Xét Nghiệm Beta (HCG) Nhằm Mục Đích Gì Và Ý Nghĩa Các Chỉ Số

Đối với phụ nữ mang thai, xét nghiệm beta hCG không còn xa lạ. Đây là phương pháp xác định nồng độ hormone hCG có trong máu. Nó cho biết sự hình thành của bào thai trong bụng mẹ. Bài viết sau sẽ chỉ rõ mục đích và ý nghĩa các chỉ số hCG bạn nên biết khi xét nghiệm.

Xét nghiệm beta là gì?

Ở phụ nữ mang thai, trong cơ thể họ tiết ra một loại hormone được gọi là hCG. Bản chất của hCG là peptid, nó được sản sinh để kích thích sự hình thành tế bào mầm của bào thai. Đồng thời nó cũng khiến cơ thể tăng tiết hormone sinh dục và giúp hình thành giới tính thai nhi.

Trong xét nghiệm máu cho thai phụ, người ta chú ý đến chỉ số beta hCG (Human chorionic Gonadotropin). Đây là một sialoglycoprotein có trọng lượng phân tử tương đương 46.000 dalton.

Ban đầu hCG được tiết ra bởi tế bào lá nuôi của bánh nhau ngay tại thời điểm sau khi trứng thụ tinh. Nồng độ hormone này sẽ tăng nhanh trong huyết thanh kể từ đó và sẽ đạt đến đỉnh điểm ở tuần thứ 14 của thai kỳ. Sau đó ổn định và giảm dần cho đến khi mẹ sinh em bé. Vì vậy, y học lấy chỉ số hCG nhằm xác định và theo dõi thai kỳ từ sớm.

Về sinh lý, hCG có vai trò nuôi dưỡng hoàng thể. Sự có mặt của hormone này cho phép tổng hợp progesterone và estrogen. Từ đó giúp hỗ trợ sự hình thành nội mạc tử cung và chỉ điểm tình trạng thai nghén.

HCG được cấu tạo bởi 2 tiểu đơn vị là alpha và beta. Trong đó, tiểu đơn vị alpha có cấu trúc giống với chuỗi alpha của các hormone FSH và LH. Còn tiểu đơn vị beta lại khác, nó biệt hóa cho hCG. Vì vậy, người ta cần xét nghiệm beta hCG để định lượng nồng độ hormone này trong cơ thể.

“Kết quả xét nghiệm beta bao nhiêu thì có thai” là câu hỏi rất nhiều mẹ bầu quan tâm. Đặc biệt là trong trường hợp thử que hai vạch nhưng siêu âm chưa thấy thai trong tử cung. Để xác định xem mình có thai hay không, các mẹ thường đến bệnh viện để kiểm tra nồng độ beta hCG.

Ngoài ra, ở những cặp vợ chồng hiếm muộn, sinh con bằng phương pháp hỗ trợ, bác sĩ thường làm  sau chuyển phôi để kiểm tra kết quả.

Phương pháp kiểm tra nồng độ beta hCG không chỉ được áp dụng ở phụ nữ. Đối với nam giới, trong trường hợp chẩn đoán khối u tế bào mầm như ung thư tinh hoàn, bác sĩ cũng chỉ định làm xét nghiệm hCG. Ngoài ra, chỉ số beta hCG còn giúp tầm soát dị tật bẩm sinh của thai nhi. Vì vậy, việc xét nghiệm máu xác định nồng độ hCG của thai phụ là rất quan trọng.

Các cách xét nghiệm beta hiện nay

Xét nghiệm beta là một phương pháp hiện đại, được tiến hành dựa trên mẫu máu hoặc nước tiểu của mẹ bầu. Các cách làm trên đều dễ thực hiện và ít bị sai lệch kết quả.

Xét nghiệm máu xác định nồng độ hCG

Để kiểm tra nồng độ beta hCG trong máu người mẹ, người ta tiến hành như sau:

[pr_middle_post]

• Đầu tiên, cần lấy mẫu máu ở đường tĩnh mạch theo đúng quy trình xét nghiệm máu và cho vào ống nghiệm chứa chất chống đông Heparin, EDTA hoặc loại ống không chứa chất chống đông.
• Mã hóa thông tin mẫu máu và bảo quản trong điều kiện cần thiết, đồng thời vận chuyển đến phòng xét nghiệm.
• Chuyên viên xét nghiệm tiến hành ly tâm mẫu máu đủ thời gian quy định để tách riêng huyết tương, huyết thanh.
• Sử dụng hệ thống máy móc để phân tích, kiểm tra nồng độ beta hCG.
• Kiểm duyệt lại kết quả, đánh giá và gửi về cho người lấy mẫu.

Xét nghiệm beta có cần nhịn ăn hay không – đối với phương pháp này, mẹ bầu hoàn toàn được ăn uống thoải mái trước khi lấy mẫu.

