bia, ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
  • Giãn đại tràng cấp tính: Đây là biến chứng xảy ra khá phổ biến. Giãn đại tràng khiến chức năng của cơ quan này bị suy yếu nghiêm trọng, nếu không tiến hành xử lý đúng cách sẽ gây loét lan rộng và thủng đại tràng. Các triệu chứng thường gặp khi bị giãn đại tràng cấp tính là đau bụng, chướng bụng, hôn mê,...
  • Thủng đại tràng: Dùng kháng sinh trong thời gian dài sẽ khiến lớp lông nhung trong đại tràng rụng dần, vết loét cũng ngày càng ăn sâu vào trong thành đại tràng khiến chúng mỏng dần. Lâu dần sẽ biến chứng sang thủng đại tràng, nếu không cấp cứu sẽ đe dọa đến tính mạng của người bệnh
  • Ung thư đại tràng: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của căn bệnh này. Thống kê y khoa cho biết, nước ta có khoảng 20% số ca viêm đại tràng biến chứng sang ung thư đại tràng. Còn theo thống kê của WHO thì thế giới có khoảng 11 triệu ca ung thư đại tràng mỗi năm và có khoảng 7 triệu người bị tử vong do bệnh lý này.

Ngoài ra, các triệu chứng của bệnh nếu diễn ra kéo dài còn gây ảnh hưởng đến hoạt động của hàng loạt các cơ quan khác trong cơ thể. Vì vậy, ngay nghi ngờ bản thân bị mắc bệnh, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm như nội soi đại trực tràng, xét nghiệm máu và phân, chụp CT,... để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh lý. Dựa vào kết quả thu được bác sĩ mới có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là các cách điều trị viêm đại tràng mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

Sử dụng thuốc Tây y

Dựa vào mức độ bệnh trạng bác sĩ sẽ kê đơn điều trị bằng Tây y phù hợp với từng trường hợp cụ thể giúp nhanh chóng cải thiện các triệu chứng của bệnh. Thành phần dược tính trong thuốc Tây y khá cao nên mang lại hiệu quả trị bệnh nhanh chóng, người bệnh cần sử dụng theo đúng liều lượng mà bác sĩ chuyên khoa đã chỉ định để tránh phát sinh tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe. Các loại thuốc Tây y thường được kê đơn để điều trị bệnh viêm đại tràng là:

  • Thuốc tiêu diệt tác nhân gây viêm: Dựa vào nguyên nhân gây viêm nhiễm mà bác sĩ sẽ kê đơn điều trị bằng thuốc kháng nấm, thuốc kháng sinh hay thuốc chống ký sinh trùng.
  • Thuốc chống co thắt: Được chỉ định sử dụng để giảm đau bằng cách giảm co thắt đại tràng. Ngoài ra, loại thuốc này còn có khả năng cải thiện các rối loạn vận động tại đại tràng. Thường được sử dụng là Phloroglucinol, Mebeverin, Trimebutin,...
  • Thuốc chống viêm: Thuốc có tác dụng kháng viêm tại chỗ giúp đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra. Thường được sử dụng là Balsalazine, Mesalamine, Olsalazine, Sulfasalazine,... Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc kháng viêm là đau đầu, buồn nôn, ợ nóng,...
  • Thuốc trị triệu chứng: Dựa vào triệu chứng của bệnh mà bác sĩ có thể kê đơn điều trị thêm một số loại thuốc khác như thuốc cầm tiêu chảy (Actapulgite, Smecta, Loperamid,...), thuốc chữa táo bón (Actapulgite, Microlax, Sorbitol,...), thuốc trị đầy bụng và chướng hơi ( Carbophos, Duspatalin, Sorbitol,...)

Chữa bệnh bằng thuốc Nam

Ở những trường hợp viêm đại tràng chỉ diễn ra với mức độ nhẹ, bạn có thể sử dụng các bài thuốc nam được lưu truyền trong dân gian để cải thiện triệu chứng của bệnh. Người bệnh cần dựa vào yếu tố thể trạng của bản thân để lựa chọn ra bài thuốc trị bệnh phù hợp nhất, không sử dụng loại dược liệu mà cơ thể bị dị ứng mẫn cảm để trị bệnh tại nhà. Dưới đây là các bài thuốc nam chữa viêm đại tràng được sử dụng phổ biến bạn có thể tham khảo:

Bài thuốc số 1:

  • Chuẩn bị: 200 gram bột quả tơ hồng, 30 gram hoa hòe, 20 gram hoa kinh giới, 1 lòng đỏ trứng gà luộc chín, sáp ong, phèn phi
  • Cách thực hiện: Trộn đều tất cả các nguyên liệu trên lại với nhau rồi vo thành viên. Khi bị viêm đại tràng đi ngoài có lẫn máu, bạn chỉ cần lấy khoảng 5 gram để dùng. Sử dụng với liều lượng 3 lần/ngày. Áp dụng đều đặn mỗi ngày bạn sẽ thấy triệu chứng của bệnh thuyên giảm đáng kể.