Xét nghiệm nước tiểu

Hình thức xét nghiệm nước tiểu cũng khá đơn giản, dễ thực hiện và cho kết quả nhanh. Mẹ bầu có thể tự lấy mẫu xét nghiệm beta tại nhà vào buổi sáng sớm. Lúc này, nồng độ beta hCG trong cơ thể sẽ cao nhất trong ngày.

• Đầu tiên, mẹ chuẩn bị que thử thai kiểm tra nồng độ hCG trong nước tiểu. Trên thị trường hiện có bán rất nhiều mẫu que này.
• Sau khi lấy nước tiểu vào cốc mẹ bầu nhúng que thử vào nước tiểu theo đúng hướng dẫn và chờ đọc kết quả.

Ở bệnh viện, người ta cũng tiến hành xét nghiệm beta nước tiểu và phân tích bằng kỹ thuật sắc ký miễn dịch. Sau đó trả kết quả cho thai phụ theo đúng quy trình.

Dùng nước tiểu xét nghiệm beta có chính xác không? Mặc dù cách này dễ thực hiện và cho kết quả nhanh nhưng các bác sĩ thường khuyên thai phụ nên làm xét nghiệm máu để có kết quả chính xác hơn.

Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm beta

Nồng độ beta được tính bằng đơn vị mUI/ml, nó được chia ra nhiều ngưỡng, biểu thị ý nghĩa riêng biệt. Dưới đây là một số chỉ số beta mẹ bầu nên quan tâm.

• Ở người phụ nữ không có thai, chỉ số beta hCG thường dưới 5mUI/ml.
• Phụ nữ đã có thai kiểm tra beta thường cho kết quả trên 25mUI/ml.
• Nếu kết quả xét nghiệm cho biết nồng độ hCG ở khoảng 6 – 24 mUI/ml thì cần theo dõi thêm và kiểm tra lại vào lần sau để chẩn đoán chính xác hơn.

Trên thực tế, có những trường hợp chỉ số beta thấp nhưng vẫn có thai và em bé khỏe mạnh. Nồng độ hCG thấp có thể do việc tính tuổi thai chưa đúng, thai ngoài tử cung hoặc trứng hỏng, sảy thai. Trường hợp chỉ số beta cao hơn mức trung bình cũng có thể do tuổi thai bị lệch hoặc mẹ mang đa thai, chửa trứng, mắc hội chứng Down.

Vì vậy, khi phát hiện hCG thấp hoặc cao hơn mức trung bình, mẹ bầu nên theo dõi thai kỳ kỹ lưỡng. Tốt nhất nên đồng hành với các bác sĩ xuyên suốt thai kỳ để đảm bảo xử lý kịp thời.

Lưu ý khi xét nghiệm beta hCG

Xét nghiệm hCG có độ chính xác lên đến 97%, tuy nhiên, nhiều trường hợp vẫn xảy ra sai số. Vì vậy, để có kết quả kiểm tra chính xác nhất, mẹ bầu nên lưu ý:

• Không tiến hành xét nghiệm hCG quá sớm hoặc quá muộn. Thời gian tốt nhất để kiểm tra là 7 đến 10 ngày kể từ ngày quan hệ trở đi hoặc chính xác hơn là sau khi chậm kinh. Lúc này nồng độ hCG đã đủ để cho biết bạn mang thai hay chưa.
• Nên lấy mẫu xét nghiệm vào buổi sáng sớm, đặc biệt là với trường hợp kiểm tra trên mẫu nước tiểu.
• Mẹ bầu không cần nhịn đói khi lấy máu hoặc lấy nước tiểu vì chỉ số hCG không bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống.
• Xét nghiệm này không cho phép phát hiện giới tính hoặc tình trạng sức khỏe của thai nhi. Vì vậy, mẹ nên tiến hành các xét nghiệm khác trong thời gian sau.
• Xét nghiệm beta bao lâu có kết quả phụ thuộc vào phương pháp mà bạn chọn. Thông thường, các đơn vị tiến hành sẽ trả kết quả trong buổi lấy mẫu hoặc muộn nhất là 24 giờ kể từ khi lấy mẫu.
• Xét nghiệm beta hCG ở đâu, bao nhiêu tiền? Bạn nên chọn những cơ sở chuyên về xét nghiệm hoặc bệnh viện chuyên khoa sản để kiểm tra. Chi phí mỗi gói thường dao động từ 150.000 đồng đến 200.000 đồng tùy cơ sở.

Nói tóm lại, xét nghiệm beta hCG chỉ nhằm mục đích xác định chị em có thai hay không và giúp theo dõi sự phát triển của thai. Chị em không nên quá lo lắng nếu chỉ số này bất thường. Cần kết hợp siêu âm và làm theo hướng dẫn của bác sĩ để có kết quả chính xác nhất.