Bài thuốc số 2:

  • Chuẩn bị: 40 gram mộc hương, 40 gram sâm đại hành, 40 gram đại hành
  • Cách thực hiện: Đem các dược liệu trên đi sao vàng rồi tán thành bột mịn, bảo quản trong lọ thủy tinh dùng dần. Mỗi lần sử dụng bạn chỉ cần lấy khoảng 5 gram hỗn hợp trên hòa tan với nước sôi rồi uống. Sử dụng đều đặn 2 lần/ngày sẽ thấy bệnh thuyên giảm đáng kể.

Phẫu thuật trị bệnh

Phẫu thuật được áp dụng điều trị cho những trường hợp viêm loét nặng, bị nhiễm trùng hoặc không đáp ứng điều trị với thuốc Tây y. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh trạng của mỗi người để chỉ định thực hiện mổ nội soi hay mổ hở.

  • Phẫu thuật nội soi: Đây là loại phẫu thuật ít xâm lấn nên gây đau ít và có thời gian phục hồi nhanh.
  • Phẫu thuật mổ hở: Được áp dụng đối với những trường hợp cần phải cắt bỏ đại tràng. Mổ hở gây ra vết thương lớn trên da, sau khi hết thuốc tê người bệnh sẽ có cảm giác đau nhiều. Nếu không có biện pháp chăm sóc đúng cách sẽ rất dễ bị nhiễm trùng vết thương.

Phẫu thuật chữa viêm đại tràng mang lại hiệu quả điều trị tận gốc nhưng lại ảnh hưởng lớn đến chức năng của đường ruột và tâm lý của người bệnh. Vì thế, bạn nên tìm hiểu kỹ về phương pháp trị bệnh này và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Để quá trình điều trị bệnh viêm đại tràng nhanh chóng mang lại hiệu quả và phòng ngừa bệnh tái phát trở lại gây ảnh hưởng đến sức khỏe thì người bệnh cần phải lưu ý những điều sau đây:

  • Trong ăn uống cần phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tuân thủ theo nguyên tắc ăn chín uống sôi. Nên sử dụng đồ ăn đã nấu chín kỹ và hạn chế các loại thức ăn tái sống như tiết canh, gỏi, nem chua,... Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
  • Tăng cường bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày các loại thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như cá béo, rau xanh và trái cây tươi, sữa đậu nành, khoai tây,... Cần hạn chế uống sữa bò chưa tiệt trùng, mỡ động vật, trứng, đậu đen, đồ ăn chiên xào, thực phẩm chua cay,...
  • Nên chia nhỏ ba bữa ăn chính thành nhiều bữa phụ trong ngày để sử dụng, tránh ăn quá nhiều vào buổi tối. Uống nhiều nước mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Nói không với đồ uống có cồn, nước ngọt có gas, chất kích thích,...
  • Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn đường ruột, bạn nên vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ trong nhà bằng cách trụng qua nước sôi hoặc rửa bằng xà phòng diệt khuẩn. Phân của bệnh nhân cần cho vào hố xí và sử dụng thêm chất khử khuẩn.
  • Nếu đang bị lao phổi, bạn cần đến bệnh viện thăm khám để được hướng dẫn điều trị tích cực. Sử dụng kháng sinh và thuốc giảm đau trị bệnh theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh phát sinh tác dụng phụ gây hại cho hệ tiêu hóa. Tiến hành tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.
  • Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp nâng cao sức đề kháng, cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa và phòng ngừa bệnh lý. Có các biện pháp giải tỏa căng thẳng trong công việc, mỗi khi bị căng thẳng bạn có thể thư giãn bằng cách tập hít thở sâu, tập yoga, thiền định, chơi thể thao,...

Trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh viêm đại tràng bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Ngay khi phát hiện bản thân bị bệnh, bạn cần thăm khám và điều trị chuyên khoa càng sớm càng tốt giúp đẩy nhanh tốc độ lành bệnh. Ngược lại, nếu để bệnh chuyển biến nặng sẽ phát sinh biến chứng đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

  • Trong các đợt bùng phát, ăn uống nhiều chất lỏng như nước dùng, nước hầm rau củ giúp giảm áp lực lên hệ thống tiêu hóa.
  • Sau phẫu thuật cắt túi thừa, chế độ ăn lỏng thường được khuyến nghị trong quá trình hồi phục.
  • Chế độ ít chất xơ hoặc thức ăn mềm có thể hỗ trợ sau khi triệu chứng cải thiện.
  • Tránh đồ uống kích ứng như cà phê, rượu, và thường xuyên thảo luận với bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp.
Xem chi tiết

Người bị viêm đại tràng nên ưu tiên bổ sung những loại thực phẩm giàu năng lượng, nhiều đạm, chất béo tốt, omega 3, men vi sinh và probiotic. Đồng thời những thực phẩm nhiều dầu mỡ, muối, gluten cần nên tránh vì có thể khiến bệnh trở nặng hơn.

Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
BS.CKI Trần Văn Hiền
BS.CKI Trần Văn Hiền
ThS.BS.CKII Trần Kinh Thành
ThS.BS.CKII Trần Kinh Thành
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android